หนีเสือปะจระเข้
neeR seuuaR bpaL jaawM raH khaehF
"Escape from a tiger only to happen upon a crocodile." [as in the English idiom, "Out of the frying pan and into the fire."]

ชาติเสือ ไม่ทิ้งลาย
chaatF seuuaR maiF thingH laaiM
"The leopard cannot change his spots. "

ยุงร้ายกว่าเสือ
yoongM raaiH gwaaL seuuaR
"The mosquito is more dangerous than the tiger."

หนีเสือปะจระเข้
neeR seuuaR bpaL jaawM raH khaehF
[i.e.] "Out of the frying-pan and into the fire."

หน้าเนื้อใจเสือ
naaF neuuaH jaiM seuuaR
"Full of courtesy, full of craft." — "Many kiss the hand they wish to cut off."; [is] a wolf in sheep's clothing; evil lurking behind kindness

เสือซ่อนเล็บ
seuuaR saawnF lepH
"To hide one’s light under a bushel."

ใจดีสู้เสือ
jaiM deeM suuF seuuaR
"The bull must be taken by the horns."

เสือหมอบคอยเหยื่อ
seuuaR maawpL khaawyM yeuuaL
"The tiger is crouching down, awaiting his prey."

น้ำพึ่งเรือเสือพึ่งป่า
naamH pheungF reuuaM seuuaR pheungF bpaaL
"Everything is dependent on something else." "You scratch my back and I'll scratch yours."

ชาติเสือต้องไว้ใจลาย ชาติชายต้องไว้ใจชื่อ
chaatF seuuaR dtawngF waiH jaiM laaiM chaatF chaaiM dtawngF waiH jaiM cheuuF
"A tiger relies on his stripes, a man on his good name."

เสืออันแผดเสียงดังสนั่นป่า จนเสืออันแผดเสียงดังสนั่นป่า จนเสียงสะท้อนกลับคืนมาอย่างรวดเร็วกลับคืนมาอย่างรวดเร็ว
seuuaR anM phaaetL siiangR dangM saL nanL bpaaL johnM seuuaR anM phaaetL siiangR dangM saL nanL bpaaL johnM siiangR saL thaawnH glapL kheuunM maaM yaangL ruaatF reoM glapL kheuunM maaM yaangL ruaatF reoM
"The tigers roared so loud resounding through the jungle that the sounds quickly reverberated back and forth."

เป็นหัวหมาดีกว่าเป็นหางเสือ
bpenM huaaR maaR deeM gwaaL bpenM haangR seuuaR
"It’s better to be a big fish in a little pond than a little fish in a big pond."

เช่นกันถ้าเสือมา นกบนต้นไม้ก็ไม่ต้องบินหนี เก้งกวางต้องระวังตัว
chenF ganM thaaF seuuaR maaM nohkH bohnM dtohnF maaiH gaawF maiF dtawngF binM neeR gengF gwaangM dtawngF raH wangM dtuaaM
"The same is true of a tiger approaches; birds in trees need not fly away, but deer need to be wary."

ชาวบ้านผวาพบเสือตัวใหญ่เดินป้วนเปี้ยนในหมู่บ้าน
chaaoM baanF phaL waaR phohpH seuuaR dtuaaM yaiL deernM bpuaanF bpiianF naiM muuL baanF
"The villagers were startled when the saw a huge tiger wandering through the village."

เสือจะคำรามเฉพาะเวลาต่อสู้ แต่ที่เห่าอยู่ตลอดเวลานั่นคือหมา
seuuaR jaL khamM raamM chaL phawH waehM laaM dtaawL suuF dtaaeL theeF haoL yuuL dtaL laawtL waehM laaM nanF kheuuM maaR
"A tiger growls only when it is ready to attack but a dog barks all the time."

ถ้าเป็นเสือ มันจะคำรามต่อหน้า แต่ถ้าเป็นหมา มันมักจะเห่าลับหลัง
thaaF bpenM seuuaR manM jaL khamM raamM dtaawL naaF dtaaeL thaaF bpenM maaR manM makH jaL haoL lapH langR
"A tiger growls to your face; but a dog barks behind your back."

ไม่ผิดนักหากจะพูดว่า เสือพวกมันค่อนข้าง "สำอาง"
maiF phitL nakH haakL jaL phuutF waaF seuuaR phuaakF manM khaawnF khaangF samR aangM
"It would not be mistaken to say that this group of tigers is fairly "beautiful.""

เสือเลือกเดินไปตามเส้นทางที่เดินสะดวก หลีกเลี่ยงโคลนแฉะ หรือทางรก ๆ ทึบ ๆ
seuuaR leuuakF deernM bpaiM dtaamM senF thaangM theeF deernM saL duaakL leekL liiangF khlo:hnM chaeL reuuR thaangM rohkH theupH
"Tigers choose to walk along paths which are easy to navigate; they avoid muddy places or areas which are dense and wild."

จึงไม่ใช่เรื่องแปลกเลย ที่คนจะพบเจอเสือบนเส้นทางที่ใช้ร่วมกัน
jeungM maiF chaiF reuuangF bplaaekL leeuyM theeF khohnM jaL phohpH juuhrM seuuaR bohnM senF thaangM theeF chaiH ruaamF ganM
"It is therefore not at all strange that people will find tigers on well-traveled paths."

การเดินทางของสัตว์ผู้ล่าอย่างเสือนั้น เป็นการเดินที่ค่อนข้างมีระบบ
gaanM deernM thaangM khaawngR satL phuuF laaF yaangL seuuaR nanH bpenM gaanM deernM theeF khaawnF khaangF meeM raH bohpL
"The voyage traveled by these predators, like the tigers, is fairly methodical."

นักวิจัยพบว่า เสือตัวผู้จะเดินเป็นวงรอบอาณาเขตของมัน
nakH wiH jaiM phohpH waaF seuuaR dtuaaM phuuF jaL deernM bpenM wohngM raawpF aaM naaM khaehtL khaawngR manM
"Researchers discovered that male tigers follow a route which circles their territory."

ส่วนเสือตัวเมียการเดินมักมีจุดประสงค์เพื่อหาอาหาร
suaanL seuuaR dtuaaM miiaM gaanM deernM makH meeM jootL bpraL sohngR pheuuaF haaR aaM haanR
"As for the female tigers, their goal is to search for food."

หลายครั้งในขากลับ เราพบว่ารอยตีนเราโดนรอยตีนเสือย่ำทับด้วยซ้ำ
laaiR khrangH naiM khaaR glapL raoM phohpH waaF raawyM dteenM raoM do:hnM raawyM dteenM seuuaR yamF thapH duayF saamH
"Many times on the way back we found that our footprints were overlaid by tiger pawprints."

รอยตีนเสือที่พบ ประทับชัดเจนบนพื้น แสดงให้เห็นว่า เจ้าของรอยเดินอย่างมั่นคง
raawyM dteenM seuuaR theeF phohpH bpraL thapH chatH jaehnM bohnM pheuunH saL daaengM haiF henR waaF jaoF khaawngR raawyM deernM yaangL manF khohngM
"The tiger pawprints we found were plain to see on the ground indicating that the animal making the prints was still strong and stable."

นายพรานตามรอยเสือป่าเข้าไปในป่าทั้งที่เป็นเวลาใกล้ค่ำ
naaiM phraanM dtaamM raawyM seuuaR bpaaL khaoF bpaiM naiM bpaaL thangH theeF bpenM waehM laaM glaiF khamF
"The hunter followed the wild tiger’s trail into the jungle even though it was getting on toward evening."

พอเห็นเสือเขาก็โกยแน่บ
phaawM henR seuuaR khaoR gaawF gooyM naaepF
"When he saw the tiger, he immediately ran away."

เสือทะยานเข้าใส่ศัตรูอย่างสุดกำลัง
seuuaR thaH yaanM khaoF saiL satL dtruuM yaangL sootL gamM langM
"The tiger charged its enemy with all its strength."

ร่างกายของเสือโคร่งคล่องแคล่วปราดเปรียว สามารถวิ่งไล่ และจู่โจมเหยื่อได้อย่างรวดเร็ว
raangF gaaiM khaawngR seuuaR khro:hngF khlaawngF khlaaeoF bpraatL bpriaaoM saaR maatF wingF laiF laeH juuL jo:hmM yeuuaL daiF yaangL ruaatF reoM
"A tiger’s body is large, agile, and quick; it can swiftly run after and attack its prey."

เสือตัวนี้ถูกเลี้ยงไว้ในบ้านและคลุกคลีกับคนจนเชื่อง
seuuaR dtuaaM neeH thuukL liiangH waiH naiM baanF laeH khlookH khleeM gapL khohnM johnM cheuuangF
"This tiger has been raised in a family home and has become accustomed to being with humans so that it has become domesticated."

อาจเพราะใบมีกลิ่นคล้ายกลิ่นกายเสือ
aatL phrawH baiM meeM glinL khlaaiH glinL gaaiM seuuaR
"It might be because its leaves smell like a tiger’s body [odor]."

อีกสิ่งที่รู้คือ กลิ่นกายของเสือ ดูเหมือนจะห่างไกลจากคำว่า "สาบ"
eekL singL theeF ruuH kheuuM glinL gaaiM khaawngR seuuaR duuM meuuanR jaL haangL glaiM jaakL khamM waaF saapL
"One thing I do know is that the smell of a tiger’s body is very different from that we call “body odor.”"

ผมไม่เคยได้กลิ่นซึ่งเรียกว่าสาบเสือ อีกนั่นแหละ
phohmR maiF kheeuyM daiF glinL seungF riiakF waaF saapL seuuaR eekL nanF laeL
"I have never smelled the scent that is called “tiger odor”."

เรื่องเล่าเกี่ยวกับเสือมีมากมาย ดูคล้ายเป็นเรื่องธรรมดา
reuuangF laoF giaaoL gapL seuuaR meeM maakF maaiM duuM khlaaiH bpenM reuuangF thamM maH daaM
"There are lots of tales about tigers; they appear to be common."

ผมพบว่า กลิ่นเหม็น ๆ หรือที่เมื่อคนได้กลิ่นจากเสือแล้ว เรียกว่าสาบเสือนั่น ไม่ใช่กลิ่นจริง ๆ ของเสือ แต่มันคือกลิ่นซากเหยื่อที่เสือล่าได้
phohmR phohpH waaF glinL menR reuuR theeF meuuaF khohnM daiF glinL jaakL seuuaR laaeoH riiakF waaF saapL seuuaR nanF maiF chaiF glinL jingM khaawngR seuuaR dtaaeL manM kheuuM glinL saakF yeuuaL theeF seuuaR laaF daiF
"I found out that terrible smell or what people call the odor of a tiger, is not the real odor emanating from the tiger, but is, rather the smell of the tiger’s prey."

และกลิ่นนี้จะติดตัวเสือไม่นานนัก เพราะมันจะลงอาบน้ำทำความสะอาดร่างกาย ไม่ก็นอนกลิ้งเกลือกกับพื้นหญ้า
laeH glinL neeH jaL dtitL dtuaaM seuuaR maiF naanM nakH phrawH manM jaL lohngM aapL naamH thamM khwaamM saL aatL raangF gaaiM maiF gaawF naawnM glingF gleuuakL gapL pheuunH yaaF
"And this smell does not last long with the tiger because the tiger bathes to clean itself; or it lays down and rolls around in the grass."

เสือจึงใช้ซากอย่างคุ้มค่า
seuuaR jeungM chaiH saakF yaangL khoomH khaaF
"A tiger therefore takes full advantage of the carcass [of its victim]."

ซากเก่า ๆ นั้นมีกลิ่นสาบที่ติดตัวเสือ
saakF gaoL nanH meeM glinL saapL theeF dtitL dtuaaM seuuaR
"An old carcass has a strong odor that permeates the tiger’s body."

กลิ่นนี้ ดูลึกลับ อันตราย แต่ไม่ใช่กลิ่นของเสือ
glinL neeH duuM leukH lapH anM dtaL raaiM dtaaeL maiF chaiF glinL khaawngR seuuaR
"This scent seems mysterious and dangerous, but it is not the scent of the tiger."

โอกาสได้ใกล้ชิดเสือ คือช่วงเวลาที่มันหลับเพราะฤทธิ์ยาสลบ
o:hM gaatL daiF glaiF chitH seuuaR kheuuM chuaangF waehM laaM theeF manM lapL phrawH ritH yaaM saL lohpL
"The opportunity we have to be close to a tiger is when it is sleeping due to the strong anesthetic used."

รวมทั้งใส่ปลอกคอวิทยุแบบสัญญาณผ่านดาวเทียม ซึ่งนักวิจัยจะสามารถติดตามความเป็นไปของเสือตัวนี้ได้
ruaamM thangH saiL bplaawkL khaawM witH thaH yooH baaepL sanR yaanM phaanL daaoM thiiamM seungF nakH wiH jaiM jaL saaR maatF dtitL dtaamM khwaamM bpenM bpaiM khaawngR seuuaR dtuaaM neeH daiF
"In addition they put a collar on it with a satellite tracking radio which will allow researchers to follow this tiger around."

เมื่อทำทุกอย่างเสร็จ เสือจะถูกหามไปอยู่ในที่แดดไม่ส่อง ไกลจากด่าน
meuuaF thamM thookH yaangL setL seuuaR jaL thuukL haamR bpaiM yuuL naiM theeF daaetL maiF saawngL glaiM jaakL daanL
"When everything is complete, the tiger is carried to a shady area, far from its area."

บางครั้งต้องเอาผ้ายางมาขึงกันแดด กันฝน และนั่งเฝ้า รอเวลาให้เสือฟื้น
baangM khrangH dtawngF aoM phaaF yaangM maaM kheungR ganM daaetL ganM fohnR laeH nangF faoF raawM waehM laaM haiF seuuaR feuunH
"At times, [the researchers] need to stretch out a rubber sheet to protect [the tiger] against sunshine and rain waiting for the tiger to recover."

ช่วงเวลาก่อนเสือฟื้นต้องเฝ้าดูว่า เสือจะปลอดภัย เพราะมันยังช่วยเหลือตัวเองไม่ได้
chuaangF waehM laaM gaawnL seuuaR feuunH dtawngF faoF duuM waaF seuuaR jaL bplaawtL phaiM phrawH manM yangM chuayF leuuaR dtuaaM aehngM maiF daiF
"During the tiger’s recovery period [researchers] need to monitor whether the tiger is safe because the tiger is not able to help itself."

ผมบอกบ่อย ๆ ว่า ตอนที่เสือไม่รู้สึกตัว ช่วงเวลานี้แหละ ที่ผมถือโอกาสล่วงเกินสัมผัสตัวเสืออย่างใกล้ชิด โอบกอดลำตัวนุ่ม ๆ สูดกลิ่นตัว
phohmR baawkL baawyL waaF dtaawnM theeF seuuaR maiF ruuH seukL dtuaaM chuaangF waehM laaM neeH laeL theeF phohmR theuuR o:hM gaatL luaangF geernM samR phatL dtuaaM seuuaR yaangL glaiF chitH o:hpL gaawtL lamM dtuaaM noomF suutL glinL dtuaaM
"I often say that while the tiger is unconscious I use this period to take the opportunity to invade its space and contact it intimately, give it a soft hug, and inhale its scent."

ทำเช่นนี้ได้ เพียงแค่ก่อนเสือฟื้น ก่อนโลกแห่งความเป็นจริงระหว่างเสือกับคนจะกลับมา
thamM chenF neeH daiF phiiangM khaaeF gaawnL seuuaR feuunH gaawnL lo:hkF haengL khwaamM bpenM jingM raH waangL seuuaR gapL khohnM jaL glapL maaM
"I could do this only before the tiger wakes up, before the reality of the gulf between tigers and humans returns."

กลิ่นจริง ๆ ของเสือ และผมได้กลิ่นเสมอ คือ กลิ่นฉี่
glinL jingM khaawngR seuuaR laeH phohmR daiF glinL saL muuhrR kheuuM glinL cheeL
"The real tiger scent and the one I always smell is the smell of its urine."

กลิ่นฉี่เสือเรารับได้ ขณะเดินไปตามด่าน อันเป็นคล้ายถนนที่สัตว์ป่าใช้สัญจร
glinL cheeL seuuaR raoM rapH daiF khaL naL deernM bpaiM dtaamM daanL anM bpenM khlaaiH thaL nohnR theeF satL bpaaL chaiH sanR jaawnM
"We can smell a tiger’s urine when we walk along the area which is like a path where wild animals roam."

เสือใช้กลิ่นในการสื่อสารแทนการมองเห็น
seuuaR chaiH glinL naiM gaanM seuuL saanR thaaenM gaanM maawngM henR
"Tigers utilize scent to communicate instead of using visual clues."

ถ้าเป็นต้นไม้ เสือจะเลือกพ่นใส่ต้นไม้ใหญ่ ๆ ที่มีเปลือกขรุขระ ข้างทาง
thaaF bpenM dtohnF maaiH seuuaR jaL leuuakF phohnF saiL dtohnF maaiH yaiL theeF meeM bpleuuakL khrooL khraL khaangF thaangM
"If [they spray] trees, the choose large trees along their path which have rough bark."

ถ้าในช่วงฤดูฝน เสือจะพ่นฉี่ใส่ใต้ใบไม้มากกว่าด้านบน เพื่อเลี่ยงการโดนฝนชะ
thaaF naiM chuaangF reuH duuM fohnR seuuaR jaL phohnF cheeL saiL dtaiF baiM maaiH maakF gwaaL daanF bohnM pheuuaF liiangF gaanM do:hnM fohnR chaH
"If this happens during the rainy season, the tiger will spray the bottom of the leaves more than on the tops so that the urine will not be washed off."

ฉี่เสือมีกลิ่นเฉพาะ เดินผ่านกลิ่นจะโชยเข้าจมูก
cheeL seuuaR meeM glinL chaL phawH deernM phaanL glinL jaL chooyM khaoF jaL muukL
"Tiger urine has a particular odor; when you pass by the scent will waft into your nose."

สำหรับเสือต่างถิ่น ยังไม่มีอาณาเขตของตัวเอง
samR rapL seuuaR dtaangL thinL yangM maiF meeM aaM naaM khaehtL khaawngR dtuaaM aehngM
"A tiger from outside the area will not have its own territory."

เสือตัวเมียเช่นกัน เมื่อเธอพร้อมรับความสัมพันธ์ เธอจะใช้ฉี่บอกให้ตัวผู้รู้
seuuaR dtuaaM miiaM chenF ganM meuuaF thuuhrM phraawmH rapH khwaamM samR phanM thuuhrM jaL chaiH cheeL baawkL haiF dtuaaM phuuF ruuH
"The same is true for female tigers; when she is ready to mate, she will spray to let a male that she is ready."

ฉี่เสือไม่ใช่กลิ่นเหม็น ๆ ว่าตามจริง มันหอมด้วยซ้ำ
cheeL seuuaR maiF chaiF glinL menR waaF dtaamM jingM manM haawmR duayF saamH
"Tiger urine is not very unpleasant; in reality, it is rather fragrant."

เสือจะอยู่ได้เพราะมีเหยื่อก็จริง แต่ที่สำคัญกว่าคือ การล่าของมันต้องสำเร็จ
seuuaR jaL yuuL daiF phrawH meeM yeuuaL gaawF jingM dtaaeL theeF samR khanM gwaaL kheuuM gaanM laaF khaawngR manM dtawngF samR retL
"It is true that a tiger can survive because of the presence of prey; but it is more important is that its hunt be successful."

ตอนที่ตามเสือเข้าไปดูบริเวณที่เราเรียกว่า เป็นพื้นที่สังหาร นั่นแหละจะได้กลิ่นสาบเหม็น ๆ
dtaawnM theeF dtaamM seuuaR khaoF bpaiM duuM baawM riH waehnM theeF raoM riiakF waaF bpenM pheuunH theeF sangR haanR nanF laeL jaL daiF glinL saapL menR
"When we follow a tiger into what we call its kill zone, that is where we smell the unpleasant odor."

เสือมีกลิ่นของมัน กลิ่นอันถูกเรียกว่า "สาบเสือ" ที่คนได้รับคือกลิ่นซาก "กลิ่น" อันเป็นงานที่มันทำ
seuuaR meeM glinL khaawngR manM glinL anM thuukL riiakF waaF saapL seuuaR theeF khohnM daiF rapH kheuuM glinL saakF glinL anM bpenM ngaanM theeF manM thamM
"A tiger has its own scent; the "tiger odor" which people smell is the odor of its prey, the result of [the tiger’s] efforts."

เสียงคำรามของเสือนั้น ข้าพเจ้าไม่สามารถบรรยายได้ว่าเป็นอย่างไร
siiangR khamM raamM khaawngR seuuaR nanH khaaF phaH jaoF maiF saaR maatF banM yaaiM daiF waaF bpenM yaangL raiM
"I cannot adequately describe what the roar of a tiger sounds like."

คืนสุดท้ายของปีเสือ ผู้ใหญ่เหลาหู่ไม่ได้ร่วมฉลองปีใหม่กับคนในหมู่บ้าน แกไม่ห้ามลูกบ้านอีกแล้ว ใครจะยิงปืนหรือจุดพลุกี่นัดก็ไม่ว่า
kheuunM sootL thaaiH khaawngR bpeeM seuuaR phuuF yaiL laoR huuL maiF daiF ruaamF chaL laawngR bpeeM maiL gapL khohnM naiM muuL baanF gaaeM maiF haamF luukF baanF eekL laaeoH khraiM jaL yingM bpeuunM reuuR jootL phlooH geeL natH gaawF maiF waaF
"On the final night of the Year of the Tiger, Headman Lao Hoo did not join in the new year festivities with the other members of his village; he no longer prohibited the residents of his village [from doing so]; anyone can shoot off as many bullets and light as many fireworks as they like."

โดยเฉพาะสัตว์ผู้ล่า ผู้อยู่บนสุดของห่วงโซ่อาหารอย่างเสือโคร่ง และเสือดาว
dooyM chaL phawH satL phuuF laaF phuuF yuuL bohnM sootL khaawngR huaangL so:hF aaM haanR yaangL seuuaR khro:hngF laeH seuuaR daaoM
"...especially included are hunted animals which are at the top of the food chain like Bengal tigers and leopards."

ด้วยความโชคดี มีโอกาสได้เป็นลูกมือนักวิจัย ได้ใกล้ชิดกับเสือโคร่ง
duayF khwaamM cho:hkF deeM meeM o:hM gaatL daiF bpenM luukF meuuM nakH wiH jaiM daiF glaiF chitH gapL seuuaR khro:hngF
"Luckily, I had a change to be an assistant to a researcher; I was close to a huge tiger."

เสือโคร่งทั้งตัวผู้และตัวเมียใช้การพ่นฉี่เพื่อบอกอาณาเขต โดยเลือกพ่นใส่ต้นไม้ บางครั้งพุ่มไม้
seuuaR khro:hngF thangH dtuaaM phuuF laeH dtuaaM miiaM chaiH gaanM phohnF cheeL pheuuaF baawkL aaM naaM khaehtL dooyM leuuakF phohnF saiL dtohnF maaiH baangM khrangH phoomF maaiH
"Both male and female Bengal tigers mark their territories by spraying urine on trees and bushes."

เลี้ยงลูกเสือลูกจระเข้
liiangH luukF seuuaR luukF jaawM raH khaehF
to bring an enemy into your home; harbor subversive agents; care for an enemy within