เลี้ยงลูกเสือลูกจระเข้
liiangH luukF seuuaR luukF jaawM raH khaehF
to bring an enemy into your home; harbor subversive agents; care for an enemy within

ลูกไม่รู้คุณพ่อแม่
luukF maiF ruuH khoonM naH phaawF maaeF
ungrateful child

อย่าโอ๋ลูกให้มากนา เดี๋ยวจะเหลิง!
yaaL o:hR luukF haiF maakF naaM diaaoR jaL leerngR
"Don't you be indulging our girl too much, or she will be spoiled!"

รักวัวให้ผูก รักลูกให้ตี
rakH wuaaM haiF phuukL rakH luukF haiF dteeM
"Spare the rod, and spoil the child."

เอาลูกเขามาเลี้ยง เอาเมี่ยงเขามาอม
aoM luukF khaoR maaM liiangH aoM miiangF khaoR maaM ohmM
"Put another man’s child in your bosom, and he’ll creep out at your elbow."

อาการนั้นมักจะค่อย ๆ หายไปเมื่อลูกอายุมากขึ้น
aaM gaanM nanH makH jaL khaawyF khaawyF haaiR bpaiM meuuaF luukF aaM yooH maakF kheunF
"The condition often diminishes as the child grows older."

คนที่รอดมาได้ก็มีปัญหาทางจิต ลูกและคนในครอบครัวตกอยู่ในสภาพเสียขวัญและขาดกำลังใจในการต่อสู้ชีวิต
khohnM theeF raawtF maaM daiF gaawF meeM bpanM haaR thaangM jitL luukF laeH khohnM naiM khraawpF khruaaM dtohkL yuuL naiM saL phaapF siiaR khwanR laeH khaatL gamM langM jaiM naiM gaanM dtaawL suuF cheeM witH
"The survivors tend to have psychological problems; their children and family members (of the deceased) are in a depressed and demoralized condition and lack the will to fight for their lives."

ถึงแม้ว่าแม่ต้องทำงานปากกัดตีนถีบ แม่ก็ต้องส่งเสียให้ลูกเรียนจนจบให้ได้
theungR maaeH waaF maaeF dtawngF thamM ngaanM bpaakL gatL dteenM theepL maaeF gaawF dtawngF sohngL siiaR haiF luukF riianM johnM johpL haiF daiF
"Even though I (your mother) have to struggle just to put food on the table, I must continue to support you without fail until you complete your studies."

ถึงแม้ว่าแม่ต้องทำงานปากกัดตีนถีบ แม่ก็ยังคงส่งเสียให้ลูกเรียนจนจบ
theungR maaeH waaF maaeF dtawngF thamM ngaanM bpaakL gatL dteenM theepL maaeF gaawF yangM khohngM sohngL siiaR haiF luukF riianM johnM johpL
"Even though my mother has to struggle just to put food on the table, she continues to support us while we complete our studies."

มีทางเดียวคือการแก้ไขรัฐธรรมนูญไม่ให้การทำผิดของลูกพรรคคนเดียวส่งผลให้ต้องตายหมู่ทั้งพรรค
meeM thaangM diaaoM kheuuM gaanM gaaeF khaiR ratH thaL thamM maH nuunM maiF haiF gaanM thamM phitL khaawngR luukF phakH khohnM diaaoM sohngL phohnR haiF dtawngF dtaaiM muuL thangH phakH
"There is only one way, (that is,) to amend the Constitution to not allow the errors of one party member to result in the demise of the entire party."

พ่อแม่ทุกคนย่อมปรารถนาให้ลูกสมบูรณ์ทั้งร่างกายและจิตใจ
phaawF maaeF thookH khohnM yaawmF bpraatL thaL naaR haiF luukF sohmR buunM thangH raangF gaaiM laeH jitL jaiM
"All parents wish their children to be whole in both mind and body."

พอเจ้านายออกจากราชการ ลูกน้องคนสนิทก็ตกกระป๋อง
phaawM jaoF naaiM aawkL jaakL raatF chaH gaanM luukF naawngH khohnM saL nitL gaawF dtohkL graL bpaawngR
"Once the boss left his government position, those who worked for him became out of favor."

ลูกน้อยเถลิกเสื้อแม่ขึ้นเพื่อดูดนม
luukF naawyH thaL leerkL seuuaF maaeF kheunF pheuuaF duutL nohmM
"The small baby rolled up his mother's shirt to suckle at her breast."

บางคนหอบลูกวัยแบเบาะมานั่งชุมนุมด้วยโดยไม่กลัวอะไร ๆ
baangM khohnM haawpL luukF waiM baaeM bawL maaM nangF choomM noomM duayF dooyM maiF gluaaM aL raiM aL raiM
"Some people carry their infant children to join in the protests without being afraid of anything."

ลูกหนีออกจากบ้านประชดพ่อแม่
luukF neeR aawkL jaakL baanF bpraL chohtH phaawF maaeF
"The child ran away from home to spite his parents."

ลูก ๆ ของเขาช่างพูดวาดรูปเก่งกันทุกคนคงไม่แคล้วเจริญรอยตามคุณพ่ออย่างแน่นอน
luukF khaawngR khaoR changF phuutF waatF ruupF gengL ganM thookH khohnM khohngM maiF khlaaeoH jaL reernM raawyM dtaamM khoonM phaawF yaangL naaeF naawnM
"His children all speak and draw well; they certainly cannot avoid developing themselves in the same path as their father."

เขาเจียดอาหารที่เขาเองก็กินไม่ค่อยอิ่มไปให้ลูก ๆ ของเขา
khaoR jiiatL aaM haanR theeF khaoR aehngM gaawF ginM maiF khaawyF imL bpaiM haiF luukF khaawngR khaoR
"He doled out the food that he had not finished eating to his children even though he was not full."

คุณแม่รายนี้มีปัญหาลูกติดเกม
khoonM maaeF raaiM neeH meeM bpanM haaR luukF dtitL gaehmM
"The mother in this case has a problem with her child being addicted to (computer) games."

เธอคิดย้อนไปถึงวันที่เธอและลูก อยู่กันอย่างพร้อมหน้า
thuuhrM khitH yaawnH bpaiM theungR wanM theeF thuuhrM laeH luukF yuuL ganM yaangL phraawmH naaF
"She thought back to the past when she and her children lived all together."

ผู้ใหญ่แสนจะหวงห้ามไม่ให้ลูกหลานผู้หญิงออกจากบ้านยามตะวันลับดวงไปแล้ว
phuuF yaiL saaenR jaL huaangR haamF maiF haiF luukF laanR phuuF yingR aawkL jaakL baanF yaamM dtaL wanM lapH duaangM bpaiM laaeoH
"Many adults prohibit their daughters and granddaughters from leaving their homes after sunset."

เขามีลูกชายสามคน
khaoR meeM luukF chaaiM saamR khohnM
"He has three male sons."

พ่อเป็นฉันใด ลูกก็เป็นฉันนั้น
phaawF bpenM chanR daiM luukF gaawF bpenM chanR nanH
"Like father like son."

แม่กักกันลูกไม่ให้หนีออกไปทำความผิดนอกบ้านอีก
maaeF gakL ganM luukF maiF haiF neeR aawkL bpaiM thamM khwaamM phitL naawkF baanF eekL
"The mother restrcits the movement of her child so that he will not run away and cause more havoc outside of his own home."

คุณพ่อชี้นำให้ลูกรู้จักค่าของเงิน
khoonM phaawF cheeH namM haiF luukF ruuH jakL khaaF khaawngR ngernM
"[My] father taught his children the value of money."

ลูกปิงปองเด้งไปใต้โต๊ะ
luukF bpingM bpaawngM dengF bpaiM dtaiF dtoH
"The ping pong ball bounced underneath the table."

ถ้าลูกมีความสามารถ พ่อก็จะให้บริหารงาน สืบต่อจากพ่อ
thaaF luukF meeM khwaamM saaR maatF phaawF gaawF jaL haiF baawM riH haanR ngaanM seuupL dtaawL jaakL phaawF
"If the son is capable, a father will allow him to manage his business, taking over after his father."

คนที่รู้จักรุ่นราวคราวเดียวกัน จึงหนีไม่พ้นเรื่องลูก
khohnM theeF ruuH jakL roonF raaoM khraaoM diaaoM ganM jeungM neeR maiF phohnH reuuangF luukF
"People I know in my circle of friends of the same age as me cannot get away from discussing their children."

เขาสับปลับได้แม้กระทั่งลูกเมียของตัวเอง
khaoR sapL bplapL daiF maaeH graL thangF luukF miiaM khaawngR dtuaaM aehngM
"He is a deceptive [person] who lies even to his own wife and children."

คุณต้องใส่เอี๊ยมให้ลูกก่อนป้อนข้าว
khoonM dtawngF saiL iiamH haiF luukF gaawnL bpaawnF khaaoF
"You need to put the baby's bib on before you feed him."

ปัญหาไม่เล็กที่พ่อแม่หลายคู่ต้องนั่งกุมขมับ ไม่รู้จะแก้ไขอย่างไรปัญหาหนึ่งคือ เรื่องสมาธิสั้นของลูก
bpanM haaR maiF lekH theeF phaawF maaeF laaiR khuuF dtawngF nangF goomM khaL mapL maiF ruuH jaL gaaeF khaiR yaangL raiM bpanM haaR neungL kheuuM reuuangF saL maaM thiH sanF khaawngR luukF
"Their children’s attention deficit disorder is becoming no small problem for parents who are worried and who are having difficulty finding a solution."

แม่จำเป็นต้องขัดใจลูกที่ร้องไห้จะเอาของเล่นซึ่งมีราคาแพงมาก
maaeF jamM bpenM dtawngF khatL jaiM luukF theeF raawngH haiF jaL aoM khaawngR lenF seungF meeM raaM khaaM phaaengM maakF
"A mother must not give into her child who cries [because] he wants an expensive toy."

แม่กระเตงลูกคนเล็กขึ้นมาบนบ้าน
maaeF graL dtaehngM luukF khohnM lekH kheunF maaM bohnM baanF
"The mother carried her youngest child up to the house."

แม้จะอยู่ในสภาพคับขันของชีวิตแต่เขาก็บอกกับลูกเมียให้เป็นกำลังใจให้เขาด้วย
maaeH jaL yuuL naiM saL phaapF khapH khanR khaawngR cheeM witH dtaaeL khaoR gaawF baawkL gapL luukF miiaM haiF bpenM gamM langM jaiM haiF khaoR duayF
"Even though his life is in crisis right now, he asked his wife and children to give him moral support."

ลูกชาวนาจะต้องเดินทางเข้ามาเป็นกรรมกรในเมือง
luukF chaaoM naaM jaL dtawngF deernM thaangM khaoF maaM bpenM gamM maH gaawnM naiM meuuangM
"The farmers’ children will have to leave their ancestral lands and go to the cities to become laborers."

ส่งลูกให้ปู่ย่าตายายเลี้ยง ปัญหาสังคมจะตามมา เพราะไม่มีใครอบรมลูก
sohngL luukF haiF bpuuL yaaF dtaaM yaaiM liiangH bpanM haaR sangR khohmM jaL dtaamM maaM phrawH maiF meeM khraiM ohpL rohmM luukF
"[Their] children will be raised by their grandparents and social problems will arise because the children will not be properly educated."

เขาโอ๋ลูกจนเกือบจะเสียคน
khaoR o:hR luukF johnM geuuapL jaL siiaR khohnM
"He pampers his child so much that the child is almost spoiled."

คุณแม่หลายท่าน มักรู้สึกกังวลเรื่องความเจ็บปวดระหว่างคลอดลูก จริง ๆ แล้วมีหลายวิธีที่คุณหมอจะช่วยบรรเทาความเจ็บปวดได้
khoonM maaeF laaiR thanF makH ruuH seukL gangM wohnM reuuangF khwaamM jepL bpuaatL raH waangL khlaawtF luukF jingM jingM laaeoH meeM laaiR wiH theeM theeF khoonM maawR jaL chuayF banM thaoM khwaamM jepL bpuaatL daiF
"Many mothers [to be] are concerned about the pain during childbirth. In reality, a physician has many ways to help relieve pain."

การเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่มองเห็นได้ชัด คือพ่อแม่ไม่คลุมถุงชนลูก และสถานภาพของผู้หญิงก็สูงขึ้น
gaanM bpliianL bplaaengM thaangM sangR khohmM theeF maawngM henR daiF chatH kheuuM phaawF maaeF maiF khloomM thoongR chohnM luukF laeH saL thaaR naH phaapF khaawngR phuuF yingR gaawF suungR kheunF
"Among the more visible changes in the social structure has been that parents no longer arrange marriages for their children and the status of women has improved."

ลุงใสกับลูกจึงช่วยกันยกตู้เย็นขึ้นตั้งไว้บนโต๊ะกินข้าว
loongM saiR gapL luukF jeungM chuayF ganM yohkH dtuuF yenM kheunF dtangF waiH bohnM dtoH ginM khaaoF
"So, Uncle Sai and his son lifted the refrigerator onto the top of the kitchen table."

ลูกคงคอยดูแล ยกข้าวของเก็บถ้าเห็นว่าน้ำไหลเข้าบ้าน
luukF khohngM khaawyM duuM laaeM yohkH khaaoF khaawngR gepL thaaF henR waaF naamH laiR khaoF baanF
"[Rather] his daughter kept on looking after [her mother and] raised moved the things in the house up if she saw that the water was coming into the house."

ปล่อยให้เรือล่องตามน้ำมาเรื่อย ๆ แค่คอยคัดท้าย จนถึงผืนนาที่เป็นเหมือนลมหายใจครึ่งหนึ่งของแกและลูกเมีย
bplaawyL haiF reuuaM laawngF dtaamM naamH maaM reuuayF reuuayF khaaeF khaawyM khatH thaaiH johnM theungR pheuunR naaM theeF bpenM meuuanR lohmM haaiR jaiM khreungF neungL khaawngR gaaeM laeH luukF miiaM
"[He] let the boat meander lazily along the stream, steering occasionally, until he finally reached the fields which had been the life blood for him and his family."

ขอให้มีความสุขมาก ๆ ครองรักกันจนถือไม้เท้ายอดทอง กระบองยอดเพชร มีลูกเต็มบ้าน หลานเต็มเมือง
khaawR haiF meeM khwaamM sookL maakF maakF khraawngM rakH ganM johnM theuuR maaiH thaaoH yaawtF thaawngM graL baawngM yaawtF phetH meeM luukF dtemM baanF laanR dtemM meuuangM
"I wish you much happiness and that you will always love each other; that this love will continue into your old age; that you will have the house full of children; and [have] grandchildren all over the kingdom."

พ่อแม่ส่วนใหญ่อยากให้ลูกรับราชการเพื่อจะได้เป็นใหญ่เป็นโต
phaawF maaeF suaanL yaiL yaakL haiF luukF rapH raatF chaH gaanM pheuuaF jaL daiF bpenM yaiL bpenM dto:hM
"Most parents want their kids to become government officials so that they will have good positions."

ลูกเขาเป็นเด็กที่เอาแต่ใจตัวเอง เพราะพ่อแม่เลี้ยงแบบตามใจมากเกินไป
luukF khaoR bpenM dekL theeF aoM dtaaeL jaiM dtuaaM aehngM phrawH phaawF maaeF liiangH baaepL dtaamM jaiM maakF geernM bpaiM
"The child always wants to have his own way because his parents spoil him too much."

เขาอวดอ้างว่าเขาเป็นลูกเจ้าพ่อที่มีอิทธิพลมาก
khaoR uaatL aangF waaF khaoR bpenM luukF jaoF phaawF theeF meeM itL thiH phohnM maakF
"He claimed that he was the son of a highly influential godfather."

เขาเป็นลูกหัวแก้วหัวแหวนของพ่อแม่
khaoR bpenM luukF huaaR gaaeoF huaaR waaenR khaawngR phaawF maaeF
"He is his parents’ favorite child."

แม่ยังคงห่วงเขาอยู่ถึงแม้เขาจะแต่งงานมีลูกเมียแล้ว
maaeF yangM khohngM huaangL khaoR yuuL theungR maaeH khaoR jaL dtaengL ngaanM meeM luukF miiaM laaeoH
"His mother will still worry about him, even when he is married and has children [of his own]."

แต่กี้แต่ก่อนเขาก็ไม่เคยตีลูก ๆ เลย
dtaaeL geeF dtaaeL gaawnL khaoR gaawF maiF kheeuyM dteeM luukF leeuyM
"He has never beaten his children."

ถ้าฉันยังอยู่ในสภาพโคม่า ฉันไม่ต้องการที่จะให้เก็บฉันไว้ โดยใช้เครื่องช่วยชีวิต ฉะนั้นฉันจึงได้เขียนเอกสารแจ้งความจำนงในการจัดการชีวิตไว้ให้แก่ลูก ๆ แล้ว
thaaF chanR yangM yuuL naiM saL phaapF kho:hM maaF chanR maiF dtawngF gaanM theeF jaL haiF gepL chanR waiH dooyM chaiH khreuuangF chuayF cheeM witH chaL nanH chanR jeungM daiF khiianR aehkL gaL saanR jaaengF khwaamM jamM nohngM naiM gaanM jatL gaanM cheeM witH waiH haiF gaaeL luukF laaeoH
"If I happen to be in a coma. I don’t want to be kept artificially. Therefore, I have written a living will for my children."

ผมกับแสงดาวมีลูกด้วยกันหนึ่งคน อยู่ในวัยกำลังซุกซน เป็นชาย เรียนอยู่ชั้นประถมปีที่สอง
phohmR gapL saaengR daaoM meeM luukF duayF ganM neungL khohnM yuuL naiM waiM gamM langM sookH sohnM bpenM chaaiM riianM yuuL chanH bpraL thohmR bpeeM theeF saawngR
"Saengdow and I have one son who is just at that naughty age; he is now in the second grade."

พ่อแม่ทุกคนหวังจะเห็นลูกมีคู่ครองที่ดี
phaawF maaeF thookH khohnM wangR jaL henR luukF meeM khuuF khraawngM theeF deeM
"Every parent wants to see their child have a good husband or wife."

เขาตกปากรับคำแล้วว่าจะช่วยดูแลลูกของเราเป็นอย่างดี
khaoR dtohkL bpaakL rapH khamM laaeoH waaF jaL chuayF duuM laaeM luukF khaawngR raoM bpenM yaangL deeM
"He already promised that he would take good care of our children."

อีกทั้งมันเพิ่งให้กำเนิดลูกตัวผู้เมื่อสามเดือนก่อนการฉุดลากคันไถ
eekL thangH manM pheerngF haiF gamM neertL luukF dtuaaM phuuF meuuaF saamR deuuanM gaawnL gaanM chootL laakF khanM thaiR
"Not only that, but she had just given birth to a male calf three months before she was to plow again."

ก. แล้วลูกหลานเป็นยังไงบ้างครับ มีใครเจ็บป่วยจากน้ำท่วมไหม
laaeoH luukF laanR bpenM yangM ngaiM baangF khrapH meeM khraiM jepL bpuayL jaakL naamH thuaamF maiR
"And, how about your kids and grandkids. Did any of them get hurt or get sick?"

ขอให้คุณแม่สุขภาพดี คุณลูกแข็งแรงนะครับ
khaawR haiF khoonM maaeF sookL khaL phaapF deeM khoonM luukF khaengR raaengM naH khrapH
"We wish for good health for the mother and the baby to be strong."

๖. หากออฟฟิศไม่ได้สนับสนุนให้พาญาติพี่น้อง สามี ภรรยา แฟน หรือลูกมาร่วมงาน ก็ไม่ควรพาสมาชิกในครอบครัวมา...
hohkL haakL aawfL fitH maiF daiF saL napL saL noonR haiF phaaM yaatF pheeF naawngH saaR meeM phanM raH yaaM faaenM reuuR luukF maaM ruaamF ngaanM gaawF maiF khuaanM phaaM saL maaM chikH naiM khraawpF khruaaM maaM
"6. If your office does not support your bringing relatives, husbands, wives, or friends and children to the party, then you should not bring them along..."

เราทั้งสองมีลูกด้วยกันหนึ่งคน แต่ไม่ได้อยู่กับเรา
raoM thangH saawngR meeM luukF duayF ganM neungL khohnM dtaaeL maiF daiF yuuL gapL raoM
"[My wife and I] have one child, but he does not live with us."

เพื่อนผมคนนี้แต่งงานกันมาสองปี แล้วยังไม่มีลูกเลย
pheuuanF phohmR khohnM neeH dtaengL ngaanM ganM maaM saawngR bpeeM laaeoH yangM maiF meeM luukF leeuyM
"My friend had been married for two years, but as yet had no children."

พ่อแม่ห่วงหาอาทรลูกอยู่เสมอ
phaawF maaeF huaangL haaR aaM thaawnM luukF yuuL saL muuhrR
"Parents are always concerned about their children."

ลูกคนสุดท้องมักถูกตามใจจนโต
luukF khohnM sootL thaawngH makH thuukL dtaamM jaiM johnM dto:hM
"The youngest child [in the family] is likely to be spoiled until he becomes an adult."

เมื่อเกิดสงครามขึ้นส่วนใหญ่ของประชาชนย่อมพาลูกเมียหลบหนีไปซ่อนตัวอยู่ในป่า
meuuaF geertL sohngR khraamM kheunF suaanL yaiL khaawngR bpraL chaaM chohnM yaawmF phaaM luukF miiaM lohpL neeR bpaiM saawnF dtuaaM yuuL naiM bpaaL
"When war breaks out, a majority of the population naturally take their families to escape and hide in the jungle."

ครอบครัวปัจจุบันแม่ก็ยังเป็นผู้ใกล้ชิดสนิทสนมให้ความอบอุ่นกับลูกอยู่เหมือนเดิม
khraawpF khruaaM bpatL jooL banM maaeF gaawF yangM bpenM phuuF glaiF chitH saL nitL saL nohmR haiF khwaamM ohpL oonL gapL luukF yuuL meuuanR deermM
"In today’s families, the mother is the one who is closest to and showers warmth on her children, just as she has always been."

ปัญหาของคนไทยทุกชั้นวรรณะคือจะทำอย่างไรให้ลูกได้เรียนในโรงเรียนที่ดีที่สุด ด้วยความคาดหวังว่าจะรับประกันอนาคตที่ดีได้
bpanM haaR khaawngR khohnM thaiM thookH chanH wanM naH kheuuM jaL thamM yaangL raiM haiF luukF daiF riianM naiM ro:hngM riianM theeF deeM theeF sootL duayF khwaamM khaatF wangR waaF jaL rapH bpraL ganM aL naaM khohtH theeF deeM daiF
"The problem of Thais of all social classes is how to find the best school for their children with the hope that they can guarantee [their children] a good future."

ก. นี่เธอ ดูลูกบ้านนั้นสิพ่อแม่อุตส่าห์ส่งไปเรียนกรุงเทพฯ จบปริญญามาทั้งที กลับต้องมาทำไร่ทำนาเหมือนพ่อแม่แทนที่จะได้งานดี ๆ ทำ
neeF thuuhrM duuM luukF baanF nanH siL phaawF maaeF ootL saaL sohngL bpaiM riianM groongM thaehpF johpL bpaL rinM yaaM maaM thangH theeM glapL dtawngF maaM thamM raiF thamM naaM meuuanR phaawF maaeF thaaenM theeF jaL daiF ngaanM deeM deeM thamM
"Hey, look at the kid over there. His parent tried so hard to send him to Bangkok to get an education. He even earned his degree. However, he came back home and became a farmer just like his parents, rather than getting a really good job."

พ่อทอดถอนใจเมื่อลูกประพฤติตัวไม่ดี
phaawF thaawtF thaawnR jaiM meuuaF luukF bpraL phreutH dtuaaM maiF deeM
"The father sighed when his child exhibited bad behavior." "The father just sighed when his kid was naughty."

หลายคนอาจจะอยากรู้ว่าบรรดาเจ้าสัวสอนลูกกันอย่างไร อยากรู้วิธีคิด วิธีการเลี้ยงลูกว่าสอนให้เป็นคุณหนูเทวดาหรือคุณหนูติดดิน
laaiR khohnM aatL jaL yaakL ruuH waaF banM daaM jaoF suaaR saawnR luukF ganM yaangL raiM yaakL ruuH wiH theeM khitH wiH theeM gaanM liiangH luukF waaF saawnR haiF bpenM khoonM nuuR thaehM waH daaM reuuR khoonM nuuR dtitL dinM
"Many people would like to know what wealthy tycoons teach their children. They want to know how they think [and] how they raise their children to be either a stuck-up princess or a down-to-earth, practical person."

แม่กับลูกกำลังเพลินกับการทำขนมอยู่ในครัวโน่น
maaeF gapL luukF gamM langM phleernM gapL gaanM thamM khaL nohmR yuuL naiM khruaaM no:hnF
"The mother and her [daughter] are having a good time making sweets over there in their kitchen."

ลูกก็พร้อมที่จะจดจำซึมซับคำสอนของแม่
luukF gaawF phraawmH theeF jaL johtL jamM seumM sapH khamM saawnR khaawngR maaeF
"The child is ready to remember and absorb his mother’s teaching."

คือแม่มันท้องแก่ แล้วก็มาคลอดลูกที่เพดานห้องที่บ้านผม
kheuuM maaeF manM thaawngH gaaeL laaeoH gaawF maaM khlaawtF luukF theeF phaehM daanM haawngF theeF baanF phohmR
"That is, the cat was very pregnant and gave birth up in the ceiling of my house."

ผมก็เลยเอาอาหารให้มันกินเนี่ย จนลูกๆมันเริ่มโตขึ้น
phohmR gaawF leeuyM aoM aaM haanR haiF manM ginM niiaF johnM luukF luukF manM reermF dto:hM kheunF
"I fed her until her kittens began to grow up."

เราจึงช่วยกันจับลูกมันออกมาแต่ว่ามันกลัวคนมาก เลยมันไม่ยอมให้เราจับง่ายๆนะครับ
raoM jeungM chuayF ganM japL luukF manM aawkL maaM dtaaeL waaF manM gluaaM khohnM maakF leeuyM manM maiF yaawmM haiF raoM japL ngaaiF ngaaiF naH khrapH
"So all of us picked up the kittens and took them out, but they were really afraid of people so they wouldn’t let us touch them."

แม่มันก็ปล่อยให้ลูกมันอยู่กันเองมากขึ้นเพราะว่าตอนนี้คือ มันเริ่มคุ้นเคยกับเราแล้ว
maaeF manM gaawF bplaawyL haiF luukF manM yuuL ganM aehngM maakF kheunF phrawH waaF dtaawnM neeH kheuuM manM reermF khoonH kheeuyM gapL raoM laaeoH
"The mother cat allowed her kittens to be by themselves more and more because by this time they became used to us already."

ตอนที่มันคลอดลูก เราไม่ได้พาไปหาหมอนะครับ
dtaawnM theeF manM khlaawtF luukF raoM maiF daiF phaaM bpaiM haaR maawR naH khrapH
"When she gave birth, we did not take her to the vet."

มันออกลูกมาสามตัวนะครับ เป็นสีเทาหมดเลย
manM aawkL luukF maaM saamR dtuaaM naH khrapH bpenM seeR thaoM mohtL leeuyM
"She gave birth to three kittens, all of them grey in color."

ในช่วงนี้เราก็ปล่อยให้แม่มันเลี้ยงไปนะครับ ปล่อยให้แม่มันเอานมให้ลูกมันเอง
naiM chuaangF neeH raoM gaawF bplaawyL haiF maaeF manM liiangH bpaiM naH khrapH bplaawyL haiF maaeF manM aoM nohmM haiF luukF manM aehngM
"During this time we let the mother cat feed her kittens with her own milk."

แล้วพอลูกมันเริ่มโตขึ้น เริ่มเดินได้ เริ่มขยับเขยื้อน เดินไปเดินมา เราก็เริ่มช่วยมันเลี้ยงนะครับ โดยการเอานมให้ลูกมันกินด้วย
laaeoH phaawM luukF manM reermF dto:hM kheunF reermF deernM daiF reermF khaL yapL khaL yeuuanF deernM bpaiM deernM maaM raoM gaawF reermF chuayF manM liiangH naH khrapH dooyM gaanM aoM nohmM haiF luukF manM ginM duayF
"And once the kittens started to get bigger, could walk and move around, and walk back and forth, we started to help [the mother cat] by giving milk to the kittens to drink."

หลังจากนั้นประมาณหนึ่งเดือน เราก็พาไปทำหมันนะครับ เพื่อให้มันไม่ต้องมีลูกอีก
langR jaakL nanH bpraL maanM neungL deuuanM raoM gaawF phaaM bpaiM thamM manR naH khrapH pheuuaF haiF manM maiF dtawngF meeM luukF eekL
"About one month after that, we took [the mother cat] to be spayed so she would not have any more kittens."

เหตุผลที่เราต้องรอหนึ่งเดือนก็เพราะว่า ถ้าเรารีบทำเนี่ย มันจะไม่มีนมให้ลูกมันกิน
haehtL phohnR theeF raoM dtawngF raawM neungL deuuanM gaawF phrawH waaF thaaF raoM reepF thamM niiaF manM jaL maiF meeM nohmM haiF luukF manM ginM
"The reason that we had to wait one month was that if we hurried up to get it done, she would not have any milk to feed her kittens."

เราจะต้องแยกแม่แมวกับลูกแมวก่อนเพราะว่ากลัวลูกมันจะไปกวนแม่มัน
raoM jaL dtawngF yaaekF maaeF maaeoM gapL luukF maaeoM gaawnL phrawH waaF gluaaM luukF manM jaL bpaiM guaanM maaeF manM
"We had to separate the mother cat from her kittens because we were concerned that the kittens would bother their mother."

แม่แมวก็เริ่มกินข้าวได้ เริ่มเล่นกับลูกๆของมันได้
maaeF maaeoM gaawF reermF ginM khaaoF daiF reermF lenF gapL luukF luukF khaawngR manM daiF
"The mother cat began to eat and was able to play with her kittens."

เขาให้ท้ายลูกจนเหลิงกันไปหมดแล้ว
khaoR haiF thaaiH luukF johnM leerngR ganM bpaiM mohtL laaeoH
"He spoiled his children so much that they have become overconfident and conceited."

ลิงก็ชอบแกล้งเจ้าของนะ ลิงชอบแกล้งคน เด็ดลูกมะพร้าวเสร็จแล้วก็ ปาใส่หัวคนอะไร ๆแบบนี้นะคะ ก็อันตราย
lingM gaawF chaawpF glaaengF jaoF khaawngR naH lingM chaawpF glaaengF khohnM detL luukF maH phraaoH setL laaeoH gaawF bpaaM saiL huaaR khohnM aL raiM aL raiM baaepL neeH naH khaH gaawF anM dtaL raaiM
"Monkeys like to tease their owners and other people by picking a coconut then throwing it to land on someone’s head or something like that. This is very dangerous behavior."

คนท้องมองตามสองแม่ลูก เธอเอามือลูบที่ท้องเบา ๆ ด้วยความรัก
khohnM thaawngH maawngM dtaamM saawngR maaeF luukF thuuhrM aoM meuuM luupF theeF thaawngH baoM baoM duayF khwaamM rakH
"The pregnant woman cast her gaze after the mother and son; she gently rubbed her belly with great affection."

คนท้องเล่าว่านี่เป็นลูกคนแรกของเธอ
khohnM thaawngH laoF waaF neeF bpenM luukF khohnM raaekF khaawngR thuuhrM
"The pregnant woman said that this would be her first baby."

ตัวเธอเองขอแค่ให้เด็กเป็นคนดี และถ้าเป็นไปได้ก็ไม่อยากให้ลูกโตขึ้นแล้วต้องทำงานหนักเหมือนพ่อ
dtuaaM thuuhrM aehngM khaawR khaaeF haiF dekL bpenM khohnM deeM laeH thaaF bpenM bpaiM daiF gaawF maiF yaakL haiF luukF dto:hM kheunF laaeoH dtawngF thamM ngaanM nakL meuuanR phaawF
"She herself hopes that the child will become a good person, and, if possible, she wishes that when her child grows up he or she would not have to work as hard as his father had to."

ลูกของพวกเราเรียนที่โรงเรียนเดียวกัน
luukF khaawngR phuaakF raoM riianM theeF ro:hngM riianM diaaoM ganM
"Our children go to the same school."

พ่อลูบหัวผมและตอบว่า "แม่ของลูกทำงานหนักมาทั้งวันปลาทูไหม้ ๑ ตัวไม่เคยทำร้ายใคร แต่คำพูดที่ต่อว่ากันต่างหากที่จะทำร้ายกัน"
phaawF luupF huaaR phohmR laeH dtaawpL waaF maaeF khaawngR luukF thamM ngaanM nakL maaM thangH wanM bplaaM thuuM maiF neungL dtuaaM maiF kheeuyM thamM raaiH khraiM dtaaeL khamM phuutF theeF dtaawL waaF ganM dtaangL haakL theeF jaL thamM raaiH ganM
Dad stroked my head and answered, “Your mother works so hard all day long; one burned fish never hurt anyone, but a harsh word, to the contrary, can do lasting damage.”

ลูก ไม่อยู่บ้านเลยชวนเมียซั่มกันแต่หัววัน
luukF maiF yuuL baanF leeuyM chuaanM miiaM samF ganM dtaaeL huaaR wanM
"The children are not home so I persuade my wife to have sex before the usual time."

และเห็นผลการสอนของท่านในภาษาไทยที่ลูกหลานของผมนำกลับมาจากโรงเรียน
laeH henR phohnR gaanM saawnR khaawngR thanF naiM phaaM saaR thaiM theeF luukF laanR khaawngR phohmR namM glapL maaM jaakL ro:hngM riianM
"And, I have seen the results of their teaching in the Thai language used by my children and grandchildren when they come [home] from school."

วัฒนธรรมของการท่องเที่ยวเปลี่ยนจากการศึกษาหาความรู้, การได้รู้จักผู้คนต่างวัฒนธรรม, การเรียนภาษาต่างประเทศ, การฝึกความเป็นผู้ดี ฯลฯ มาเป็นการลาออกจากชีวิตชั่วคราว เพื่อโลดโผนอย่างที่ชีวิตจริงไม่มีโอกาส ในดินแดนแห่งความฝันที่ตัวไม่ต้องรับผิดชอบ ไม่ฝากลูกฝากหลานไว้ที่นั่น และไม่มีพันธะทางใจอะไร ๆต่อกัน
watH thaH naH thamM khaawngR gaanM thaawngF thiaaoF bpliianL jaakL gaanM seukL saaR haaR khwaamM ruuH gaanM daiF ruuH jakL phuuF khohnM dtaangL watH thaH naH thamM gaanM riianM phaaM saaR dtaangL bpraL thaehtF gaanM feukL khwaamM bpenM phuuF deeM laH maaM bpenM gaanM laaM aawkL jaakL cheeM witH chuaaF khraaoM pheuuaF lo:htF pho:hnR yaangL theeF cheeM witH jingM maiF meeM o:hM gaatL naiM dinM daaenM haengL khwaamM fanR theeF dtuaaM maiF dtawngF rapH phitL chaawpF maiF faakL luukF faakL laanR waiH theeF nanF laeH maiF meeM phanM thaH thaangM jaiM aL raiM aL raiM dtaawL ganM
"The culture of tourism has undergone a transformation from focusing on seeking new knowledge, getting to know people of different cultures; learning new languages; training oneself to be a decent person; and so [much] else besides, to [a culture focusing on] a temporary break from one’s ordinary life for the thrills and excitement that life in the real world does not offer; in a dream-world that is devoid of any personal responsibility; where you would not leave your children or grandchildren; and where you have no personal responsibility."

ลูกๆ ของเขาแต่งงาน มีเหย้ามีเรือนเป็นฝั่งฝาทุกคนแล้ว
luukF luukF khaawngR khaoR dtaengL ngaanM meeM yaoF meeM reuuanM bpenM fangL faaR thookH khohnM laaeoH
"All of his children are married [and] all of them have families and are settled down already." "His children are married; they have families; and they all are financially stable." "His children are married; they have families; and they all are financially stable."

และผลของมันคือ เขม่าควันพิษจากรถที่ไม่ยอมดับเครื่องตอนที่มารับส่งลูกไปโรงเรียนเช่นเดียวกับที่ฉันพบ
laeH phohnR khaawngR manM kheuuM khaL maoL khwanM phitH jaakL rohtH theeF maiF yaawmM dapL khreuuangF dtaawnM theeF maaM rapH sohngL luukF bpaiM ro:hngM riianM chenF diaaoM gapL theeF chanR phohpH
"And, the result is exhaust fumes and soot emitted by drivers who are not willing to turn off their engines when they take their kids to and pick them up from school, just like I experience."

บางคนมาจอดรอรับลูกกว่า ๓ ชั่วโมง ก็ติดเครื่องยนต์ไว้เช่นนั้น
baangM khohnM maaM jaawtL raawM rapH luukF gwaaL saamR chuaaF mo:hngM gaawF dtitL khreuuangF yohnM waiH chenF nanH
"Some people park their cars for more than three hours waiting to pick up their kids and [they] leave their motors running like that."

จนเมื่อเห็นลูกเดินออกจากหน้าประตูโรงเรียนก็ดับเครื่องเป็นเวลา ๕ นาที แล้วเดินไปรับลูก
johnM meuuaF henR luukF deernM aawkL jaakL naaF bpraL dtuuM ro:hngM riianM gaawF dapL khreuuangF bpenM waehM laaM haaF naaM theeM laaeoH deernM bpaiM rapH luukF
"[They do this] until, when they see their kids coming out the school gates, they turn their engines off for five minutes so that they can walk over to pick up their kids."

พ่อแม่ที่พอมีกำลังทรัพย์ และยังคงยึดติดในความสำเร็จ ยังคงนิยมพาลูกเข้ามาเรียนในโรงเรียนเอกชนและโรงเรียนนานาชาติกันมากมาย เพื่อปูทางการแข่งขันให้ลูกเป็นนักต่อสู้
phaawF maaeF theeF phaawM meeM gamM langM sapH laeH yangM khohngM yeutH dtitL naiM khwaamM samR retL yangM khohngM niH yohmM phaaM luukF khaoF maaM riianM naiM ro:hngM riianM aehkL gaL chohnM laeH ro:hngM riianM naaM naaM chaatF ganM maakF maaiM pheuuaF bpuuM thaangM gaanM khaengL khanR haiF luukF bpenM nakH dtaawL suuF
"Parents who are sufficiently wealthy and who are concerned with success, more and more are prone to send their children to private and international schools in order to pave the way for their children to be contenders in the competitive landscape."

เมื่อเป็นดังนี้ พ่อแม่จึงต้องปลุกลูกแต่เช้า
meuuaF bpenM dangM neeH phaawF maaeF jeungM dtawngF bplookL luukF dtaaeL chaaoH
"When this happens, parents have to wake them up early in the morning."

แล้วขับรถมาส่งในระยะไกลเกินไปกว่าที่ลูกจะเดินมาโรงเรียนเองได้
laaeoH khapL rohtH maaM sohngL naiM raH yaH glaiM geernM bpaiM gwaaL theeF luukF jaL deernM maaM ro:hngM riianM aehngM daiF
"Then they drive their children to school because it is too far away for them to walk by themselves."

เมื่อการศึกษาอยู่บนความคาดหวัง และความฝันยังคงเป็นเป้านิ่งในใจไม่เปลี่ยนแปลง โรงเรียนที่ตอบโจทย์จินตนาการภาพฝันดังกล่าวในหัวของพ่อแม่ ก็ผุดขึ้นมากมายรับสนองพ่อแม่ที่ต้องการให้ลูกเก่งกว่าคนอื่น
meuuaF gaanM seukL saaR yuuL bohnM khwaamM khaatF wangR laeH khwaamM fanR yangM khohngM bpenM bpaoF ningF naiM jaiM maiF bpliianL bplaaengM ro:hngM riianM theeF dtaawpL jo:htL jinM dtaL naaM gaanM phaapF fanR dangM glaaoL naiM huaaR khaawngR phaawF maaeF gaawF phootL kheunF maakF maaiM rapH saL naawngR phaawF maaeF theeF dtawngF gaanM haiF luukF gengL gwaaL khohnM euunL
"When education rests on certain expectations and our dreams remain immutable in our hearts, schools which respond to the images and visions in the parents’ minds, sprout up in abundance to meet the needs of these parents who want their children to be higher achievers than their peers."

"ลูกเทนนิส เปรียบเหมือนเป็นเรื่องสำคัญที่สุดในชีวิต เช่น ครอบครัว คู่ชีวิต การเรียน สุขภาพ ลูก และเพื่อน"
luukF thaehnM nitH bpriiapL meuuanR bpenM reuuangF samR khanM theeF sootL naiM cheeM witH chenF khraawpF khruaaM khuuF cheeM witH gaanM riianM sookL khaL phaapF luukF laeH pheuuanF
"The tennis balls are comparable to the most important things in our lives, for example, our families, spouses, studies, health, children, and friends."

"ใช้ชีวิตเล่นกับครอบครัว หาเวลาไปตรวจร่างกาย พาคู่ชีวิตกับลูก ไปพักผ่อนในวันหยุด พากันออกกำลังกาย เล่นกีฬาร่วมกันสัก ๑-๒ ชั่วโมง เพื่อสุขภาพ และความสัมพันธ์ที่ดีในชีวิต"
chaiH cheeM witH lenF gapL khraawpF khruaaM haaR waehM laaM bpaiM dtruaatL raangF gaaiM phaaM khuuF cheeM witH gapL luukF bpaiM phakH phaawnL naiM wanM yootL phaaM ganM aawkL gamM langM gaaiM lenF geeM laaM ruaamF ganM sakL neungL saawngR chuaaF mo:hngM pheuuaF sookL khaL phaapF laeH khwaamM samR phanM theeF deeM naiM cheeM witH
"“[We should] live our lives playing with our families, finding time to get medical check-ups, taking our spouse and children on vacation on holidays, exercising together, doing sports for an hour or two for our health and for good relationships in our lives.”"

หัวอกของคนเป็นแม่ก็ต้องสงสารลูก
huaaR ohkL khaawngR khohnM bpenM maaeF gaawF dtawngF sohngR saanR luukF
"It is in the basic nature of a mother to pity [her] children."

โดยเกษตรกรการใช้เงินกู้ร้อยละ ๓๖ เพื่อลงทุนทางการเกษตร และใช้เงินกู้อีกร้อยละ ๖๔ เพื่อใช้หนี้เก่า ค่าอุปโภคบริโภคในครัวเรือน ค่าเล่าเรียนลูก และค่ารักษาพยาบาล
dooyM gaL saehtL dtraL gaawnM gaanM chaiH ngernM guuF raawyH laH saamR sipL hohkL pheuuaF lohngM thoonM thaangM gaanM gaL saehtL laeH chaiH ngernM guuF eekL raawyH laH hohkL sipL seeL pheuuaF chaiH neeF gaoL khaaF oopL bpaL pho:hkF baawM riH pho:hkF naiM khruaaM reuuanM khaaF laoF riianM luukF laeH khaaF rakH saaR phaH yaaM baanM
"Such that of the money that the farmers borrow 36% goes for agricultural investments and 64% goes to servicing existing debt, household consumption, education costs for their children, and health care costs."

แต่หลายคนก็เชื่อว่า เป็นกุศลกรรมของลูก ๆ ที่ทางด่วนช่วยออกแรงผลักให้พ่อแม่ยอมโยกย้ายจากห้องแถวหรือบ้านเก่ากลางเมือง ไปอยู่บ้านจัดสรรชานเมือง
dtaaeL laaiR khohnM gaawF cheuuaF waaF bpenM gooL sohnR laH gamM khaawngR luukF theeF thaangM duaanL chuayF aawkL raaengM phlakL haiF phaawF maaeF yaawmM yo:hkF yaaiH jaakL haawngF thaaeoR reuuR baanF gaoL glaangM meuuangM bpaiM yuuL baanF jatL sanR chaanM meuuangM
"But, many people believe that [the expressways] are a blessing to their children that they help force their parents to move out of their row houses or old homes in the city to live in suburban subdivisions."

เมื่อเขาทราบข่าวว่าลูกชายถูกไล่ออกจากโรงเรียน เขารู้สึกเก๊กซิมมากที่เลี้ยงลูกไม่ได้ดี
meuuaF khaoR saapF khaaoL waaF luukF chaaiM thuukL laiF aawkL jaakL ro:hngM riianM khaoR ruuH seukL gekH simM maakF theeF liiangH luukF maiF daiF deeM
"When she learned that he son was expelled from school, she felt really bad that she raised her son poorly."

ผมไม่ต้องการมีพี่น้องมากอย่างที่พ่อแม่ผมมีอยู่ และแม่จะต้องไม่มีลูกถี่นัก
phohmR maiF dtawngF gaanM meeM pheeF naawngH maakF yaangL theeF phaawF maaeF phohmR meeM yuuL laeH maaeF jaL dtawngF maiF meeM luukF theeL nakH
"I did not want to have lots of brothers and sisters like my parents had and I did not want my mother to have kids one right after the other."

ถ้าลูกยังเล็กอยู่ก็เก็บไว้เลี้ยงให้โต
thaaF luukF yangM lekH yuuL gaawF gepL waiH liiangH haiF dto:hM
"If my children have not yet grown up, [my estate] should be used to take care of them until they reach maturity."

แต่ลูกที่โตแล้วไม่ให้ นอกนั้นรัฐบาลควรเก็บไปหมด จะได้ใช้เป็นประโยชน์ในการบำรุงชีวิตของคนอื่น ๆ บ้าง
dtaaeL luukF theeF dto:hM laaeoH maiF haiF naawkF nanH ratH thaL baanM khuaanM gepL bpaiM mohtL jaL daiF chaiH bpenM bpraL yo:htL naiM gaanM bamM roongM cheeM witH khaawngR khohnM euunL baangF
"But, nothing should go to my mature children; anything remaining, should go to the government to be used to improve the lives of others."

ลุงเน้นให้ลูกเรียนให้จบก่อน แล้วไปเสี่ยงดวงหางานทำ
loongM nenH haiF luukF riianM haiF johpL gaawnL laaeoH bpaiM siiangL duaangM haaR ngaanM thamM
"[I, as your uncle] strongly suggest that [you, my nephew] complete your studies first, then go try your luck finding a job."

คนยากจนที่มีลูกมาก จะเกิดปัญหาแน่นอน
khohnM yaakF johnM theeF meeM luukF maakF jaL geertL bpanM haaR naaeF naawnM
"Poverty-stricken people who have many children will certainly create problems."

ผู้เป็นแม่เฝ้ามองดูความสุขที่ลูกได้รับจากตนอย่างปลื้มปิติ
phuuF bpenM maaeF faoF maawngM duuM khwaamM sookL theeF luukF daiF rapH jaakL dtohnM yaangL bpleuumF bpiL dtiL
"The mother watched joyfully the happiness that her child received from her."

มีลูกที่น่ารักทั้งนิสัยและร่างกาย
meeM luukF theeF naaF rakH thangH niH saiR laeH raangF gaaiM
"[She] had a daughter who was both polite and adorable."

เธอรักลูกของเธอสุดหัวใจ
thuuhrM rakH luukF khaawngR thuuhrM sootL huaaR jaiM
"She loved her daughter with all her heart."

ผมเชื่อว่าเธออยากอยู่ดูลูกเติบโต
phohmR cheuuaF waaF thuuhrM yaakL yuuL duuM luukF dteerpL dto:hM
"I believe that she wanted to live to see her daughter grow up."

หลังจากนั่งรอคอยกว่าชั่วโมงครึ่ง ในที่สุด เราแม่-ลูกก็ทิ้งความหวังไว้ที่เก้าอี้ขนส่งมวลชนตรงนั้น
langR jaakL nangF raawM khaawyM gwaaL chuaaF mo:hngM khreungF naiM theeF sootL raoM maaeF luukF gaawF thingH khwaamM wangR waiH theeF gaoF eeF khohnR sohngL muaanM chohnM dtrohngM nanH
"After sitting and waiting for more than an hour and a half, the two of us – mother and daughter – abandoned all hope right there on the public bus bench."

พ่อแม่มีความปิติกับความสำเร็จของลูก
phaawF maaeF meeM khwaamM bpiL dtiL gapL khwaamM samR retL khaawngR luukF
"The parents are delighted at the success of their children."

การฝึกสอนอบรมลูกให้เป็นเด็กดี เลิกโยเยงอแงโดยหาสาเหตุไม่ได้ เลิกเป็นเด็กโกงนั้น พ่อแม่ต้องร่วมมือกันเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน
gaanM feukL saawnR ohpL rohmM luukF haiF bpenM dekL deeM leerkF yo:hM yaehM ngaawM ngaaeM dooyM haaR saaR haehtL maiF daiF leerkF bpenM dekL go:hngM nanH phaawF maaeF dtawngF ruaamF meuuM ganM bpenM naamH neungL jaiM diaaoM ganM
"Teaching your child to behave, to stop being cranky and fussy where there is no provocation and to stop him from being dishonest requires that parents work closely together and with a unified purpose."

ยังไม่ทันข้ามคืนเขาก็ต้องกลับมาหาลูกเพราะทนคิดถึงไม่ไหว
yangM maiF thanM khaamF kheuunM khaoR gaawF dtawngF glapL maaM haaR luukF phrawH thohnM khitH theungR maiF waiR
"He was not away even over night and he had to go home to see his kids because he could not stand to be away from them."

พ่ออยากให้ลูกเป็นวิศวกรโยธา ทั้ง ๆ ที่ลูกยืนยันว่าจะเรียนสถาปัตยกรรม
phaawF yaakL haiF luukF bpenM witH saL waH gaawnM yo:hM thaaM thangH thangH theeF luukF yeuunM yanM waaF jaL riianM saL thaaR bpatL dtaL yaH gamM
"[His] father wanted his child to becme a civil engineer, even though his child insisted that he wanted to study architecture."

ลูกของเพื่อนผมชอบเรียนวิชาภาษาไทยมาก
luukF khaawngR pheuuanF phohmR chaawpF riianM wiH chaaM phaaM saaR thaiM maakF
"My friend's son really likes to learn the Thai language."

เมื่อพ่อแม่แก่เฒ่าลง ลูกก็มีหน้าที่เลี้ยงดูแทนไปจนสิ้นอายุขัย
meuuaF phaawF maaeF gaaeL thaoF lohngM luukF gaawF meeM naaF theeF liiangH duuM thaaenM bpaiM johnM sinF aaM yooH khaiR
"As parents age their children have a duty to return the favor and look after [their parents] until they die."

คุณดูเหมือนพ่อของลูกฉันเลยนะ
khoonM duuM meuuanR phaawF khaawngR luukF chanR leeuyM naH
"You look like my husband-to-be." "You look like the father of my [unborn] children."

ลูกผมเอง
luukF phohmR aehngM
"It's my kid." "This child is mine."

มันวิ่งเข้าหาแม่ไก่ที่กำลังคุ้ยเขี่ยหาอาหารกับลูกสามตัวของมัน
manM wingF khaoF haaR maaeF gaiL theeF gamM langM khuyH khiiaL haaR aaM haanR gapL luukF saamR dtuaaM khaawngR manM
"It ran it to look for the mother hen which was scratching around looking for food with her three chicks."

ถึงแม้พ่อกับแม่จะไม่ได้เป็นสามีภรรยากันแล้ว แต่พ่อกับแม่ก็ยังเป็นพ่อกับแม่ของลูกเหมือนเดิม
theungR maaeH phaawF gapL maaeF jaL maiF daiF bpenM saaR meeM phanM raH yaaM ganM laaeoH dtaaeL phaawF gapL maaeF gaawF yangM bpenM phaawF gapL maaeF khaawngR luukF meuuanR deermM
"Even though my parents are no longer married, they are still parents to their children."

ทุกคนในบ้านยิ้มอย่างดีใจที่เห็นลูกน้อยตั้งไข่เป็นครั้งแรก
thookH khohnM naiM baanF yimH yaangL deeM jaiM theeF henR luukF naawyH dtangF khaiL bpenM khrangH raaekF
"Everyone at home is smiling with pleasure after seeing the baby standing up for the first time."

เขาดัดนิสัยลูกโดยไม่ให้ออกไปเล่นนอกบ้านเป็นเวลา ๓ วัน
khaoR datL niH saiR luukF dooyM maiF haiF aawkL bpaiM lenF naawkF baanF bpenM waehM laaM saamR wanM
"He changed his child's behaviour by not allowing him to go outside the house and play for three days."

ผู้ปกครองเองก็บ่นว่าต้องเสียค่ากินเปล่าถึงจะให้ลูกเข้าโรงเรียนที่ตัวเอง ต้องการได้
phuuF bpohkL khraawngM aehngM gaawF bohnL waaF dtawngF siiaR khaaF ginM bplaaoL theungR jaL haiF luukF khaoF ro:hngM riianM theeF dtuaaM aehngM dtawngF gaanM daiF
"Parents themselves complain that they have to pay bribes in order to get their children into the school they want."

เขาไม่กล้าสู้หน้าภรรยาและลูก ๆ ของเขา เพราะเขาทำผิดมากเหลือเกิน
khaoR maiF glaaF suuF naaF phanM raH yaaM laeH luukF khaawngR khaoR phrawH khaoR thamM phitL maakF leuuaR geernM
"He lacked the courage to face his family because he had acted so badly."

พ่อแม่ชื่นใจในความสำเร็จของลูก
phaawF maaeF cheuunF jaiM naiM khwaamM samR retL khaawngR luukF
"The parents are delighted by the success of their children."

เขาเป็นเจ้าหน้าที่พิทักษ์ป่าผู้เดียวเป็น "ลูกป่า" ผู้ใช้ชีวิตอยู่ในป่าห้วยขาแข้งตั้งแต่เกิด
khaoR bpenM jaoF naaF theeF phiH thakH bpaaL phuuF diaaoM bpenM luukF bpaaL phuuF chaiH cheeM witH yuuL naiM bpaaL huayF khaaR khaaengF dtangF dtaaeL geertL
"He is the only forestry official who is a “child of the forest”, a person who has spent his entire life in the Huay Kha Khaeng Wildlife Sanctuary."

เข้าใจหัวอกพ่อแม่จำนวนไม่น้อยคงไม่อยากส่งเสริมให้ลูกเล่นสนุกเกอร์มากนัก
khaoF jaiM huaaR ohkL phaawF maaeF jamM nuaanM maiF naawyH khohngM maiF yaakL sohngL seermR haiF luukF lenF saL nookH guuhrM maakF nakH
"[I] understand the feelings of many parents who really do not want to encourage their children to play snooker."

ลูก ๆ พากันนั่งอ่านคำสอนของพ่อ ได้รู้ซึ้งถึงปัญญา ความห่วงใยและเมตตาจากคำสอนของพ่อ
luukF phaaM ganM nangF aanL khamM saawnR khaawngR phaawF daiF ruuH seungH theungR bpanM yaaM khwaamM huaangL yaiM laeH maehtF dtaaM jaakL khamM saawnR khaawngR phaawF
"His children sat down together to read their father’s teachings; they gained an understanding of the wisdom, concern, and compassion from what their father taught."

ถ้าสิ้นเดือนนี้ยังหาเงินไม่พอจ่ายค่าเทอม ลูกคงต้องเอาสร้อยไปตึ๊ง
thaaF sinF deuuanM neeH yangM haaR ngernM maiF phaawM jaaiL khaaF theermM luukF khohngM dtawngF aoM saawyF bpaiM dteungH
"If at the end of this month you do not have enough money to pay [your] tuition, you should pawn your necklace."

เรามาสู้กันแบบลูกผู้ชายตัวต่อตัวดีกว่า อย่ามัวแต่ทำพฤติกรรมเป็นพวกหมาหมู่อยู่เลย มันไม่สมศักดิ์ศรีหรอก
raoM maaM suuF ganM baaepL luukF phuuF chaaiM dtuaaM dtaawL dtuaaM deeM gwaaL yaaL muaaM dtaaeL thamM phreuH dtiL gamM bpenM phuaakF maaR muuL yuuL leeuyM manM maiF saL maH sakL seeR raawkL
"Let’s have one-on-one fight like guys do. Don’t even think about getting your gang together to fight for you. It’s just not right."

ปิดเทอมนี้จะพาลูกไปหัดว่ายน้ำ
bpitL theermM neeH jaL phaaM luukF bpaiM hatL waaiF naamH
"During this school break, I’m going to take me kid to learn to swim."

ฝ่ายแม่รู้สึกประหลาดใจระคนหวั่นใจ เธอส่งมือให้ลูก
faaiL maaeF ruuH seukL bpraL laatL jaiM raH khohnM wanL jaiM thuuhrM sohngL meuuM haiF luukF
"His mother felt both surprise and concern, but extended her hands to her son."

คืนนั้นสองแม่ลูกได้คุยกันอยู่นาน
kheuunM nanH saawngR maaeF luukF daiF khuyM ganM yuuL naanM
"That evening, the mother and son talked with each other for a long time."

ถ้าเราเป็นพ่อแม่ประเภทที่ปกป้องลูกแบบนี้ จงถามตัวเราว่า เรากำลังให้ความรักกับลูกหรือกำลังทำลายเขากันแน่?
thaaF raoM bpenM phaawF maaeF bpraL phaehtF theeF bpohkL bpaawngF luukF baaepL neeH johngM thaamR dtuaaM raoM waaF raoM gamM langM haiF khwaamM rakH gapL luukF reuuR gamM langM thamM laaiM khaoR ganM naaeF
"If we become this type of parent who protects our children like this, we should be asking ourselves whether we are giving our children love or are hurting them."

เราให้ลูก ๆ มีบ้านใหญ่ ๆ อยู่กันกินอาหารดี ๆ เรียนเปียโน ดูทีวีจอใหญ่
raoM haiF luukF meeM baanF yaiL yuuL ganM ginM aaM haanR deeM riianM bpiiaM no:hM duuM theeM weeM jaawM yaiL
"We give our children a large house; they eat good food; they learn to play the piano; [and] they watch large screen televisions."

แต่เวลาที่เราตัดหญ้า ลองให้ลูกได้ทำด้วย
dtaaeL waehM laaM theeF raoM dtatL yaaF laawngM haiF luukF daiF thamM duayF
"But when the time comes to mow the lawn just try to get your children to do it with you."

สิ่งที่สำคัญที่สุดที่ลูกของเราจะได้เรียนรู้ คือรู้คุณค่าของความพยายาม ได้รู้จักว่า ความยากลำบากมันเป็นยังไง และได้เรียนรู้ที่จะทำงานร่วมกับผู้อื่นให้เป็น
singL theeF samR khanM theeF sootL theeF luukF khaawngR raoM jaL daiF riianM ruuH kheuuM ruuH khoonM naH khaaF khaawngR khwaamM phaH yaaM yaamM daiF ruuH jakL waaF khwaamM yaakF lamM baakL manM bpenM yangM ngaiM laeH daiF riianM ruuH theeF jaL thamM ngaanM ruaamF gapL phuuF euunL haiF bpenM
"The most important thing for our children to understand is to know the value of making an effort; to comprehend what it is to struggle; and, to learn how to work well with others."

เจ้าหน้าที่ตำรวจ รัฐนิวเจอร์ซีย์ สหรัฐอเมริกา เปิดเผยว่า เมื่อไว ๆ นี้ที่โรงแรมลาควินตา เกิดเหตุการณ์ระทึกขวัญเมื่อมีสามีภรรยาพาลูก ๕ คนอายุตั้งแต่ ๑ ขวบ ๙ ขวบมาพักที่โรงแรม
jaoF naaF theeF dtamM ruaatL ratH niuM juuhrM seeM saL haL ratH aL maehM riH gaaM bpeertL pheeuyR waaF meuuaF waiM waiM neeH theeF ro:hngM raaemM laaM khwinM dtaaM geertL haehtL gaanM raH theukH khwanR meuuaF meeM saaR meeM phanM raH yaaM phaaM luukF haaF khohnM aaM yooH dtangF dtaaeL neungL khuaapL gaoF khuaapL maaM phakH theeF ro:hngM raaemM
"A police officer in the state of New Jersey, U.S.A., revealed that a little while ago at La Quinta Inn a shocking event occurred when a husband, his wife and five children, ages 1-9, came to stay at the hotel."

ความรักของแม่ที่มีต่อลูกย่อมพันผูกรักใคร่อยู่เสมอ
khwaamM rakH khaawngR maaeF theeF meeM dtaawL luukF yaawmF phanM phuukL rakH khraiF yuuL saL muuhrR
"A mother’s love for her child will last forever."

บวกกับกับตั้งแต่มีลูก ผมไม่ค่อยรู้สึกสนุกเวลาเที่ยวเตร่ดื่มกินกับเพื่อน ๆ
buaakL gapL gapL dtangF dtaaeL meeM luukF phohmR maiF khaawyF ruuH seukL saL nookL waehM laaM thiaaoF dtrehL deuumL ginM gapL pheuuanF pheuuanF
"Furthermore, ever since I became a father, I rarely felt like having fun going out eating and drinking with my friends."

ยามอยู่กับลูกเมียรู้สึกมีความสุขมากกว่า
yaamM yuuL gapL luukF miiaM ruuH seukL meeM khwaamM sookL maakF gwaaL
"I was happier being with my wife and child."