การเล่นสกีผ่านป่าเขา
gaanM lenF saL geeM phaanL bpaaL khaoR
cross country skiing

สำราญในวิญญา ชมป่าพนาลี
samR raanM naiM winM yaaM chohmM bpaaL phaH naaM leeM
With joy in my soul I take the wild jungle into view

หากินพเนจร เที่ยวป่าเป็นอาจิณ
haaR ginM phaH naehM jaawnM thiaaoF bpaaL bpenM aaM jinM
I make my living wandering and I roam the jungle relentlessly

ช้างเผือกเกิดในป่า
chaangH pheuuakL geertL naiM bpaaL
"Talent is born, not made."

เมื่อภัยธรรมชาติจากคลื่นยักษ์ถล่มป่าเถื่อนถึงเพียงนี้ แล้วเรื่องอะไรที่คนไทยต้องมาเข่นฆ่าประหัตประหารกันเองด้วยเล่า
meuuaF phaiM thamM maH chaatF jaakL khleuunF yakH thaL lohmL bpaaL theuuanL theungR phiiangM neeH laaeoH reuuangF aL raiM theeF khohnM thaiM dtawngF maaM khenL khaaF bpraL hatL bpraL haanR ganM aehngM duayF laoF
"When a natural disaster from a tsunami washes over the virgin forests, why must Thais murder each other to make matters even worse?"

ประเทศไทยไม่ได้เป็นประเทศบ้านป่าเมืองเถื่อนที่จะทำอะไร ๆ นอกรีตนอกรอยโดยไม่สนใจไยดีต่อสายตาชาวโลก
bpraL thaehtF thaiM maiF daiF bpenM bpraL thaehtF baanF bpaaL meuuangM theuuanL theeF jaL thamM aL raiM aL raiM naawkF reetF naawkF raawyM dooyM maiF sohnR jaiM yaiM deeM dtaawL saaiR dtaaM chaaoM lo:hkF
"Thailand is not a barbarous country which acts outside the bounds of convention nor is it uninterested in (how it is viewed) in the eyes of the world."

วิถีชีวิตและอัตลักษณ์ของเขาถูกสังคมในวงกว้างเหยียดหยามดูแคลน เพราะสังคมอยากใช้ทรัพยากรป่าบนภูเขาคนละอย่างกับพวกเขา
wiH theeR cheeM witH laeH atL dtaL lakH khaawngR khaoR thuukL sangR khohmM naiM wohngM gwaangF yiiatL yaamR duuM khlaaenM phrawH sangR khohmM yaakL chaiH sapH phaH yaaM gaawnM bpaaL bohnM phuuM khaoR khohnM laH yaangL gapL phuaakF khaoR
"Their way of life and separate identity are disdained by the majority because the latter wish to use the forest and mountain resources of the former for different purposes."

นักวิทยาศาสตร์บางคนเชื่อว่า ถ้าหากเราไม่ต้องการหักร้างถางพง ถางป่าทั้งหลายทั้งปวง เราก็จำเป็นจะต้องใช้พื้นที่ที่มีอยู่
nakH witH thaH yaaM saatL baangM khohnM cheuuaF waaF thaaF haakL raoM maiF dtawngF gaanM hakL raangH thaangR phohngM thaangR bpaaL thangH laaiR thangH bpuaangM raoM gaawF jamM bpenM jaL dtawngF chaiH pheuunH theeF theeF meeM yuuL
"Some scientists believe that if we do not wish to clear existing virgin forests and destroy all rain forests, we must make the best use the land that we currently have."

ฝายจะมีประโยชน์ในการใช้น้ำยามแล้ง ทำให้ป่าชุ่มชื่น และยังช่วยลดการเกิดอุทกภัยต่าง ๆ
faaiR jaL meeM bpraL yo:htL naiM gaanM chaiH naamH yaamM laaengH thamM haiF bpaaL choomF cheuunF laeH yangM chuayF lohtH gaanM geertL ooL thohkH gaL phaiM dtaangL dtaangL
"A dam has the benefit of providing water during the dry season, in keeping the forest moist and irrigated, and in helping to reduce flooding."

พวกเราไม่รู้ทิศทางในป่าในตอนกลางคืนจึงต้องมะงุมมะงาหราไปในความมืด
phuaakF raoM maiF ruuH thitH thaangM naiM bpaaL naiM dtaawnM glaangM kheuunM jeungM dtawngF maH ngoomM maH ngaaM raaR bpaiM naiM khwaamM meuutF
"We are unable to tell which direction we are moving in at night; we therefore are stumbling around in the darkness."

น้ำพึ่งเรือเสือพึ่งป่า
naamH pheungF reuuaM seuuaR pheungF bpaaL
"Everything is dependent on something else." "You scratch my back and I'll scratch yours."

ผมต้องหลบหนีเข้าป่าซุกซ่อนตัวอยู่เป็นเวลานานหลายปีทีเดียวกว่าจะออกมาผจญกับเมืองใหญ่อันแสนสับสนวุ่นวายอีกครั้ง
phohmR dtawngF lohpL neeR khaoF bpaaL sookH saawnF dtuaaM yuuL bpenM waehM laaM naanM laaiR bpeeM theeM diaaoM gwaaL jaL aawkL maaM phaL johnM gapL meuuangM yaiL anM saaenR sapL sohnR woonF waaiM eekL khrangH
"I needed to run away to hide in the jungle for many long years before I was able to come out and once again enter the big, disorienting,chaotic city."

มีอะไรก็ต้องกินกันไว้ก่อนไม่ว่าจะเป็นผักผลไม้ป่าหรือสัตว์อะไร ๆ ที่กินได้ ก็จะถูกนำมาดัดแปลงปรุงแต่งเป็นอาหาร...
meeM aL raiM gaawF dtawngF ginM ganM waiH gaawnL maiF waaF jaL bpenM phakL phohnR laH maaiH bpaaL reuuR satL aL raiM aL raiM theeF ginM daiF gaawF jaL thuukL namM maaM datL bplaaengM bproongM dtaengL bpenM aaM haanR
"We have to eat whatever we have, whether it be vegetables, wild fruit, or eatable animals; whatever it is we make it into food."

เคยลงทุ่งเข้าป่าหาอาหารก็ว่าแดดร้อนหรือเหนื่อย เป็นต้น
kheeuyM lohngM thoongF khaoF bpaaL haaR aaM haanR gaawF waaF daaetL raawnH reuuR neuuayL bpenM dtohnF
"For instance, [they] used to go into the fields and the jungles to hunt for food, suffering heat and exhaustion."

การขี่ม้าเข้าไปในป่าเป็นเรื่องลำบากยากเข็ญมาก เพราะกิ่งไม้กิ่งไผ่ขึ้นอยู่ระเกะระกะ
gaanM kheeL maaH khaoF bpaiM naiM bpaaL bpenM reuuangF lamM baakL yaakF khenR maakF phrawH gingL maaiH gingL phaiL kheunF yuuL raH gehL raH gaL
"Horse-back riding in the woods can be very difficult because of all the tree and bamboo branches everywhere."

การตัดไม้ทำลายป่าจะทำให้พื้นดินไม่อุ้มน้ำ เป็นผลทำให้เกิดอุทกภัยในหน้าฝนได้
gaanM dtatL maaiH thamM laaiM bpaaL jaL thamM haiF pheuunH dinM maiF oomF naamH bpenM phohnR thamM haiF geertL ooL thohkH gaL phaiM naiM naaF fohnR daiF
"Cutting down trees and destroying the forest will prevent the soil from holding water and can result in flooding during the raining season."

ช้างเป็นพาหนะสำคัญ ที่ใช้สำหรับขนท่อนซุงออกมาจากป่า
chaangH bpenM phaaM haL naH samR khanM theeF chaiH samR rapL khohnR thaawnF soongM aawkL maaM jaakL bpaaL
"Elephants are an important means of transport which are used to carry logs out of the forest."

ป่าไผ่ที่อยู่ริมแม่น้ำโขงเวลานี้ถูกตัดเหี้ยนไปเกือบหมด
bpaaL phaiL theeF yuuL rimM maaeF naamH kho:hngR waehM laaM neeH thuukL dtatL hiianF bpaiM geuuapL mohtL
"The bamboo forest on the banks of the Mekong River has been almost completely cut down."

เมื่อเกิดสงครามขึ้นส่วนใหญ่ของประชาชนย่อมพาลูกเมียหลบหนีไปซ่อนตัวอยู่ในป่า
meuuaF geertL sohngR khraamM kheunF suaanL yaiL khaawngR bpraL chaaM chohnM yaawmF phaaM luukF miiaM lohpL neeR bpaiM saawnF dtuaaM yuuL naiM bpaaL
"When war breaks out, a majority of the population naturally take their families to escape and hide in the jungle."

หมู่บ้านที่กูไปพักน่ะ เป็นหมู่บ้านที่รายล้อมด้วยป่า และข้าง ๆ หมู่บ้านก็มีป่าดงดิบหนาทึบ
muuL baanF theeF guuM bpaiM phakH naF bpenM muuL baanF theeF raaiM laawmH duayF bpaaL laeH khaangF khaangF muuL baanF gaawF meeM bpaaL dohngM dipL naaR theupH
"The village where I stayed was surrounded by forests and there was impenetrable jungle on the flanks of the village."

ชาวบ้านที่รณรงค์รักษาป่าชุมชนมักพูดว่า ป่าของเขาคือตู้เย็นของชุมชน จะทำอาหารก็เข้าป่าเก็บวัตถุดิบมาปรุงอาหารได้ทุกเมื่อ
chaaoM baanF theeF rohnM naH rohngM rakH saaR bpaaL choomM chohnM makH phuutF waaF bpaaL khaawngR khaoR kheuuM dtuuF yenM khaawngR choomM chohnM jaL thamM aaM haanR gaawF khaoF bpaaL gepL watH thooL dipL maaM bproongM aaM haanR daiF thookH meuuaF
"Local people who are campaigning to preserve their community forests say that their forests are their community’s food storage area. Whenever they are ready to prepare their meals, they can just go into the forest and harvest their groceries."

โลกจะเต็มไปด้วยดอกไม้บาน ธารสวยในป่าลึกจะขับขานบานเพลงเสนาะ
lo:hkF jaL dtemM bpaiM duayF daawkL maaiH baanM thaanM suayR naiM bpaaL leukH jaL khapL khaanR baanM phlaehngM saL nawL
"The world will be filled with blossoms; beautiful streams deep in the forest will sing melodious songs."

เสืออันแผดเสียงดังสนั่นป่า จนเสืออันแผดเสียงดังสนั่นป่า จนเสียงสะท้อนกลับคืนมาอย่างรวดเร็วกลับคืนมาอย่างรวดเร็ว
seuuaR anM phaaetL siiangR dangM saL nanL bpaaL johnM seuuaR anM phaaetL siiangR dangM saL nanL bpaaL johnM siiangR saL thaawnH glapL kheuunM maaM yaangL ruaatF reoM glapL kheuunM maaM yaangL ruaatF reoM
"The tigers roared so loud resounding through the jungle that the sounds quickly reverberated back and forth."

รัฐบาลมีนโยบายจำแนกพื้นที่ป่า เพื่อฟื้นฟูสภาพป่าไม้ในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ
ratH thaL baanM meeM naH yo:hM baaiM jamM naaekF pheuunH theeF bpaaL pheuuaF feuunH fuuM saL phaapF bpaaL maaiH naiM pheuunH theeF bpaaL saL nguaanR haengL chaatF
"The government has a policy of reclassifying forest regions in order to revive areas of the National Forests."

เด็กชายชอบท่องป่าล่าสัตว์เป็นชีวิตจิตใจ
dekL chaaiM chaawpF thaawngF bpaaL laaF satL bpenM cheeM witH jitL jaiM
"The boy is passionate about hunting in the forest."

ตำแยช้างเป็นต้นไม้ป่า ใบเป็นขนที่ทำให้ระคายเคือง
dtamM yaaeM chaangH bpenM dtohnF maaiH bpaaL baiM bpenM khohnR theeF thamM haiF raH khaaiM kheuuangM
"The elephant nettle is a wild plant; its soft and furry leaves cause stinging and irritation [when touched]."

ขบวนการลักลอบตัดไม้ทำลายป่ามีอยู่ในเมืองไทยของเรามาช้านาน
khaL buaanM gaanM lakH laawpF dtatL maaiH thamM laaiM bpaaL meeM yuuL naiM meuuangM thaiM khaawngR raoM maaM chaaH naanM
"Illegal clearcutting and deforestation has been going on in our country of Thailand for a very long time."

ผมใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่ในป่าทางตอนใต้ของลำน้ำขาแข้งเพื่อทำงานชิ้นหนึ่ง
phohmR chaiH waehM laaM suaanL yaiL yuuL naiM bpaaL thaangM dtaawnM dtaiF khaawngR lamM namH khaaR khaaengF pheuuaF thamM ngaanM chinH neungL
"I spend most of my time at a job located in a forested area in the southern portion of Huai Kha Khaeng watershed."

เขาเป็นเจ้าหน้าที่พิทักษ์ป่าผู้เดียวเป็น "ลูกป่า" ผู้ใช้ชีวิตอยู่ในป่าห้วยขาแข้งตั้งแต่เกิด
khaoR bpenM jaoF naaF theeF phiH thakH bpaaL phuuF diaaoM bpenM luukF bpaaL phuuF chaiH cheeM witH yuuL naiM bpaaL huayF khaaR khaaengF dtangF dtaaeL geertL
"He is the only forestry official who is a “child of the forest”, a person who has spent his entire life in the Huay Kha Khaeng Wildlife Sanctuary."

ผ่านมาเนิ่นนานแล้ว ผมก็ยังใช้วิธีการแบบเดิม ๆ ที่เหล่าคนในป่าใช้
phaanL maaM neernF naanM laaeoH phohmR gaawF yangM chaiH wiH theeM gaanM baaepL deermM theeF laoL khohnM naiM bpaaL chaiH
"For a long time already, I have used the tried-and-true methods used by [hunters] in the forest."

ผมรู้ว่านั่นคือการคิดผิดเมื่อนกยูงร่วมสิบตัวทรุดตัวลงหมอบและหันหลังวิ่งเข้าป่า
phohmR ruuH waaF nanF kheuuM gaanM khitH phitL meuuaF nohkH yuungM ruaamF sipL dtuaaM sootH dtuaaM lohngM maawpL laeH hanR langR wingF khaoF bpaaL
"I knew that this [small hide] was a bad idea when a large number of peacocks flocked to my area then turned around and ran away into the forest..."

แต่รู้ได้ชัดเจนว่าเมื่อซุกตัวอยู่ในผืนป่าใหญ่เช่นนี้ ดูคล้ายจะเป็นบังไพรที่เล็กมาก ๆ จนแทบมองไม่เห็น
dtaaeL ruuH daiF chatH jaehnM waaF meuuaF sookH dtuaaM yuuL naiM pheuunR bpaaL yaiL chenF neeH duuM khlaaiH jaL bpenM bangM phraiM theeF lekH maakF johnM thaaepF maawngM maiF henR
"But, [I] understood clearly that when I was hidden away within the vast forest like this, it looked like my hunter’s blind was very tiny and was virtually invisible."

เวลา ๓ ปีในป่าห้วยขาแข้ง ซุ้มบังไพรเป็นเครื่องมือ ไม่เพียงจะทำให้รู้ว่า "โลก" ข้างนอกที่เฝ้ามองอยู่ใหญ่เพียงไร
waehM laaM saamR bpeeM naiM bpaaL huayF khaaR khaaengF soomH bangM phraiM bpenM khreuuangF meuuM maiF phiiangM jaL thamM haiF ruuH waaF lo:hkF khaangF naawkF theeF faoF maawngM yuuL yaiL phiiangM raiM
"During [my] three years in the Huai Kha Khaeng forest, [my] blind served as a tool, not only to know how large the outside world which was watching me really was..."

ตามเส้นทางหากินของช้างและสัตว์ป่าอื่น ๆ ทำให้รู้ว่า แม้ว่าป่าดูคล้ายจะกว้างใหญ่ แต่ไม่มีที่ให้สัตว์ป่าไปมากมายนัก
dtaamM senF thaangM haaR ginM khaawngR chaangH laeH satL bpaaL euunL thamM haiF ruuH waaF maaeH waaF bpaaL duuM khlaaiH jaL gwaangF yaiL dtaaeL maiF meeM theeF haiF satL bpaaL bpaiM maakF maaiM nakH
"The way that elephants and other jungle animals find their food educates us to the fact that even though the rain forest appears spacious, there is not enough area to support large numbers of animals."

คนจำนวนไม่น้อยมุ่งหน้าเข้าป่า ทำความรู้จักกับสัตว์ป่า พร้อม ๆ กับเครื่องมือและอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่ดีที่เหมาะสม
khohnM jamM nuaanM maiF naawyH moongF naaF khaoF bpaaL thamM khwaamM ruuH jakL gapL satL bpaaL phraawmH phraawmH gapL khreuuangF meuuM laeH ooL bpaL gaawnM dtaangL theeF deeM theeF mawL sohmR
"Not a few people head for the forest to get to know wildlife, along with [learning to use] various types of quality tools and equipment, appropriate [to the environment]."

สิ่งหนึ่งที่ทุกคนยอมรับอย่างไม่มีข้อแม้ คือป่าเป็นสังคมของสัตว์ป่า
singL neungL theeF thookH khohnM yaawmM rapH yaangL maiF meeM khaawF maaeH kheuuM bpaaL bpenM sangR khohmM khaawngR satL bpaaL
"One thing that everyone can agree to without reservation is that the rain forest is a social system made up of wild animals."

ข้อปฏิบัติในการเดินทางไปในป่า คือ ต้องกราบไหว้เจ้าป่าเจ้าเขา หรือเวลาจะใช้น้ำให้แก้อาถรรพ์โดยปาหินถามทาง
khaawF bpaL dtiL batL naiM gaanM deernM thaangM bpaiM naiM bpaaL kheuuM dtawngF graapL waiF jaoF bpaaL jaoF khaoR reuuR waehM laaM jaL chaiH naamH haiF gaaeF aaM thanR dooyM bpaaM hinR thaamR thaangM
"When you go travelling into the forest you must pay obeisance to the spirits of the forest and the mountains; and, [you must do the same] when you use water to dispel evil spirits or ask casting stones to determine what to do."

เวลาไปนอนในป่าอย่าพาดเท้าไปที่ต้นไม้ใหญ่ หรือปัสสาวะใส่ เพราะต้นไม้ใหญ่จะมีเทวดาอาศัยอยู่
waehM laaM bpaiM naawnM naiM bpaaL yaaL phaatF thaaoH bpaiM theeF dtohnF maaiH yaiL reuuR bpatL saaR waH saiL phrawH dtohnF maaiH yaiL jaL meeM thaehM waH daaM aaM saiR yuuL
"When you go sleep overnight in the forest, do not rest your feet or urinate on a large tree because large trees contain spirits."

เชียงใหม่มีต้นทุนทางธรรมชาติ คือป่า เขา น้ำตก ลำห้วย (ที่เหลือน้อยลงเรื่อย ๆ)
chiiangM maiL meeM dtohnF thoonM thaangM thamM maH chaatF kheuuM bpaaL khaoR namH dtohkL lamM huayF theeF leuuaR naawyH lohngM reuuayF
"Chiang Mai has natural assets including forests, mountains, waterfalls, streams (which are becoming increasingly scarce)."

พวกลักลอบตัดไม้จะใช้ช้างเป็นพาหนะเข้าไปในป่า
phuaakF lakH laawpF dtatL maaiH jaL chaiH chaangH bpenM phaaM haL naH khaoF bpaiM naiM bpaaL
"People who smuggle timber use elephants to transport [their booty] from the forest."

ขณะที่เด็กอีกหลายคนกำลังนอนดูทีวีหรือกำลังนั่งเล่นเกมส์ ยังมีเด็กบางคนที่ต้องเข้าป่า ปีนเขา เก็บหน่อไม้ทั้งวัน
khaL naL theeF dekL eekL laaiR khohnM gamM langM naawnM duuM theeM weeM reuuR gamM langM nangF lenF gaehmM yangM meeM dekL baangM khohnM theeF dtawngF khaoF bpaaL bpeenM khaoR gepL naawL maaiH thangH wanM
"While many children were lying down watching television or sitting down playing games, there were some children who were forced to go to the forest, climb mountains, and harvest bamboo all day long."

ผมยังคงใช้ชีวิตอย่างคนสามัญทั่วไป ยังรักบ้านเกิด กินนอนในป่าได้
phohmR yangM khohngM chaiH cheeM witH yaangL khohnM saaR manM thuaaF bpaiM yangM rakH baanF geertL ginM naawnM naiM bpaaL daiF
"I still conduct my live like a regular guy; I still love the place I was born; I can survive in the jungle."

ประชาชนบางส่วนต้องหนีไปหลบซ่อนอยู่ตามป่าเขาและทำการเพาะปลูกฝิ่น
bpraL chaaM chohnM baangM suaanL dtawngF neeR bpaiM lohpL saawnF yuuL dtaamM bpaaL khaoR laeH thamM gaanM phawH bpluukL finL
"A portion of the population had to flee and hide out in the forests and mountains and grow opium."

ป่าดูเขียวชอุ่มเพราะมีต้นไม้ใบหญ้าอยู่มากมาย
bpaaL duuM khiaaoR chaH oomL phrawH meeM dtohnF maaiH baiM yaaF yuuL maakF maaiM
"The forests appear green and verdant because they contain so many trees and bushes."

เส้นทางในป่า ไม่ว่าจะเป็นป่าผืนใดในป่า ซึ่งได้รับการประกาศให้เป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า มักจะมีสภาพคล้าย ๆ กันคือทุรกันดาร
senF thaangM naiM bpaaL maiF waaF jaL bpenM bpaaL pheuunR daiM naiM bpaaL seungF daiF rapH gaanM bpraL gaatL haiF bpenM khaehtL rakH saaR phanM satL bpaaL makH jaL meeM saL phaapF khlaaiH ganM kheuuM thooH raH ganM daanM
"Paths through the rain forest, no matter where they are found, which are designated as wildlife preserves, should be in that condition, that is they should be wild and uncultivated."

ยิ่งป่าใดมีช้างอาศัยอยู่ ด่านจะกว้าง เดินสบาย
yingF bpaaL daiM meeM chaangH aaM saiR yuuL daanL jaL gwaangF deernM saL baaiM
"For any jungle where elephants inhabit, the trails are wide and traveling along them is convenient."

โชคดีที่เกาะแห่งนี้มีป่าต้นน้ำที่อุดมสมบูรณ์
cho:hkF deeM theeF gawL haengL neeH meeM bpaaL dtohnF naamH theeF ooL dohmM sohmR buunM
"[They were] fortunate that this island was blessed with abundant forests and water resources."

นายพรานตามรอยเสือป่าเข้าไปในป่าทั้งที่เป็นเวลาใกล้ค่ำ
naaiM phraanM dtaamM raawyM seuuaR bpaaL khaoF bpaiM naiM bpaaL thangH theeF bpenM waehM laaM glaiF khamF
"The hunter followed the wild tiger’s trail into the jungle even though it was getting on toward evening."

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้วในฤดูหนาว ณ กระท่อมเล็กกลางป่ากว้าง ชาวนาวัยชราคนหนึ่งกำลังจะเข้าเมืองเพื่อซื้อเสบียงอาหาร
gaaM laH khrangH neungL naanM maaM laaeoH naiM reuH duuM naaoR naH graL thaawmF lekH glaangM bpaaL gwaangF chaaoM naaM waiM chaH raaM khohnM neungL gamM langM jaL khaoF meuuangM pheuuaF seuuH saL biiangM aaM haanR
"One winter a long time ago in a small hut located in a vast forest, an old farmer was about to go into town to buy some food."

แล้วฉกไปยังแขนทันทีตามสัญชาตญาณก่อนเลื้อยหนีเข้าป่าไป
laaeoH chohkL bpaiM yangM khaaenR thanM theeM dtaamM sanR chaatF dtaL yaanM gaawnL leuuayH neeR khaoF bpaaL bpaiM
"Then it by instinct struck [the farmer] in the arm before slithering away into the forest."

วันหนึ่งท่านเดินทางผ่านป่าแห่งหนึ่ง พร้อมภิกษุจำนวนมาก ท่านเห็นลำธารใสไหลเย็น ท่ามกลางป่าเขาลำเนาไพรอันร่มรื่น ท่านก็กระโดดหย็องแหย็ง ๆ ด้วยความดีใจ
wanM neungL thanF deernM thaangM phaanL bpaaL haengL neungL phraawmH phikH sooL jamM nuaanM maakF thanF henR lamM thaanM saiR laiR yenM thaamF glaangM bpaaL khaoR lamM naoM phraiM anM rohmF reuunF thanF gaawF graL do:htL yawngR yaengR duayF khwaamM deeM jaiM
"One day he went walking into the forest along with a number of other monks; he espied a cool, flowing brook. He jumped into the water and frolicked happily."

นำมาซึ่งปัญหาขยะขวดพลาสติก ทั้งในเมือง ในชนบท จนถึงในป่าเขาบนยอดดอย และริมทะเล
namM maaM seungF bpanM haaR khaL yaL khuaatL phlaatF dtikL thangH naiM meuuangM naiM chohnM naH bohtL johnM theungR naiM bpaaL khaoR bohnM yaawtF daawyM laeH rimM thaH laehM
"[Drinking bottled water] has lead to problems with plastic bottles becoming trash both in cities and in the countryside, until they have pervaded the forests, the highlands, and the beaches."

ผมไม่ค่อยรู้จักต้นไม้ในป่า
phohmR maiF khaawyF ruuH jakL dtohnF maaiH naiM bpaaL
"I hardly ever recognize the trees in the forest."

รู้เพียงกว้างๆ ว่า บริเวณนั้น ๆ เรียกว่าเป็นป่าประเภทไหน ป่าดิบชื้น ป่าดิบเขา ป่าเต็งรัง ป่าผลัดใบ หรือไม่พลัดใบ
ruuH phiiangM gwaangF gwaangF waaF baawM riH waehnM nanH riiakF waaF bpenM bpaaL bpraL phaehtF naiR bpaaL dipL cheuunH bpaaL dipL khaoR bpaaL dtengM rangM bpaaL phlatL baiM reuuR maiF phlatH baiM
"I broadly know what type of forest exists in a particular area: a rain forest; a mountainous evergreen forest; a dipterocarp forest; a deciduous forest and an evergreen forest."

พันธุ์ไม้ในป่ามีมากมายเกินกว่าผมจะจดจำได้
phanM maaiH naiM bpaaL meeM maakF maaiM geernM gwaaL phohmR jaL johtL jamM daiF
"There are so many more species of trees than I can remember."

เพื่อนร่วมทางหลายคน โดยเฉพาะคนซึ่งเป็น "คู่หู" อยู่ในป่าด้วยกันนาน ๆ ทำให้ผมรู้ว่า ใบไม้ส่วน ใหญ่กินได้ แต่ต้องรู้ว่า กินอย่างไร
pheuuanF ruaamF thaangM laaiR khohnM dooyM chaL phawH khohnM seungF bpenM khuuF huuR yuuL naiM bpaaL duayF ganM naanM thamM haiF phohmR ruuH waaF baiM maaiH suaanL yaiL ginM daiF dtaaeL dtawngF ruuH waaF ginM yaangL raiM
"Many of my companions, especially close friends who have lived in the forest for a long time, have informed me that much of the forest can be eaten, but you have to know how to eat them."

และบางอย่าง แม้ว่าจะไม่ใช่พืชซึ่งมีต้นกำเนิดในป่า แต่เป็นพืชที่ผมรู้จัก จำได้ และใช้ประโยชน์จากพืชชนิดนี้บ่อย ๆ
laeH baangM yaangL maaeH waaF jaL maiF chaiF pheuutF seungF meeM dtohnF gamM neertL naiM bpaaL dtaaeL bpenM pheuutF theeF phohmR ruuH jakL jamM daiF laeH chaiH bpraL yo:htL jaakL pheuutF chaH nitH neeH baawyL
"And, some forest products which even though do not originate in the forest, are vegetation which I recognize, remember, and which I consume often."

คนในป่า แก้ปัญหาเฉพาะหน้า หยุดเลือดด้วยใบสาบเสือเสมอ
khohnM naiM bpaaL gaaeF bpanM haaR chaL phawH naaF yootL leuuatF duayF baiM saapL seuuaR saL muuhrR
"People who live in forested areas solve the problems that face them directly; always use Siam weed to cause blood to clot."

กบฝูงหนึ่งท่องเที่ยวไปในป่า
gohpL fuungR neungL thaawngF thiaaoF bpaiM naiM bpaaL
"A group of frogs travelled into a forest."

เขาไม่อยากเชื่อว่าจะมีใครอุตริซื้อหานกป่าไปเลี้ยง
khaoR maiF yaakL cheuuaF waaF jaL meeM khraiM ootL dtaL riL seuuH haaR nohkH bpaaL bpaiM liiangH
"He did not wish to believe that there was anyone who was so strange as to go out and buy a wild bird to tame."

ในที่สุด เพื่อนผู้ไปหาข้าพเจ้าด้วยอาการกระฟัดกระเฟียดก็กลับบ้านเหมือนม้าป่ายอดพยศที่ถูกนายโคบาลฝึกให้เชื่องดีแล้ว
naiM theeF sootL pheuuanF phuuF bpaiM haaR khaaF phaH jaoF duayF aaM gaanM graL fatH graL fiiatF gaawF glapL baanF meuuanR maaH bpaaL yaawtF phaH yohtH theeF thuukL naaiM kho:hM baanM feukL haiF cheuuangF deeM laaeoH
"My friends who came to visit me in an angry mood, in the end went home subdued, like wild horses which had been broken by a cowboy."

เวลานั้นคนอังกฤษยังเป็นคนป่า เกล้าผมมวย นุ่งหนังสัตว์ เอาครามทาตัววิ่งโทง ๆ อยู่
waehM laaM nanH khohnM angM gritL yangM bpenM khohnM bpaaL glaoF phohmR muayM noongF nangR satL aoM khraamM thaaM dtuaaM wingF tho:hngM tho:hngM yuuL
"At that time, the English were still primitives; they tied their hair in a knot; wore animal skins; painted themselves in indigo blue and ran around half-naked."