ในการทำนาชาวนาจะทำพิธีบูชาแม่โพสพด้วยอาหาร มีข้าวปากหม้อ กล้วย ต้นอ้อยเป็นต้น เพื่อหวังให้ข้าวงอกออกรวงงาม
naiM gaanM thamM naaM chaaoM naaM jaL thamM phiH theeM buuM chaaM maaeF pho:hM sohpL duayF aaM haanR meeM khaaoF bpaakL maawF gluayF dtohnF aawyF bpenM dtohnF pheuuaF wangR haiF khaaoF ngaawkF aawkL ruaangM ngaamM
"In tending their fields, farmers pay homage and perform ceremonies to Mae Posop with items of food; they offer up, for example, the first spoonfuls of rice from the pot, bananas, and sugarcane to fulfill their hopes that their rice crops will burst forth with bountiful and full kernels."

ยิ่งถ้าอีกสองครัวเรือนเห็นดีเห็นงามด้วย เขาจะเป็นชาวนาเพียงคนเดียวในหมู่บ้านที่ยังคงทำนาโดยอาศัยแรงควาย
yingF thaaF eekL saawngR khruaaM reuuanM henR deeM henR ngaamM duayF khaoR jaL bpenM chaaoM naaM phiiangM khohnM diaaoM naiM muuL baanF theeF yangM khohngM thamM naaM dooyM aaM saiR raaengM khwaaiM
"Moreover, if two more households agree, he would be the only farmer in the village who continued to rely on his water buffalo to prepare his fields."

มันก็ยังอุตส่าห์เรียนจนจบ จบมาจะให้มันไปสมัครเป็นข้าราชการ แต่มันกลับมาอยู่บ้านทำไร่ทำนา จึงทำให้พ่อแม่เป็นขี้ปากชาวบ้านและต้องอับอายขายหน้า
manM gaawF yangM ootL saaL riianM johnM johpL johpL maaM jaL haiF manM bpaiM saL makL bpenM khaaF raatF chaH gaanM dtaaeL manM glapL maaM yuuL baanF thamM raiF thamM naaM jeungM thamM haiF phaawF maaeF bpenM kheeF bpaakL chaaoM baanF laeH dtawngF apL aaiM khaaiR naaF
"He tried to complete his studies. Once he finished he was expected to apply to become a civil servant. Instead he returned home to a life of farming. His parents became the topic of gossip among the villagers which caused them no end of shame and embarrassment."

ก. นี่เธอ ดูลูกบ้านนั้นสิพ่อแม่อุตส่าห์ส่งไปเรียนกรุงเทพฯ จบปริญญามาทั้งที กลับต้องมาทำไร่ทำนาเหมือนพ่อแม่แทนที่จะได้งานดี ๆ ทำ
neeF thuuhrM duuM luukF baanF nanH siL phaawF maaeF ootL saaL sohngL bpaiM riianM groongM thaehpF johpL bpaL rinM yaaM maaM thangH theeM glapL dtawngF maaM thamM raiF thamM naaM meuuanR phaawF maaeF thaaenM theeF jaL daiF ngaanM deeM deeM thamM
"Hey, look at the kid over there. His parent tried so hard to send him to Bangkok to get an education. He even earned his degree. However, he came back home and became a farmer just like his parents, rather than getting a really good job."

อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบัน พื้นที่ทำนาลดน้อยลง และศัตรูพืชมีมากขึ้น
yaangL raiM gaawF dtaamM naiM bpatL jooL banM pheuunH theeF thamM naaM lohtH naawyH lohngM laeH satL dtruuM pheuutF meeM maakF kheunF
In any event, in modern times, aras devoted to agriculture have declined and agricultural pests have increased.

ผมได้แต่นึกถึงหัวอกของพ่อแม่ที่ทำนาขายข้าวส่งเสียให้ผมซึ่งเป็นลูกคนเดียวได้เรียน
phohmR daiF dtaaeL neukH theungR huaaR ohkL khaawngR phaawF maaeF theeF thamM naaM khaaiR khaaoF sohngL siiaR haiF phohmR seungF bpenM luukF khohnM diaaoM daiF riianM
"I thought of my rice farmer parents who worked so that I, their only son, could go to school."

เพราะการทำนาซึ่งทำแต่ปีละครั้งนั้น หากข้าวไม่ให้ผลเต็มที่ มีภัยธรรมชาติน้ำท่วมนาล่ม น้ำน้อยข้าวไม่งาม...
phrawH gaanM thamM naaM seungF thamM dtaaeL bpeeM laH khrangH nanH haakL khaaoF maiF haiF phohnR dtemM theeF meeM phaiM thamM maH chaatF naamH thuaamF naaM lohmF naamH naawyH khaaoF maiF ngaamM
"Because growing rice is a one-year-long cycle, if the rice plants do not produce a full crop, or there is a natural disaster, or if flooding causes the fields to collapse, or if a drought causes the rice plants to under-produce..."

รายได้ของครัวเรือนของชาวนา มาจากการทำนาเป็นหลัก หรือแท้จริงแล้วต้องพึ่งพิงรายได้จากแหล่งอื่น
raaiM daiF khaawngR khruaaM reuuanM khaawngR chaaoM naaM maaM jaakL gaanM thamM naaM bpenM lakL reuuR thaaeH jingM laaeoH dtawngF pheungF phingM raaiM daiF jaakL laengL euunL
"Is the household income of farmers derived primarily from rice farming or, more realistically, do they need to rely on income from other sources?"

นามสกุลจะเกี่ยวข้องกับอาชีพทางการเกษตร โดยเฉพาะการทำนา
naamM saL goonM jaL giaaoL khaawngF gapL aaM cheepF thaangM gaanM gaL saehtL dooyM chaL phawH gaanM thamM naaM
"Their last names indicate that their livelihoods are agricultural, especially rice farming."

ชาวนาในปัจจุบันใช้เครื่องทุ่นแรงและเทคนิคใหม่ ๆ ที่ทันสมัยในการทำนา
chaaoM naaM naiM bpatL jooL banM chaiH khreuuangF thoonF raaengM laeH thekH nikL maiL theeF thanM saL maiR naiM gaanM thamM naaM
"Nowadays farmers use labor-saving devices and modern techniques to grow rice."

ไม่ว่าจะเป็นปลูกยางพารา มะม่วงหิมพานต์ มะพร้าว และทำนาข้าว ในไร่ขนาดเล็กที่พอจะดูแลไหว
maiF waaF jaL bpenM bpluukL yaangM phaaM raaM maH muaangF himR maH phaanM maH phraaoH laeH thamM naaM khaaoF naiM raiF khaL naatL lekH theeF phaawM jaL duuM laaeM waiR
"[This] included cultivating para-rubber, cashew nuts, coconuts, and growing rice in small plots which they could care for."