นกเล็กมีหน้าอกสีแดง
nohkH lekH meeM naaF ohkL seeR daaengM
[describing a] robin

นกแถบอเมริกาเหนือ
nohkH thaaepL aL maehM riH gaaM neuuaR
a North American bird (eg. blue jay)

เจ้านกตัวเล็ก ๆ ยังไม่กล้ากระพือปีก
jaoF nohkH dtuaaM lekH lekH yangM maiF glaaF graL pheuuM bpeekL
a fledgling; an inexperienced person (by implication)

ยิงนัดเดียวได้นกสองตัว
yingM natH diaaoM daiF nohkH saawngR dtuaaM
to kill two birds with one stone

มีนกกระยางสีขาวบินวนอยู่ตัวเดียว
meeM nohkH graL yaangM seeR khaaoR binM wohnM yuuL dtuaaM diaaoM
"A single white heron flew circles overhead."

ยิงกระสุนนัดเดียวได้นกสองตัว
yingM graL soonR natH diaaoM daiF nohkH saawngR dtuaaM
"To kill two birds with one stone (bolt, sling, etc.)"

คุณต้องซื้ออาหารนกอีกห่อนึงค่ะ
khoonM dtawngF seuuH aaM haanR nohkH eekL haawL neungM khaF
[spoken by a female] "You must buy another packet of birdseed, sir."

นกนั่นเรียกว่าอะไรคะ?
nohkH nanF riiakF waaF aL raiM khaH
[spoken by a female] "What sort of bird is that?"

จากเรือนเหมือนนกจากรัง
jaakL reuuanM meuuanR nohkH jaakL rangM
"East, west, home is best."

นกน้อยทำรังแต่พอตัว
nohkH naawyH thamM rangM dtaaeL phaawM dtuaaM
"Cut your coat according to your cloth."

เขาไม่อยากเชื่อว่าจะมีใครอุตริซื้อหานกป่าไปเลี้ยง
khaoR maiF yaakL cheuuaF waaF jaL meeM khraiM ootL dtaL riL seuuH haaR nohkH bpaaL bpaiM liiangH
"He did not wish to believe that there was anyone who was so strange as to go out and buy a wild bird to tame."

นกย้ายถิ่นจากพื้นที่ที่หนาวเย็นไปสู่พื้นที่ที่อบอุ่นขึ้น
nohkH yaaiH thinL jaakL pheuunH theeF theeF naaoR yenM bpaiM suuL pheuunH theeF theeF ohpL oonL kheunF
"The birds migrated from the colder climate to a more tropical location."

ผมเห็นนกบินเดี่ยวมาตัวเดียวแต่ไกล
phohmR henR nohkH binM diaaoL maaM dtuaaM diaaoM dtaaeL glaiM
"I saw one solitary bird flying alone from a distant land."

ฉันเห็นนกอะไรตัวหนึ่งโฉบคาบผีเสื้อสีสวย หายหลบขึ้นไปบนต้นไม้สูง
chanR henR nohkH aL raiM dtuaaM neungL cho:hpL khaapF pheeR seuuaF seeR suayR haaiR lohpL kheunF bpaiM bohnM dtohnF maaiH suungR
"I saw a bird swoop down and snatch in its beak a beautiful butterfly out of the air, then [fly up and] disappear into a tall tree."

ปิดตำนานรักหนุ่มสาวคนเลี้ยงควาย พร้อมการว่างงานของนกเอี้ยง
bpitL dtamM naanM rakH noomL saaoR khohnM liiangH khwaaiM phraawmH gaanM waangF ngaanM khaawngR nohkH iiangF
"Thus dies the legend of love that young men and women have for their buffalos; as well as the end of employment for the myna birds [who picked insects from the buffalo’s hides]."

ปักไว้ในนาเพื่อให้นกที่จะมาจิกกินพืชผลตกใจกลัว
bpakL waiH naiM naaM pheuuaF haiF nohkH theeF jaL maaM jikL ginM pheuutF phohnR dtohkL jaiM gluaaM
It is planted in a field so that birds which come to steal and eat growing crops would be startled [and fly away.]

ที่แขนทั้งสองข้างขยับได้เมื่อโดนลมพัดทำให้นกตกใจกลัว ไม่กล้าเข้ามา
theeF khaaenR thangH saawngR khaangF khaL yapL daiF meuuaF do:hnM lohmM phatH thamM haiF nohkH dtohkL jaiM gluaaM maiF glaaF khaoF maaM
Both arms are built to flap around in the wind, scaring the birds so that they won't come [into the field].

หุ่นหรืออุปกรณ์แบบอื่นที่สร้างขึ้นเพื่อไล่นกในนา หรือในทุ่งไร่ ก็นิยมเรียกว่าหุ่นไล่กาเช่นเดียวกัน
hoonL reuuR ooL bpaL gaawnM baaepL euunL theeF saangF kheunF pheuuaF laiF nohkH naiM naaM reuuR naiM thoongF raiF gaawF niH yohmM riiakF waaF hoonL laiF gaaM chenF diaaoM ganM
Puppets or other devices which are built to drive birds away from fields or rice paddies are also commonly called "scarecrows."

โครงการพับนกสันติภาพเดินเครื่องเต็มสูบตั้งแต่ช่วงกลางเดือนพฤศจิกายน ซึ่งทางการจะรวบรวมนกทั้งหมดตั้งแต่วันที่ ๑ธันวาคม
khro:hngM gaanM phapH nohkH sanR dtiL phaapF deernM khreuuangF dtemM suupL dtangF dtaaeL chuaangF glaangM deuuanM phreutH saL jiL gaaM yohnM seungF thaangM gaanM jaL ruaapF ruaamM nohkH thangH mohtL dtangF dtaaeL wanM theeF neungL thanM waaM khohmM
"The project to fold [paper] peace doves is moving ahead at full speed ahead beginning with the period from the middle of November; all [the paper] birds will be collected by various government organizations starting on December 1."

ถ้านกถ่ายรดบนศีรษะเชื่อว่าจะโชคร้าย หากกำลังจะออกเดินทาง แล้วถูกนกถ่ายรดที่ศีรษะซะก่อน ให้หยุดการเดินทางทันที หรือเลื่อนกำหนดออกไปเป็นวันรุ่งขึ้น
thaaF nohkH thaaiL rohtH bohnM seeR saL cheuuaF waaF jaL cho:hkF raaiH haakL gamM langM jaL aawkL deernM thaangM laaeoH thuukL nohkH thaaiL rohtH theeF seeR saL saH gaawnL haiF yootL gaanM deernM thaangM thanM theeM reuuR leuuanF gamM nohtL aawkL bpaiM bpenM wanM roongF kheunF
"If a bird defecates on your head, we believe that this will bring bad luck. If you are just about to go on a journey, and a bird defecates on your head, you should stop your trip right then and there or postpone your trip to the next day."

นกสีขาวบินไปเกาะที่กิ่งไม้
nohkH seeR khaaoR binM bpaiM gawL theeF gingL maaiH
"A white bird flew by and alighted on a tree branch."

เมื่อชาติที่แล้วเขาเกิดเป็นนกแต่ชาตินี้เขากลับชาติมาเกิดเป็นคน
meuuaF chaatF theeF laaeoH khaoR geertL bpenM nohkH dtaaeL chaatF neeH khaoR glapL chaatF maaM geertL bpenM khohnM
"In a prior life he was a bird, but in this life he was reincarnated as a human being."

ปีกไม่ได้ทำให้นกบินไปได้ทั่วอย่างที่ใจนึก
bpeekL maiF daiF thamM haiF nohkH binM bpaiM daiF thuaaF yaangL theeF jaiM neukH
"Wings do not cause birds to fly around as we might think."

เมื่อเหยี่ยวบินมา กระรอกส่งเสียงเตือน ไม่ได้เตือนพวกเดียว แต่เตือนนกเล็ก ๆ ชนิดอื่น ๆ ด้วย
meuuaF yiaaoL binM maaM graL raawkF sohngL siiangR dteuuanM maiF daiF dteuuanM phuaakF diaaoM dtaaeL dteuuanM nohkH lekH chaH nitH euunL duayF
"When a hawk flies by, squirrels cry out a warning; their warning is heard not just by their own kind, but they warn other small birds as well."

เช่นกันถ้าเสือมา นกบนต้นไม้ก็ไม่ต้องบินหนี เก้งกวางต้องระวังตัว
chenF ganM thaaF seuuaR maaM nohkH bohnM dtohnF maaiH gaawF maiF dtawngF binM neeR gengF gwaangM dtawngF raH wangM dtuaaM
"The same is true of a tiger approaches; birds in trees need not fly away, but deer need to be wary."

สุรีฆ่านกสามตัวขึ้น
sooL reeM khaaF nohkH saamR dtuaaM kheunF
(erroneous) "Surii killed three birds." (intended reading)

สุรีฆ่านกสามตัวลง
sooL reeM khaaF nohkH saamR dtuaaM lohngM
"Surii killed three birds."

ยิ่งพิธีการโปรยนก มีขึ้นในวันที่ ๕ ธันวาคม ซึ่งเป็นวันรวมใจของคนไทยอยู่แล้ว ยิ่งทำให้ "นกกระดาษ" ทรงความหมายมากขึ้น
yingF phiH theeM gaanM bprooyM nohkH meeM kheunF naiM wanM theeF haaF thanM waaM khohmM seungF bpenM wanM ruaamM jaiM khaawngR khohnM thaiM yuuL laaeoH yingF thamM haiF nohkH graL daatL sohngM khwaamM maaiR maakF kheunF
"Since the [paper] bird release ceremony was held on December 5th, a date which is already dear to the collective Thai psyche, the ceremony had even greater meaning for them."

นกไม่มีอาวุธต่อสู้ศัตรู มีแต่จะงอยปากและเล็บเท้าอันแหลมคมสำหรับจิกอาหารเท่านั้น
nohkH maiF meeM aaM wootH dtaawL suuF satL dtruuM meeM dtaaeL jaL ngaawyM bpaakL laeH lepH thaaoH anM laaemR khohmM samR rapL jikL aaM haanR thaoF nanH
"Birds do not have weapons to fight with their enemies; they only have sharp beaks and razor-like, pointed claws to peck at and stab food."

ตนหวังว่าการส่งสัญญาณการพับนกสันติภาพครั้งนี้จะเกิดความสมานฉันท์ ความสามัคคีและความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน
dtohnM wangR waaF gaanM sohngL sanR yaanM gaanM phapH nohkH sanR dtiL phaapF khrangH neeH jaL geertL khwaamM saL maanM naH chanR khwaamM saaR makH kheeM laeH khwaamM bpenM naamH neungL jaiM diaaoM ganM
"I hope that sending a sign through these paper peace cranes will result in harmony, unity, and solidarity."

นกตัวกระจิริดบินไปบินมา
nohkH dtuaaM graL jiL ritH binM bpaiM binM maaM
"The tiny bird flitted back and forth."

นกตัวหนึ่งเกาะบนกำแพง
nohkH dtuaaM neungL gawL bohnM gamM phaaengM
A bird perches on the wall

นกตัวเดียวทำให้ท้องฟ้าเปลี่ยน
nohkH dtuaaM diaaoM thamM haiF thaawngH faaH bpliianL
A single bird alters the sky.

นกตัวนั้นกรีดร้อง ขยับปีก
nohkH dtuaaM nanH greetL raawngH khaL yapL bpeekL
That bird squawks and beats its wings.

"คุณเห็นอะไรบ้าง" "ฉันเห็นนกกับผีเสื้อ"
khoonM henR aL raiM baangF chanR henR nohkH gapL pheeR seuuaF
"What did you see?" "I saw birds and butterflies."

อดิเทพ คู่หูชาวกะเหรี่ยง เตือนผมเสมอว่า อย่าคิดว่านกกินได้ ลิงกินได้ เราก็กินได้
aL diL thaehpF khuuF huuR chaaoM gaL riiangL dteuuanM phohmR saL muuhrR waaF yaaL khitH waaF nohkH ginM daiF lingM ginM daiF raoM gaawF ginM daiF
"Adithep, an ethnic Karen and a close friend, always warns me not to believe that if a bird or a monkey can eat something, so can humans."