วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
watH phraH seeR ratH dtaL naH saatL saL daaM raamM
[formal name of วัดพระแก้ว (the Emmerald Buddha Temple)]

บพิตรพระราชสมภาร
baawM phitH phraH raatF chaH sohmR phaanM
[see มหาบพิตร ]

พระบรมสารีริกธาตุ
phraH baawM rohmM saaR reeM rikH gaL thaatF
Relics of the Buddha

โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
ro:hngM riianM naaiM raawyH phraH jooL laH jaawmM glaoF
Chulachomklao Royal Military Academy

วันคล้ายวันพระบรมราชสมภพ
wanM khlaaiH wanM phraH baawM rohmM raatF chaH sohmR phohpH
[for the King] birthday; anniversary of the King's birth

พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ
phraH raatF chaH phiH theeM johtL phraH nangM khanM raaekF naaM khwanR
Royal Ploughing Ceremony

พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว
phraH baatL sohmR detL phraH bpinL glaoF jaoF yuuL huaaR
Phrabat Somdet Phra Pinklao Chaoyuhua

พระบรมราชวินิจฉัย
phraH baawM rohmM maH raatF chaH wiH nitH chaiR
an investigation; consideration; decision by the king

พระท่านเตือน
phraH thanF dteuuanM
"He (the monk) has warned about this."

คุณพระช่วย!
khoonM phraH chuayF
"Oh, my goodness!; Oh, my god! Ohmigosh!; God!; Oh, my!"

อัฐบริขารเป็นเครื่องใช้สอยของพระภิกษุ มีแปดอย่าง คือ สบง จีวร สังฆาฏิ บาตร มีดโกนหรือมีดตัดเล็บ เข็ม ประคดเอว กระบอกกรองน้ำ
atL thaL baawM riH khaanR bpenM khreuuangF chaiH saawyR khaawngR phraH phikH sooL meeM bpaaetL yaangL kheuuM saL bohngM jeeM waawnM sangR khaaM dtiL baatL meetF go:hnM reuuR meetF dtatL lepH khemR bpraL khohtH aayoM graL baawkL graawngM naamH
"The eight items which are necessary for a monk are a monk’s lower garment; a monks outer robe; the outer robe worn over the shoulder; his food bowl; a razor; a needle; a belt; and, a water-filter bottle."

คนไทยมีความเชื่อว่า ถ้าใครมีเคราะห์ ก็ต้องให้พระรดน้ำมนต์ให้ เพื่อสะเดาะเคราะห์
khohnM thaiM meeM khwaamM cheuuaF waaF thaaF khraiM meeM khrawH gaawF dtawngF haiF phraH rohtH namH mohnM haiF pheuuaF saL dawL khrawH
"The Thai people believe that if a person experiences bad luck, he or she must have a monk sprinkle consecrated water on them in order to change their misfortune."

วันที่พวกเราเดินทางเป็นวันเดียวกับที่พระจันทร์ทรงกลด
wanM theeF phuaakF raoM deernM thaangM bpenM wanM diaaoM gapL theeF phraH janM sohngM glohtL
"The day we travelled was the same day that the moon had a corona."

บริษัทได้น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายรถยนต์พระที่นั่งแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
baawM riH satL daiF naawmH glaoF naawmH graL maawmL thaL waaiR rohtH yohnM phraH theeF nangF daaeL phraH baatL sohmR detL phraH jaoF yuuL huaaR
"The company presented a royal automobile to the King."

คงถวายดอกมะลิไหว้พระ วรรณจึงได้นวลขาว
khohngM thaL waaiR daawkL maH liH waiF phraH wanM jeungM daiF nuaanM khaaoR
"You must have presented jasmine flowers to the gods [in supplication] to have been granted such white skin."

สังคมของพระกับสังคมของคฤหัสถ์นั้นแม้จะอยู่ในสังคมร่วมกัน แต่ทัศนคติกติกาของสังคมคงต่างกัน
sangR khohmM khaawngR phraH gapL sangR khohmM khaawngR khaH reuH hatL nanH maaeH jaL yuuL naiM sangR khohmM ruaamF ganM dtaaeL thatH saL naH khaH dtiL gaL dtiL gaaM khaawngR sangR khohmM khohngM dtaangL ganM
"Even though monks and laypersons live in close proximity, their respective attitudes and ways of life are different."

พระเทศน์ได้ถึงกัณฑ์ที่ ๕ แล้ว
phraH thaehtF daiF theungR ganM theeF haaF laaeoH
"The monk preached to us through chapter 5 already."

เวลาพระท่านจะบริหารร่างกายท่านใช้วิธีเดินจงกรมและสวดมนต์ไปด้วย
waehM laaM phraH thanF jaL baawM riH haanR raangF gaaiM thanF chaiH wiH theeM deernM johngM grohmM laeH suaatL mohnM bpaiM duayF
"While the monk exercises his body, he also practices walking meditation and prayer."

พระอาจารย์เป็นผู้มีญาณวิเศษจริง ๆ สามารถล่วงรู้จิตใจคนอื่นได้อย่างแม่นยำ
phraH aaM jaanM bpenM phuuF meeM yaanM wiH saehtL jingM jingM saaR maatF luaangF ruuH jitL jaiM khohnM euunL daiF yaangL maaenF yamM
"The senior monk was possessed of an amazingly keen insight [which] allowed him to perceive the innermost thoughts and feelings of others with great accuracy."

ธรรมาสน์เป็นที่สำหรับพระภิกษุสามเณรนั่งแสดงธรรม
thamM maatF bpenM theeF samR rapL phraH phikH sooL saamR maH naehnM nangF saL daaengM thamM
"A pulpit is a place where monks sit to give sermons."

ด้วยประทีปนี้ ข้าพเจ้าขอน้อมบูชารอยพระพุทธบาทของพระศรีศากยมุนี...
duayF bpraL theepF neeH khaaF phaH jaoF khaawR naawmH buuM chaaM raawyM phraH phootH baatL khaawngR phraH seeR saakL yaH mooH neeM
"With this light, I pray to the revered footprint of the Lord Buddha Sakhyamuni..."

ถือกันว่าเด็กหรือผู้น้อยควรไหว้ผู้ใหญ่ก่อน และคนธรรมดาควรไหว้พระ
theuuR ganM waaF dekL reuuR phuuF naawyH khuaanM waiF phuuF yaiL gaawnL laeH khohnM thamM maH daaM khuaanM waiF phraH
"It is our custom that children or persons of a lower status are supposed to “wai” their seniors first, and laypersons are obliged to “wai” monks."

พอพระสวดไปซักระยะหนึ่ง คุณยายก็เคลิ้มเสียแล้ว
phaawM phraH suaatL bpaiM sakH raH yaH neungL khoonM yaaiM gaawF khleermH siiaR laaeoH
"The minute the monks started to chant, grandmother started to fall asleep."

พระภิกษุกำลังให้อรรถาธิบายแก่ศิษย์
phraH phikH sooL gamM langM haiF atL thaaR thiH baaiM gaaeL sitL
"The monk is giving an explanation to his disciples."

ด้วยพระราชหทัยห่วงใยถึงทุกข์สุขของประชาชน
duayF phraH raatF chaH haL thaiM huaangL yaiM theungR thookH sookL khaawngR bpraL chaaM chohnM
"...with heart-felt concern for the welfare of his people"

ตระหนักในความผูกพันระหว่างสถาบันพระมหากษัตริย์กับประชาชน
dtraL nakL naiM khwaamM phuukL phanM raH waangL saL thaaR banM phraH maH haaR gaL satL gapL bpraL chaaM chohnM
"...understand the bond between the King and his people."

ปีเตอร์มาเมืองไทยเพื่อบวชเป็นพระ
bpeeM dtuuhrM maaM meuuangM thaiM pheuuaF buaatL bpenM phraH
"Pete came to Thailand to become a monk."

พระที่ฝ่าฝืนพระวินัยเป็นอาจิณ จะถูกชาวบ้านไล่ออกจากวัด
phraH theeF faaL feuunR phraH wiH naiM bpenM aaM jinM jaL thuukL chaaoM baanF laiF aawkL jaakL watH
"Monks who habitually violate their Buddhist disciplinary rules, will be driven out of their temples by the local villagers."

คดีนี้ตำรวจทุ่มเทกำลัง ออกสืบหาแหล่งค้าพระโบราณ วัตถุโบราณขนานใหญ่
khaH deeM neeH dtamM ruaatL thoomF thaehM gamM langM aawkL seuupL haaR laengL khaaH phraH bo:hM raanM watH thooL bo:hM raanM khaL naanR yaiL
"The police devoted a lot of effort to this case; they conducted an extensive search for [illegal] markets [selling] ancient Buddha images and other old artifacts."

คุณยายจัดแจงอาหารคาวหวานเสร็จก็ยกไปถวายพระ
khoonM yaaiM jatL jaaengM aaM haanR khaaoM waanR setL gaawF yohkH bpaiM thaL waaiR phraH
"Grandma arranged a full-course meal and brought [the food] to offer to the monks."

ไม่รู้ว่าพระจะรู้สึกอย่างไรบ้าง เวลาที่ญาติโยมใส่เงินลงไปในบาตรปนกับข้าวสุกร้อน ที่อยู่ในนั้น
maiF ruuH waaF phraH jaL ruuH seukL yaangL raiM baangF waehM laaM theeF yaatF yo:hmM saiL ngernM lohngM bpaiM naiM baatL bpohnM gapL khaaoF sookL raawnH theeF yuuL naiM nanH
"[I] don’t know how a monk feels when his local supporters put paper money into his begging bowl, all mixed up with the hot, cooked rice."

ข้าวที่มีเงินปนอยู่ในนั้น ใจคิด แต่ปากไม่ได้ถามพระออกไป
khaaoF theeF meeM ngernM bpohnM yuuL naiM nanH jaiM khitH dtaaeL bpaakL maiF daiF thaamR phraH aawkL bpaiM
"I think about the rice with the money mixed in, but I don’t ask the monks about it."

อืมม์ เราก็ทำไม่ถูกเหมือนกันนะเนี่ย ที่ใส่ถุงกับข้าวลงไปในบาตรพระ
euumM raoM gaawF thamM maiF thuukL meuuanR ganM naH niiaF theeF saiL thoongR gapL khaaoF lohngM bpaiM naiM baatL phraH
"Hmmm. What we are doing here is really not right, that is, putting bags of food into the monks bowl."

แต่ทำไมพระท่านไม่หยิบเงินออกจากบาตรด้วยล่ะ
dtaaeL thamM maiM phraH thanF maiF yipL ngernM aawkL jaakL baatL duayF laF
"But, why didn’t the monk take the money out of his bowl?"

อ๋อ พระจับเงินไม่ได้
aawR phraH japL ngernM maiF daiF
"Oh, a monk is not allowed to handle money."

แต่พระบอกญาติโยมได้นี่น่าว่าไม่ควรใส่เงินลงไปในนั้น เพราะเงินหยิบจับกันมาหลายมือ มีเชื้อโรคไม่น้อย
dtaaeL phraH baawkL yaatF yo:hmM daiF neeF naaF waaF maiF khuaanM saiL ngernM lohngM bpaiM naiM nanH phrawH ngernM yipL japL ganM maaM laaiR meuuM meeM cheuuaH ro:hkF maiF naawyH
"But a monk can tell his supporters that they should not put cash into [his bowl] because money passes through many hands and has lots of germs."

การที่พระบิณฑบาตโปรดสัตว์ยามเช้าทุกวันเช่นนี้ และต้องรับบาตรที่ญาติโยมใส่อะไรลงมาก็ไม่รู้ลงไป แล้วท่านจะฉันยังไงล่ะ
gaanM theeF phraH binM thaH baatL bpro:htL satL yaamM chaaoH thookH wanM chenF neeH laeH dtawngF rapH baatL theeF yaatF yo:hmM saiL aL raiM lohngM maaM gaawF maiF ruuH lohngM bpaiM laaeoH thanF jaL chanR yangM ngaiM laF
"Monks conduct their alms-collecting walks every morning and they are required to accept into their bowls everything that their community supporters give them without question; how can they possibly eat this food?"

เพราะการที่ข้าวในบาตรสะอาดนั้น มีผลกับสุขภาพของพระ และทุกคนในวัดที่ได้กินข้าวก้นบาตรต่อจากท่าน
phrawH gaanM theeF khaaoF naiM baatL saL aatL nanH meeM phohnR gapL sookL khaL phaapF khaawngR phraH laeH thookH khohnM naiM watH theeF daiF ginM khaaoF gohnF baatL dtaawL jaakL thanF
"Because, cleanliness of the rice in the bowl affects the health of the monks, as well as everyone in the temple who eats from the same bowl."

เด็กที่เกิดมาอยู่ในวัดเป็นสิบคน ก็ได้อาศัยข้าวก้นบาตรพระนี่ล่ะประทังชีวิต
dekL theeF geertL maaM yuuL naiM watH bpenM sipL khohnM gaawF daiF aaM saiR khaaoF gohnF baatL phraH neeF laF bpraL thangM cheeM witH
"Ten of their children live in the temple and they sustained themselves on the leftovers from the monks’ meals."

พระอีกรูปหนึ่งที่รู้จักเคยเล่าให้ฟังว่า ถ้าใครใส่บาตรท่านด้วยเงินท่านบอกให้หยิบคืนไปด้วยความเมตตา
phraH eekL ruupF neungL theeF ruuH jakL kheeuyM laoF haiF fangM waaF thaaF khraiM saiL baatL thanF duayF ngernM thanF baawkL haiF yipL kheuunM bpaiM duayF khwaamM maehtF dtaaM
"Another monk whom I know once told me that if anyone puts money into his bowl, he will ask them with kindness to take [the money] back."

พวกพระนำกระดูกไปเก็บไว้ตามซอกกำแพงวัด
phuaakF phraH namM graL duukL bpaiM gepL waiH dtaamM saawkF gamM phaaengM watH
"The monks took the ashes and put them into a crevice in the temple wall."

จะเช่าพระต้องดูให้ดี ๆ ระวังจะถูกคนขายต้มเอา
jaL chaoF phraH dtawngF duuM haiF deeM raH wangM jaL thuukL khohnM khaaiR dtohmF aoM
"If you are going to acquire a Buddha image, you have to be careful that you don’t get cheated by the seller."

กลดเป็นร่มขนาดใหญ่ มีด้ามยาว ใช้สำหรับพระธุดงค์โดยเฉพาะ
glohtL bpenM rohmF khaL naatL yaiL meeM daamF yaaoM chaiH samR rapL phraH thooH dohngM dooyM chaL phawH
"A 'klot' is a large umbrella-like tent fitted with a long handle used specifically by monks traveling on a pilgrimage [or forest monks]."

การใส่บาตรคือการถวายอาหารให้พระ
gaanM saiL baatL kheuuM gaanM thaL waaiR aaM haanR haiF phraH
"Giving alms is making donations of food into a monk’s [bowl]."

พระก็จะเดินผ่านหน้าบ้านเรา
phraH gaawF jaL deernM phaanL naaF baanF raoM
"The monks walk by our home."

เราก็เอาของที่เราเตรียมเอาไว้เนี่ย ใส่ไปที่บาตร แล้วพระก็จะอวยพรเราเป็นบทสวด
raoM gaawF aoM khaawngR theeF raoM dtriiamM aoM waiH niiaF saiL bpaiM theeF baatL laaeoH phraH gaawF jaL uayM phaawnM raoM bpenM bohtL suaatL
"We take the things we prepared and place them in the monks’ bowls; the monks then bless us with a prayer."

แล้วพอตอนเช้าพระก็จะเดินมาที่ตลาด เราก็ถวายอาหารให้กับท่าน
laaeoH phaawM dtaawnM chaaoH phraH gaawF jaL deernM maaM theeF dtaL laatL raoM gaawF thaL waaiR aaM haanR haiF gapL thanF
"So, in the morning, when the monks walk to the market, we would give them the food [that we purchased]."

อันนี้ขอให้สายอย่าเกินเที่ยงแล้วกันนะครับ เพราะว่าปกติแล้วเนี่ย พระจะทานอาหารแค่สองมื้อ คือ ตอนเช้า กับก่อนเที่ยง
anM neeH khaawR haiF saaiR yaaL geernM thiiangF laaeoH ganM naH khrapH phrawH waaF bpaL gaL dtiL laaeoH niiaF phraH jaL thaanM aaM haanR khaaeF saawngR meuuH kheuuM dtaawnM chaaoH gapL gaawnL thiiangF
"If this happens, please do not give food to the monks later than noon because usually the monks eat only two meals a day, in the morning and before noon."

ถ้าตอนเย็นไปแล้วเนี่ย พระจะไม่ฉันอาหารแล้วนะครับ
thaaF dtaawnM yenM bpaiM laaeoH niiaF phraH jaL maiF chanR aaM haanR laaeoH naH khrapH
"If it is already evening, the monks will not eat anymore."

ถวายสิ่งของที่เราคิดว่าพระจำเป็นต้องใช้นะครับ
thaL waaiR singL khaawngR theeF raoM khitH waaF phraH jamM bpenM dtawngF chaiH naH khrapH
"[We would] give them things that we think are necessary for monks to use."

ประชาชนเชิดชูสถาบันพระมหากษัตริย์
bpraL chaaM chohnM cheertF chuuM saL thaaR banM phraH maH haaR gaL satL
"The people exhault and glorify the monarch."

ยศทางพระมีหลายลำดับชั้น
yohtH thaangM phraH meeM laaiR lamM dapL chanH
"The hierarchy of monks has many levels."

ชาวบ้านรื้อเรือน(ของตน)มาถวายพระ
chaaoM baanF reuuH reuuanM khaawngR dtohnM maaM thaL waaiR phraH
"The villagers dismantled their homes and donated them as places for monks to live in."

แทบทุกเมืองในพม่าจะมีทั้งพระและแม่ชีพร้อมสามเณรและสามเณรี น่าเอ็นดูตรงสามเณรและสามเณรีตัวน้อย ๆ ยังไม่สิบขวบก็มี เดินเรียงแถวบิณฑบาตกันตลอดเวลาทั้งเช้าสายบ่ายเย็น
thaaepF thookH meuuangM naiM phaH maaF jaL meeM thangH phraH laeH maaeF cheeM phraawmH saamR maH naehnM laeH saamR naehM reeM naaF enM duuM dtrohngM saamR maH naehnM laeH saamR naehM reeM dtuaaM naawyH yangM maiF sipL khuaapL gaawF meeM deernM riiangM thaaeoR binM thaH baatL ganM dtaL laawtL waehM laaM thangH chaaoH saaiR baaiL yenM
"Almost every city in Burma has both monks and nuns along with novice monks and novice nuns. The most endearing are the young novice monks and nuns who have not yet reached their tenth birthday. They meander along in rows with their alms bowls all day long from dawn to dusk."

เข้าวัด พระตีกระบาลแทบแตก
khaoF watH phraH dteeM graL baanM thaaepF dtaaekL
"We go to the temple and the monks drill [their doctrine] into our heads."

สร้างวัดสร้างวิหารแค่พระพออยู่
saangF watH saangF wiH haanR khaaeF phraH phaawM yuuL
"We [should] build temples and places merely sufficient for monks to reside."

เขานั่งภาวนาขอให้พระช่วย
khaoR nangF phaaM waH naaM khaawR haiF phraH chuayF
"He sat and prayed for god to help him."

พระประสาทความเจริญเกินกล่าวขวัญ
phraH bpraL saatL khwaamM jaL reernM geernM glaaoL khwanR
"He has bestowed progress on us more than can be told."

ชายสวมใส่จีวรพระสงฆ์ ๓ รูป ท่าทางกระสับกระส่าย พูดตอบไม่ตรงคำถาม
chaaiM suaamR saiL jeeM waawnM phraH sohngR saamR ruupF thaaF thaangM graL sapL graL saaiL phuutF dtaawpL maiF dtrohngM khamM thaamR
"Three men are dressed in monk’s robes; they look nervous and are unable to answer direct questions."

เบื้องต้น พบว่าเป็นพระปลอม และหลบหนีไปแล้ว
beuuangF dtohnF phohpH waaF bpenM phraH bplaawmM laeH lohpL neeR bpaiM laaeoH
"Right away he knew that they were fake monks and had already run away."

ระหว่างทางได้พบกับพระอรหันต์สองคือมหากัสสปะและพระสีวลี ซึ่งได้ประสาทพรให้นางสุภาวดีให้เป็นผู้เจริญร่ำรวยจากการค้าขาย
raH waangL thaangM daiF phohpH gapL phraH aL raH hanR saawngR kheuuM maH haaR gatL saL bpaL laeH phraH seeR waH leeM seungF daiF bpraL saatL phaawnM haiF naangM sooL phaaM waH deeM haiF bpenM phuuF jaL reernM ramF ruayM jaakL gaanM khaaH khaaiR
"Along their journey she encountered two monks: Phramaha Katsapa and Phramaha Phra Siwalee who gave their blessing to Supawadee and as a result she became wealthy from her commercial trading."

พระนครศรีอยุธยา
phraH naH khaawnM seeR aL yootH thaH yaaM
Ayutthaya, a province in central Thailand, the former capital city of the Siam Kingdom

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ
sohmR detL phraH naangM jaoF siL riH gitL phraH baawM rohmM raaM chiH neeM naatF
Her Majesty Dowager Queen Sirikit [formerly Her Majesty Regent Queen Sirikit]

สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช
sohmR detL phraH baawM rohmM o:hnM saaR thiH raatF
the king's son; crown prince

สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฏราชกุมาร
sohmR detL phraH baawM rohmM o:hnM saaR thiH raatF jaoF faaH maH haaR waH chiH raaM lohngM grohnM saL yaamR maH gootL raatF chaH gooL maanM
His Royal Highness Crown Prince Maha Vajiralongkorn (the formal and official name and royal title of the son [second child] of their Majesties the King and Queen)

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี
sohmR detL phraH thaehpF ratH raatF chaH sooL daaM jaoF faaH maH haaR jakL reeM siL rinM thaawnM ratH seeR maaM khooH naaM gaL raH bpiL yaH chaaM dtiL saL yaamR baawM rohmM raatF chaH gooL maaM reeM
the full and official name and royal title of Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn (the formal and official name and royal title of the daughter [third child] of their Majesties the King and Queen)

พระบรมมหาราชวัง 
phraH baawM rohmM maH haaR raatF chaH wangM
the Royal Palace

พระบรมราชินี
phraH baawM rohmM maH raaM chiH neeM
Her Majesty the Queen

พระบรมรูปทรงม้า
phraH baawM rohmM maH ruupF sohngM maaH
The Equestrian statue of King Chulalongkorn in Bangkok

พระราชกฤษฎีกา
phraH raatF chaH gritL saL deeM gaaM
Royal Decree

หมิ่นพระบรมเดชานุภาพ
minL phraH baawM rohmM maH daehM chaaM nooH phaapF
to commit lèse majesté

กราบบังคมทูลพระกรุณา
graapL bangM khohmM thuunM phraH gaL rooH naaM
to inform (The king, a Royal Highness); respectfully inform; tell (royal word)

พระบรมราชโองการ
phraH baawM rohmM maH raatF chaH o:hngM gaanM
a Royal Command

พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน
phraH dtamM nakL jitL raH laH daaM raH ho:hR thaanR
Chitralada Palace; King Rama IX's residence

พระราชพงศาวดาร
phraH raatF chaH phohngM saaR waH daanM
royal annals; royal chronicle; royal historical annals

เพลงสรรเสริญพระบารมี
phlaehngM sanR seernR phraH baaM raH meeM
The Royal Anthem for the King

นายทหารพระธรรมนูญ
naaiM thaH haanR phraH thamM maH nuunM
The Judge Advocate General

นบพระภูมิบาล บุญดิเรก
nohpH phraH phuuM miH baanM boonM yaaM diL raehkF
To the supreme Protector of the Realm,

เอกบรมจักริน พระสยามินทร์ พระยศยิ่งยง
aehkL baawM rohmM jakL grinM phraH saL yaaM minM phraH yohtH saL yingF yohngM
The mightiest of monarchs complete with transcendent virtues,

เย็นศิระเพราะพระบริบาล
yenM siL raH phrawH phraH baawM riH baanM
Under whose benevolent rule, we your subjects,

พระราชทานเพลิงพระบรมศพ
phraH raatF chaH thaanM phleerngM phraH baawM rohmM maH sohpL
cremation ceremony of a king, queen, or prince

ความเป็นพระมหากษัตริย์
khwaamM bpenM phraH maH haaR gaL satL
reigning as king

ริ้วขบวนในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ
riuH khaL buaanM naiM phraH raatF chaH phiH theeM thaL waaiR phraH phleerngM phraH baawM rohmM maH sohpL
procession for a royal funeral and cremation

พระราชจริยวัตร
phraH raatF chaH jaL riH yaH watH
royal duties and responsibilities

วันพระไม่ได้มีหนเดียว
wanM phraH maiF daiF meeM hohnR diaaoM
"Every dog has his day."

รัชกาลที่ ๕ คงจะทรงอุทิศพระองค์เพื่อบ้านเมืองตามรอยพระบาทพระราชบิดา ด้วยระยะเวลาของการเสวยราชย์ที่นานกว่า
ratH chaH gaanM theeF haaF khohngM jaL sohngM ooL thitH phraH ohngM pheuuaF baanF meuuangM dtaamM raawyM phraH baatL phraH raatF chaH biL daaM duayF raH yaH waehM laaM khaawngR gaanM saL weeuyR raatF theeF naanM gwaaL
"King Rama V dedicated himself to his country and nation following in the footsteps of his father; he (Rama V) occupied the throne for a longer period of time (than his father)."

รากฐานศีลธรรมจรรยา โดยเฉพาะจากพระพุทธศาสนาซึ่งเป็นพื้นเดิม คลอนแคลนเสื่อมทรุดลงเรื่อย ๆ
raakF thaanR seenR laH thamM janM yaaM dooyM chaL phawH jaakL phraH phootH saatL saL naaR seungF bpenM pheuunH deermM khlaawnM khlaaenM seuuamL sootH lohngM reuuayF reuuayF
"The base of morality, especially from the Buddhist (institutions) which were the original source (of such morality), is becoming unstable and is steadily deteriorating."

ทรงพระเจริญ
sohngM phraH jaL reernM
"Long live the King."

ทรงพระเกษมสำราญ ตลอดกาลตลอดไป
sohngM phraH gaL saehmR samR raanM dtaL laawtL gaanM dtaL laawtL bpaiM
"Grant him happiness forever"

ขออำนาจแห่งคุณพระรัตนตรัย และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ จงคุ้มครองรักษาท่านทุกคน ให้มีแต่ความผาสุกร่มเย็นตลอดไป
khaawR amM naatF haengL khoonM phraH ratH dtaL naH dtraiM laeH singL sakL sitL johngM khoomH khraawngM rakH saaR thanF thookH khohnM haiF meeM dtaaeL khwaamM phaaR sookL rohmF yenM dtaL laawtL bpaiM
"May the power of the Triple Gem and all that is sacred protect and care for you and grant you happiness and contentment from now on."

พระฤๅษีแปลงกายเป็นชายหนุ่ม
phraH reuuM seeR bplaaengM gaaiM bpenM chaaiM noomL
"The hermit transformed himself into a young man."

เป็นผู้เอื้อให้พระราหูเข้า จนเจ้าเรือนต้องกระเด็นกระดอนย้ายไปอยู่ที่อื่น
bpenM phuuF euuaF haiF phraH raaM huuR khaoF johnM jaoF reuuanM dtawngF graL denM graL daawnM yaaiH bpaiM yuuL theeF euunL
"[They] are bringers of demons so that property owners have to jump up and move elsewhere."

ช่างบุผนังโลงพระศพของฟาโรห์ด้วยทองคำและหินควอตซ์
changF booL phaL nangR lo:hngM phraH sohpL khaawngR faaM ro:hM duayF thaawngM khamM laeH hinR khwaawtF
"The artisans lined the walls of the Pharaoh’s coffin with gold and quartz."

"ไม่ใช่เฉพาะช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง อย่างเช่น ช่วงเวลาที่ปิระมิดสร้างเสร็จ และมีขบวนแห่พระศพของฟาโรห์..."
maiF chaiF chaL phawH chuaangF waehM laaM daiM waehM laaM neungL yaangL chenF chuaangF waehM laaM theeF bpiL raH mitH saangF setL laeH meeM khaL buaanM haaeL phraH sohpL khaawngR faaM ro:hM
"“[This is] not because any particular time, like the era that the pyramids were completed, the funeral procession of the Pharaoh,...”"

แต่ก่อนหน้านั้นพระองค์ประชวรด้วยเรื่อง พระเพลา (ขา) พระชงฆ์ (แข้ง) และพระบาท (เท้า) ไม่มีพระกำลัง
dtaaeL gaawnL naaF nanH phraH ohngM bpraL chuaanM duayF reuuangF phraH phlaoM khaaR phraH chohngM khaaengF laeH phraH baatL thaaoH maiF meeM phraH gamM langM
"By then, He was suffering from lack of strength in his legs, his shins, and his feet."

ทรงดำเนินได้เพียงระยะสั้น ๆ ในห้องพระบรรทม
sohngM damM neernM daiF phiiangM raH yaH sanF naiM haawngF phraH banM thohmM
"He was able to move short distances within the room where he was staying."

พระองค์เสด็จพระดำเนินได้ดีขึ้น
phraH ohngM saL detL phraH damM neernM daiF deeM kheunF
"His ability to move about improved."

พระชงฆ์และพระบาทมีพระกำลังมากขึ้นจนสามารถเสด็จไปเปลี่ยนพระอิริยาบถที่ทุ่งมะขามหย่องตามการถวายคำแนะนำของคณะแพทย์ในปีนั้น (พ.ศ. ๒๕๕๕)
phraH chohngM laeH phraH baatL meeM phraH gamM langM maakF kheunF johnM saaR maatF saL detL bpaiM bpliianL phraH iL riH yaaM bohtL theeF thoongF maH khaamR yaawngL dtaamM gaanM thaL waaiR khamM naeH namM khaawngR khaH naH phaaetF naiM bpeeM nanH phaawM saawR saawngR phanM haaF raawyH haaF sipL haaF
"His shins and his feet became stronger until he was able to travel to Thung Makham Yong in accordance with the recommendation of his team of doctors that year (2555 BE) [2012 CE]."

บันทึกนี้บันทึกโดย เศษเสี้ยวธุลีแพทย์ไทยที่ได้รับทราบและซาบซึ้ง ถึงพระมหากรุณาธิคุณ และพระวิสัยทัศน์โดยแท้
banM theukH neeH banM theukH dooyM saehtL siaaoF thooH leeM phaaetF thaiM theeF daiF rapH saapF laeH saapF seungH theungR phraH maH haaR gaL rooH naaM thiH khoonM laeH phraH wiH saiR thatH dooyM thaaeH
"These notes have been compiled by the Thai physicians attending His Magesty who truly had knowledge of these events and were deeply impressed by His Magesty’s benificense and true vision."