Internet resource for the Thai language |
F.A.Q. Check out the list of frequently asked questions for a quick answer to your inquiry
recent donations!
Sign-up to join our mailing list. You'll receive email notification when this site is updated. Your privacy is guaranteed; this list is not sold, shared, or used for any other purpose. Click here for more information.
To unsubscribe, click here.
Adapted from “ข้าว แม่โพสก กล้า” โดย กาญจนา นาคสกุล, สกุลไทย ฉบับที่ 2489 ปีที่ 48 ประจำวันอังคารที่ 2 กรกฎาคม 2545 |
แม่แม่โพสพ เป็นเทพธิดา หรือเทพีประจำพืชพรรณธัญชาติ ซึ่งหมายถึง ต้นข้าว... maaeF maaeF pho:hM sohpL bpenM thaehpF thiH daaM reuuR thaehM pheeM bpraL jamM pheuutF phanM thanM yaH chaatF seungF maaiR theungR dtohnF khaaoF | Mae Posop is a deity or the goddess of grains and plants which means, [primarily], rice... |
...โดยเฉพาะข้าวเจ้ากับข้าวเหนียวซึ่งเป็นอาหารหลักของคนไทยมากกว่าพืชพรรณอย่างอื่น dooyM chaL phawH khaaoF jaoF gapL khaaoF niaaoR seungF bpenM aaM haanR lakL khaawngR khohnM thaiM maakF gwaaL pheuutF phanM yaangL euunL | ...in particular, non-glutinous and glutinous rice which constitutes the primary foodstuff of the Thai people [and is] more [important] than another other grain or vegetable. |
ข้าวชนิดอื่นจะมีเทพธิดาประจำหรือไม่ไม่มีใครพูดถึง khaaoF chaH nitH euunL jaL meeM thaehpF thiH daaM bpraL jamM reuuR maiF maiF meeM khraiM phuutF theungR | No one talks about whether any other grains have a specific angel or goddess. |
แม่โพสพ เป็นเทพธิดาที่ได้รับความเคารพนับถือกราบไหว้มาแต่โบราณกาล... maaeF pho:hM sohpL bpenM thaehpF thiH daaM theeF daiF rapH khwaamM khaoM rohpH napH theuuR graapL waiF maaM dtaaeL bo:hM raanM naH gaanM | Mae Posop has been respected and revered as a goddess from time immemorial... |
...ว่าเป็นผู้ที่คุ้มครองดูแลต้นข้าวให้เจริญงอกงาม ให้ผลิตผลอันอุดม waaF bpenM phuuF theeF khoomH khraawngM duuM laaeM dtohnF khaaoF haiF jaL reernM ngaawkF ngaamM haiF phaL litL dtaL phohnR anM ooL dohmM | ...as a being who protects and looks after rice plants as they grow and develop to produce a bountiful crop. |
แม่โพสพจึงเป็นเทพธิดาที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการดำรงอยู่ของชีวิต maaeF pho:hM sohpL jeungM bpenM thaehpF thiH daaM theeF meeM khwaamM samR khanM yaangL yingF dtaawL gaanM damM rohngM yuuL khaawngR cheeM witH | Mae Posop thus is a goddess who has a very important role in the daily lives [of those who consume rice]. |
ในการทำนาชาวนาจะทำพิธีบูชาแม่โพสพด้วยอาหาร มีข้าวปากหม้อ กล้วย ต้นอ้อยเป็นต้น เพื่อหวังให้ข้าวงอกออกรวงงาม naiM gaanM thamM naaM chaaoM naaM jaL thamM phiH theeM buuM chaaM maaeF pho:hM sohpL duayF aaM haanR meeM khaaoF bpaakL maawF gluayF dtohnF aawyF bpenM dtohnF pheuuaF wangR haiF khaaoF ngaawkF aawkL ruaangM ngaamM | In tending their fields, farmers pay homage and perform ceremonies to Mae Posop with items of food; they offer up, for example, the first spoonfuls of rice from the pot, bananas, and sugarcane to fulfill their hopes that their rice crops will burst forth with bountiful and full kernels. |
เพราะการทำนาซึ่งทำแต่ปีละครั้งนั้น หากข้าวไม่ให้ผลเต็มที่ มีภัยธรรมชาติน้ำท่วมนาล่ม น้ำน้อยข้าวไม่งาม... phrawH gaanM thamM naaM seungF thamM dtaaeL bpeeM laH khrangH nanH haakL khaaoF maiF haiF phohnR dtemM theeF meeM phaiM thamM maH chaatF naamH thuaamF naaM lohmF naamH naawyH khaaoF maiF ngaamM | Because growing rice is a one-year-long cycle, if the rice plants do not produce a full crop, or there is a natural disaster, or if flooding causes the fields to collapse, or if a drought causes the rice plants to under-produce... |
...หรือมีตัวเพลี้ย ปู สัตว์ร้ายลงกินทำลายข้าว ก็ต้องทนลำบากไปตลอดปี reuuR meeM dtuaaM phliiaH bpuuM satL raaiH lohngM ginM thamM laaiM khaaoF gaawF dtawngF thohnM lamM baakL bpaiM dtaL laawtL bpeeM | ...or if aphids, crabs, or other wild animals destroy the rice crop, then the farmer will suffer for the entire year. |
ชาวนาทำพิธีบูชาแม่โพสพ ก็เพื่อสร้างขวัญและกำลังใจให้มีความหวังความมั่นใจว่าข้าวจะให้ผลอุดมสมบูรณ์ chaaoM naaM thamM phiH theeM buuM chaaM maaeF pho:hM sohpL gaawF pheuuaF saangF khwanR laeH gamM langM jaiM haiF meeM khwaamM wangR khwaamM manF jaiM waaF khaaoF jaL haiF phohnR ooL dohmM sohmR buunM | Rice farmers engage in ceremonies to venerate Mae Posop in order to instill morale and courage and to give them hope and confidence that the rice crop be full and bountiful. |
ซึ่งส่งผลให้มีความอิ่มหนำสำราญและความสุขที่จะได้รับตลอดทั้งปี seungF sohngL phohnR haiF meeM khwaamM imL namR samR raanM laeH khwaamM sookL theeF jaL daiF rapH dtaL laawtL thangH bpeeM | [A good harvest] will result in [the farmers] being satiated and happy for the entire year. |
แม่โพสพ เป็นเทพธิดาหรือเทพีพื้นบ้านของไทย maaeF pho:hM sohpL bpenM thaehpF thiH daaM reuuR thaehM pheeM pheuunH baanF khaawngR thaiM | Mae Posop is a deity or the folk goddess of the Thais. |
ศิลปินได้สร้างรูปจำลองไว้เป็นหญิงสาวชั้นสามัญ ไว้ผมประบ่า แต่สวมกรอบหน้าและจอนหู siL laH bpinM daiF saangF ruupF jamM laawngM waiH bpenM yingR saaoR chanH saaR manM waiH phohmR bpraL baaL dtaaeL suaamR graawpL naaF laeH jaawnM huuR | Sculptors have created statues of a young woman of ordinary birth, with shoulder-length hair, wearing a forehead ornament, and having sideburns. |
นุ่งผ้าจีบ ห่มสไบ มีเครื่องประดับ คอ แขนข้อมือข้อเท้า noongF phaaF jeepL hohmL saL baiM meeM khreuuangF bpraL dapL khaawM khaaenR khaawF meuuM khaawF thaaoH | [She] wears a pleated skirt and a breast cloth and dons jewelry on her neck, arms, wrists, and ankles. |
นั่งพับเพียบเท้าแขนซ้าย มือขวาถือรวงข้าวที่มีเมล็ดข้าวแน่นเต็มรวง nangF phapH phiiapF thaaoH khaaenR saaiH meuuM khwaaR theuuR ruaangM khaaoF theeF meeM maH letH khaaoF naaenF dtemM ruaangM | [She] sits with her legs tucked under her left side, her left hand is resting [on the floor], and in her right hand [she] holds a sheaf of rice which sports firm, full kernels. |
ความรู้สึกของคนไทยที่มีต่อแม่โพสพเป็นความรู้สึกสำนึกถึงบุญคุณที่ให้อาหารเลี้ยงชีวิต khwaamM ruuH seukL khaawngR khohnM thaiM theeF meeM dtaawL maaeF pho:hM sohpL bpenM khwaamM ruuH seukL samR neukH theungR boonM khoonM theeF haiF aaM haanR liiangH cheeM witH | The feelings which Thais have toward Mae Posop are in appreciation for the generosity for her gift of life-giving food. |
และข้าวนั่นเองคือแม่โพสพ laeH khaaoF nanF aehngM kheuuM maaeF pho:hM sohpL | And, it is rice itself which is Mae Posop. |
คนไทยจึงให้ความเคารพข้าว ไม่ใช้คำหยาบคาย หรือแช่งด่าต้นข้าว หรือเมล็ดข้าว khohnM thaiM jeungM haiF khwaamM khaoM rohpH khaaoF maiF chaiH khamM yaapL khaaiM reuuR chaaengF daaL dtohnF khaaoF reuuR maH letH khaaoF | The Thai people thus treat rice respectfully; they do not speak rudely of rice, nor do they curse the stalks or its grains. |
ถ้าทำข้าวหก ก็จะก้มลงเก็บอย่างเรียบร้อย thaaF thamM khaaoF hohkL gaawF jaL gohmF lohngM gepL yaangL riiapF raawyH | If [you] cause rice to fall [to the ground], [you] bend down and gather the kernels very carefully. |
ไม่ข้าม ไม่เหยียบ ไม่ใช้เท้ากวาด maiF khaamF maiF yiiapL maiF chaiH thaaoH gwaatL | [You] do not step over or step on [the grains], and do not sweep up [the grains] with [your] feet. |
ข้าวจะเก็บไว้เป็นที่เป็นทางอย่างเรียบร้อย ไม่ทิ้งเรี่ยราดเลอะเทอะ... khaaoF jaL gepL waiH bpenM theeF bpenM thaangM yaangL riiapF raawyH maiF thingH riiaF raatF luhH thuhH | Rice is stored carefully in its own special location; [you] do not leave rice carelessly scattered about... |
...ไม่ว่าจะเป็นข้าวเปลือกข้าวสาร หรือข้าวสุก maiF waaF jaL bpenM khaaoF bpleuuakL khaaoF saanR reuuR khaaoF sookL | ...no matter whether the rice is un-husked; milled and polished; or cooked. |
เมื่อรับประทานข้าวก็จะรับประทานอย่างเรียบร้อย ไม่ทำเลอะเทอะมูมมาม meuuaF rapH bpraL thaanM khaaoF gaawF jaL rapH bpraL thaanM yaangL riiapF raawyH maiF thamM luhH thuhH muumM maamM | When [you] eat rice, [you] should eat it with proper manners and should not make a mess or eat sloppily. |
เมื่ออิ่มข้าวก็จะไหว้ขอบคุณแม่โพสพ meuuaF imL khaaoF gaawF jaL waiF khaawpL khoonM maaeF pho:hM sohpL | When [you] finish eating, [you] should “wai” to express thanks to Mae Posop. |
ถ้าจะเอาข้าวให้สัตว์กินจะต้องใส่ภาชนะ หรือมีใบไม้ใบตองรอง ไม่ทิ้งกองข้าวบนพื้นดิน thaaF jaL aoM khaaoF haiF satL ginM jaL dtawngF saiL phaaM chaH naH reuuR meeM baiM maaiH baiM dtaawngM raawngM maiF thingH gaawngM khaaoF bohnM pheuunH dinM | If you give rice to an animal, you should put it in a dish or serve it in a banana or other leaf; you should not just dump the rice on the ground. |
การลักขโมยข้าวถือเป็นสิ่งอปมงคลอย่างร้ายแรงที่สุด gaanM lakH khaL mooyM khaaoF theuuR bpenM singL aL bpaL mohngM khohnM yaangL raaiH raaengM theeF sootL | Stealing rice is the most inauspicious thing one can do. |
การที่คนไทยปฏิบัติต่อข้าวมาแต่โบราณเช่นนี้ นับเป็นวัฒนธรรมทางจิตใจที่แสดงถึงความเป็นผู้มีความกตัญญูแม้กับผู้ที่มิใช่มนุษย์ เป็นวัฒนธรรมที่ดี gaanM theeF khohnM thaiM bpaL dtiL batL dtaawL khaaoF maaM dtaaeL bo:hM raanM chenF neeH napH bpenM watH thaH naH thamM thaangM jitL jaiM theeF saL daaengM theungR khwaamM bpenM phuuF meeM khwaamM gaL dtanM yuuM maaeH gapL phuuF theeF miH chaiF maH nootH bpenM watH thaH naH thamM theeF deeM | The fact that Thais have acted this way from ancient times is considered a spiritual and cultural artifact which shows that they are people who express their gratitude even to non-human powers; this is an admirable cultural trait. |
คนสมัยใหม่อาจไม่ค่อยมีความรู้สึกอย่างนี้ khohnM saL maiR maiL aatL maiF khaawyF meeM khwaamM ruuH seukL yaangL neeH | People nowadays do not hold these strong beliefs [as strongly as people have had in the past]. |