เศรษฐกิจพอเพียงเพื่อยกระดับชุมชน
saehtL thaL gitL phaawM phiiangM pheuuaF yohkH raH dapL choomM chohnM
Sufficiency Economy Office for Community Development

การยกหูชูหางตนเองว่าเหนือกว่าคนอื่น
gaanM yohkH huuR chuuM haangR dtohnM aehngM waaF neuuaR gwaaL khohnM euunL
a sense of superiority

มันหนักมาก คุณยกคนเดียวไม่ไหว
manM nakL maakF khoonM yohkH khohnM diaaoM maiF waiR
"It is very heavy, you can’t lift it alone."

ทั่งนี้โหวงเหวงเลย ยกได้สบายมาก
thangF neeH wo:hngR waehngR leeuyM yohkH daiF saL baaiM maakF
"This anvil is very light; you can easily lift it."

วันนี้จะยกเรื่องเก่าเคยเขียนเล่าไว้นานแล้วมาเล่าใหม่
wanM neeH jaL yohkH reuuangF gaoL kheeuyM khiianR laoF waiH naanM laaeoH maaM laoF maiL
"Today I will revive an old story which was told long ago and will retell it again."

ธรรมชาติของการเมืองเป็นเรื่องของการชิงไหวชิงพริบ ชิงความได้เปรียบ ไม่มีการยกประโยชน์ให้กับฝ่ายตรงข้ามเด็ดขาด
thamM maH chaatF khaawngR gaanM meuuangM bpenM reuuangF khaawngR gaanM chingM waiR chingM phripH chingM khwaamM daiF bpriiapL maiF meeM gaanM yohkH bpraL yo:htL haiF gapL faaiL dtrohngM khaamF detL khaatL
"It is in the nature of politics to outsmart (one’s opponent); to wrest all the advantages [one can]; [the objective] is absolutely not to hand over any benefits to one’s opposition."

เราขอสงวนสิทธิ์ในการยกเลิกรายการ
raoM khaawR saL nguaanR sitL naiM gaanM yohkH leerkF raaiM gaanM
"We reserve the right to terminate the program."

วันพลยกมือเสยผมด้วยท่าทีเคยชิน
wanM phohnM yohkH meuuM seeuyR phohmR duayF thaaF theeM kheeuyM chinM
"Wanpol brushed back his hair with a practiced move."

ทหารญี่ปุ่นยกพลต่อสู้กับทหารหาญ นักรบแห่งแดนสยามที่ปักหลักตามชายหาด
thaH haanR yeeF bpoonL yohkH phohnM dtaawL suuF gapL thaH haanR haanR nakH rohpH haengL daaenM saL yaamR theeF bpakL lakL dtaamM chaaiM haatL
"The Japanese military raised an army to fight against the Thai military forces stationed along the shoreline."

เขายกทีมคนสนิทไขก๊อก ทุกคนจึงได้ผ่องถ่ายสมัครเข้าเป็นสมาชิกพรรคนี้เต็มตัว
khaoR yohkH theemM khohnM saL nitL khaiR gaawkH thookH khohnM jeungM daiF phaawngL thaaiL saL makL khaoF bpenM saL maaM chikH phakH neeH dtemM dtuaaM
"He put together a team of close associates who quit their (current) positions; everyone transferred (their affiliations) and agreed whole-heartedly to become members of the (political) party."

เขายกปืนขึ้นเล็งก่อน แล้วจึงเหนี่ยวไก
khaoR yohkH bpeuunM kheunF lengM gaawnL laaeoH jeungM niaaoL gaiM
"He raised the gun and aimed it; only then did he pull the trigger."

ลุงใสกับลูกจึงช่วยกันยกตู้เย็นขึ้นตั้งไว้บนโต๊ะกินข้าว
loongM saiR gapL luukF jeungM chuayF ganM yohkH dtuuF yenM kheunF dtangF waiH bohnM dtoH ginM khaaoF
"So, Uncle Sai and his son lifted the refrigerator onto the top of the kitchen table."

ส่วนเฟอร์นิเจอร์พวกตู้เตียง ก็ไม่รู้จะยกให้สูงได้อย่างไร
suaanL fuuhrM niH juuhrM phuaakF dtuuF dtiiangM gaawF maiF ruuH jaL yohkH haiF suungR daiF yaangL raiM
"He did not know how he could possibly raise his furniture, that is his closet and bed, [up off the floor]."

ลูกคงคอยดูแล ยกข้าวของเก็บถ้าเห็นว่าน้ำไหลเข้าบ้าน
luukF khohngM khaawyM duuM laaeM yohkH khaaoF khaawngR gepL thaaF henR waaF naamH laiR khaoF baanF
"[Rather] his daughter kept on looking after [her mother and] raised moved the things in the house up if she saw that the water was coming into the house."

แต่วันนี้ลุงใสสิ้นแรงกายแรงใจ แค่ยกพายกรีดน้ำก็ยังไม่อยากทำ
dtaaeL wanM neeH loongM saiR sinF raaengM gaaiM raaengM jaiM khaaeF yohkH phaaiM greetL naamH gaawF yangM maiF yaakL thamM
"But, today, Uncle Sai is weary of body and soul; he hardly wanted to lift the oar to paddle his boat."

ถ้าท่านเป็นผู้ไหว้ท่านควรก้มศีรษะเล็กน้อย ยกมือทั้งสองขึ้นประนมให้ปลายนิ้วชี้จดปลายจมูก
thaaF thanF bpenM phuuF waiF thanF khuaanM gohmF seeR saL lekH naawyH yohkH meuuM thangH saawngR kheunF bpraL nohmM haiF bplaaiM niuH cheeH johtL bplaaiM jaL muukL
"If you are the person initiating the “wai” you should lift both hands, palms facing each other, and the tip of the index finger touching the tip of your nose."

หากท่านเป็นผู้รับไหว้ ท่านเพียงยกมือประนมตอบ แต่มือที่ประนมไม่จำเป็นจะต้องอยู่สูงเหมือนอย่างผู้ไหว้
haakL thanF bpenM phuuF rapH waiF thanF phiiangM yohkH meuuM bpraL nohmM dtaawpL dtaaeL meuuM theeF bpraL nohmM maiF jamM bpenM jaL dtawngF yuuL suungR meuuanR yaangL phuuF waiF
"If you are the person receiving the “wai”, you merely lift your hands with the same gesture in response but you need not lift your hands as high as the person who initiates the “wai” gesture."

ข.ไม่มี เพราะเครื่องไฟฟ้าอะไรที่ยกได้ เรายกขึ้นชั้นสองเรียบร้อยก่อนน้ำเข้าบ้านแล้ว
maiF meeM phrawH khreuuangF faiM faaH aL raiM theeF yohkH daiF raoM yohkH kheunF chanH saawngR riiapF raawyH gaawnL naamH khaoF baanF laaeoH
"No we didn't because we brought all our electronic stuff[, like our TV and stereo,] up to the second floor before the house flooded."

หากนำเอาวิธีการของคนสมัยก่อนที่เขาอยู่ร่วมกับน้ำได้ด้วยการยกร่องคันดินปลูกต้นผลไม้ ปลูกผัก ก็น่าจะเป็นตัวอย่างที่ดี
haakL namM aoM wiH theeM gaanM khaawngR khohnM saL maiR gaawnL theeF khaoR yuuL ruaamF gapL naamH daiF duayF gaanM yohkH raawngF khanM dinM bpluukL dtohnF phohnR laH maaiH bpluukL phakL gaawF naaF jaL bpenM dtuaaM yaangL theeF deeM
"If we were to adopt the way people of previous generations learned to live with the water, hoeing up earthen ridges and scooping out furrows to plant their fruit trees and vegetables, we would benefit from their example."

หรือแม้แต่การสร้างถนนสมัยก่อนก็จะยกคันถนนขึ้นมา ขุดดินข้างถนนให้เป็นคลอง ให้เป็นที่รองรับน้ำและระบายน้ำไปพร้อม ๆ กัน
reuuR maaeH dtaaeL gaanM saangF thaL nohnR saL maiR gaawnL gaawF jaL yohkH khanM thaL nohnR kheunF maaM khootL dinM khaangF thaL nohnR haiF bpenM khlaawngM haiF bpenM theeF raawngM rapH naamH laeH raH baaiM naamH bpaiM phraawmH phraawmH ganM
"Alternatively, in former times as roads were built and raised up [from the surrounding area], canals were dug off the side of the road to serve both as a drainage area and a waterway."

คุณยายจัดแจงอาหารคาวหวานเสร็จก็ยกไปถวายพระ
khoonM yaaiM jatL jaaengM aaM haanR khaaoM waanR setL gaawF yohkH bpaiM thaL waaiR phraH
"Grandma arranged a full-course meal and brought [the food] to offer to the monks."

ไม่ต้องยกให้เป็นเจ้าหญิง
maiF dtawngF yohkH haiF bpenM jaoF yingR
"You do not need to elevate me to be a fairy princess."

เขายกมือขึ้นอุดหู ไม่ได้ยินเสียงอีกต่อไป แต่หัวใจหนักอึ้ง
khaoR yohkH meuuM kheunF ootL huuR maiF daiF yinM siiangR eekL dtaawL bpaiM dtaaeL huaaR jaiM nakL eungF
"He put his hands over his ears to block out the sound; and he heard the sobs no more, but his heart was very heavy."

เด็กหนุ่มยกกระเป๋าของเขาลงจากชั้นวาง
dekL noomL yohkH graL bpaoR khaawngR khaoR lohngM jaakL chanH waangM
"The young man brought his suitcase down from the overhead rack."

ยกมือขึ้น
yohkH meuuM kheunF
"(imperative) “Raise your hand.”; (crime) “Hands up!”."

"ไหนพวกคุณบอกว่า เหยือกเต็มแน่ ๆ ไง?" เขาพูดพลางยกเหยือกขึ้น
naiR phuaakF khoonM baawkL waaF yeuuakL dtemM naaeF ngaiM khaoR phuutF phlaangM yohkH yeuuakL kheunF
"“Hey, didn’t you all say that the pitcher was full already?” he said while lifting the pitcher up."

ส่วนฝั่งใหม่ก็น่าจะอายุเกินร้อยปีนิด ๆ ลักษณะเป็นบ้านถอดประกอบ คือยกจากที่อื่นมาสร้างที่ตรงนี้
suaanL fangL maiL gaawF naaF jaL aaM yooH geernM raawyH bpeeM nitH lakH saL naL bpenM baanF thaawtL bpraL gaawpL kheuuM yohkH jaakL theeF euunL maaM saangF theeF dtrohngM neeH
"The new portion is likely a little over 100 years old; its form appears to be a home which was dismantled and reconstituted, that is, it was taken from somewhere else and reconstructed in this location."

ผู้กำกับละครทุ่มทุนมหาศาลสำหรับละครเรื่องนี้ โดยยกกองถ่ายบินถ่ายทำไกลถึงประเทศสวิตเซอร์แลนด์
phuuF gamM gapL laH khaawnM thoomF thoonM maH haaR saanR samR rapL laH khaawnM reuuangF neeH dooyM yohkH gaawngM thaaiL binM thaaiL thamM glaiM theungR bpraL thaehtF saL witH suuhrM laaenM
"The director of this movie poured huge amounts of money into the play by flying his entire filming and production crew to Switzerland."

พูดจบก็ยกมือที่หน้าผากแล้วไหว้รอบทิศรอบห้องอีกครั้งก่อนจะลูบศีรษะตัวเอง
phuutF johpL gaawF yohkH meuuM theeF naaF phaakL laaeoH waiF raawpF thitH raawpF haawngF eekL khrangH gaawnL jaL luupF seeR saL dtuaaM aehngM
"Once he finished speaking he raised his hands to his forehead in supplication and bowed in to all directions around the room one more time before rubbing his own head."

ยกตัวอย่างเช่น
yohkH dtuaaM yaangL chenF
"Let me give you some examples."

ผมยกมือปิดหู จ้องภาพสะท้อนตัวเองในดวงตาสีฟ้าของมัน
phohmR yohkH meuuM bpitL huuR jaawngF phaapF saL thaawnH dtuaaM aehngM naiM duaangM dtaaM seeR faaH khaawngR manM
"I raised my hands and blocked my hears; I saw my own reflection in its bright blue eyes."

นี่คุณ การที่จะหายกโซฟาชุดนี้ขึ้นชั้นสองมันหนักและเกินกำลังของเราสองคนนะครับ ยากเหมือนเข็นครกขึ้นภูเขา ผมว่าเราจ้างคนอื่นมาช่วยยกดีกว่า
neeF khoonM gaanM theeF jaL haaR yohkH so:hM faaM chootH neeH kheunF chanH saawngR manM nakL laeH geernM gamM langM khaawngR raoM saawngR khohnM naH khrapH yaakF meuuanR khenR khrohkH kheunF phuuM khaoR phohmR waaF raoM jaangF khohnM euunL maaM chuayF yohkH deeM gwaaL
"Hey you! Getting this sofa set up to the second floor is really hard and is beyond the capability of the two of us; it is as Sisyphus rolling his stone up the mountain. It think it’s better if we hire someone to help us."

เรื่องที่เรายกมาถกเถียงกันประจำจะเป็นเรื่องความเสื่อมทรามทางศีลธรรม
reuuangF theeF raoM yohkH maaM thohkL thiiangR ganM bpraL jamM jaL bpenM reuuangF khwaamM seuuamL saamM thaangM seenR laH thamM
"The issue which we fight about most often is the decline in morality."

ผมได้แต่อ่านข่าวการล้มลงอนุสาวรีย์ทั้งในอเมริกา, ยุโรป และแอฟริกาไปเรื่อย ๆ โดยไม่รู้สึกอะไร จนกระทั่งเขายกเอาอนุสาวรีย์คานธีออก ที่มหาวิทยาลัยฆานา
phohmR daiF dtaaeL aanL khaaoL gaanM lohmH lohngM aL nooH saaR waH reeM thangH naiM aL maehM riH gaaM yooH ro:hpL laeH aaefL riH gaaM bpaiM reuuayF dooyM maiF ruuH seukL aL raiM johnM graL thangF khaoR yohkH aoM aL nooH saaR waH reeM khaanM theeM aawkL theeF maH haaR witH thaH yaaM laiM khaaM naaM
"I have been reading the news about the toppling of the monuments in American, Europe, and Africa continuously without any reaction, until they unseated the statue of Mahatma Gandhi at University of Ghana."

และทำท่าจะยกออกจากบางเมืองในอังกฤษด้วยนั่นแหละ
laeH thamM thaaF jaL yohkH aawkL jaakL baangM meuuangM naiM angM gritL duayF nanF laeL
"And there was movement to remove some statues from several places in England."

ข้อความในระเบียบทหารบกที่ 1/7742 ที่ผมยกมาข้างต้น คือระเบียบว่าด้วยนักเรียนที่เข้ารับการฝึกทหาร
khaawF khwaamM naiM raH biiapL thaH haanR bohkL theeF wanM theeF phohmR yohkH maaM khaangF dtohnF kheuuM raH biiapL waaF duayF nakH riianM theeF khaoF rapH gaanM feukL thaH haanR
"The military order 1/7742 which I cite above is an order issued to military recruits."

ปัญหาที่เกิดขึ้นกับการจ้างงานหรือตกงาน ปัญหาธุรกิจ และปัญหาเศรษฐกิจในขณะนี้ ส่วนใหญ่เราจะยกให้เป็นผลงานของการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19
bpanM haaR theeF geertL kheunF gapL gaanM jaangF ngaanM reuuR dtohkL ngaanM bpanM haaR thooH raH gitL laeH bpanM haaR saehtL thaL gitL naiM khaL naL neeH suaanL yaiL raoM jaL yohkH haiF bpenM phohnR ngaanM khaawngR gaanM phraaeF raH baatL khaawngR waiM ratH kho:hM witH
"We can attribute the problems which have arisen regarding employment and unemployment, business [operating] issues, and current economic problems largely the result of the Covid-19 pandemic."

เธอก็ยกมือไหว้หมอ
thuuhrM gaawF yohkH meuuM waiF maawR
"She raised her hands to greet the doctor."

คุณหมอ- "เอ่อ ก็เมื่อตะกี้ คุณนายยกมือไหว้ตู้เย็น"
khoonM maawR uuhrL gaawF meuuaF dtaL geeF khoonM naaiM yohkH meuuM waiF dtuuF yenM
"The Doctor: “Well, just now, you raised your hands and greeted the refrigerator.”"

ขอยกพระราชดำรัสในหลวงรัชกาลที่ห้า ทรงเตือนไว้ดังนี้ "การที่หัดให้รู้อ่านอักขรวิธี ไม่เป็นเครื่องฝึกหัดให้คนดีแลคนชั่ว เป็นแต่ได้วิธีที่สำหรับจะเขียนความดีความชั่วได้คล่องขึ้น"
khaawR yohkH phraH raatF chaH damM ratL naiM luaangR ratH chaH gaanM theeF haaF sohngM dteuuanM waiH dangM neeH gaanM theeF hatL haiF ruuH aanL akL khaL raL wiH theeM maiF bpenM khreuuangF feukL hatL haiF khohnM deeM laaeM khohnM chuaaF bpenM dtaaeL daiF wiH theeM theeF samR rapL jaL khiianR khwaamM deeM khwaamM chuaaF daiF khlaawngF kheunF
"Let us cite the words of King Rama V who warned us, “Learning to become literate [in Thai] is not a means of learning how to be a good or bad person; rather, it is a means of learning to becoming more proficient in writing about good and evil.”."

เขารู้กันอยู่ในทีแล้วว่าจะยกมรดกให้แก่ผู้ใด
khaoR ruuH ganM yuuL naiM theeM laaeoH waaF jaL yohkH maawM raH dohkL haiF gaaeL phuuF daiM
"They had an understanding between themselves as to who would receive the inheritance."

ก็ไม่แน่ใจว่าจะยกมรดกให้ใครดี
gaawF maiF naaeF jaiM waaF jaL yohkH maawM raH dohkL haiF khraiM deeM
"She was unsure to whom she would give her fortune to upon her death."

นักมวยสมัครเล่นล้มลุกคลุกคลานเรื่อยมาจนกระทั่งยกหลังสุด
nakH muayM saL makL lenF lohmH lookH khlookH khlaanM reuuayF maaM johnM graL thangF yohkH langR sootL
"The amateur boxer suffered along until the final round."

เขาเสนอให้มีการเจรจาสันติภาพ หลังจากรบราฆ่าฟันกันมาหลายยกแล้ว
khaoR saL nuuhrR haiF meeM gaanM jaehnM raH jaaM sanR dtiL phaapF langR jaakL rohpH raaM khaaF fanM ganM maaM laaiR yohkH laaeoH
"He proposed peace negotiations after they had fought many a hard battle."

นี่แค่ยกแรก มวยยังมีตั้งหลายยก
neeF khaaeF yohkH raaekF muayM yangM meeM dtangF laaiR yohkH
"This is but the first round; there are plenty of rounds left in this match."

หมาขี้ ไม่มีใครยกหาง
maaR kheeF maiF meeM khraiM yohkH haangR
"Self-praise is no recommendation."

บางคนชอบยกตัวเลขอัตวินิบาตกรรมของประเทศทีมั่งคั่งทางวัตถุว่าสูงกว่าประเทศที่มั่งคั่งน้อยกว่ามาก
baangM khohnM chaawpF yohkH dtuaaM laehkF atL dtaL wiH niH baatL dtaL gamM khaawngR bpraL thaehtF theeM mangF khangF thaangM watH thooL waaF suungR gwaaL bpraL thaehtF theeF mangF khangF naawyH gwaaL maakF
"Some people like to raise (the fact that) the number of suicides in materially wealthy countries exceed those in the less wealth countries by a wide margin."