for the Thai language
| | Internet resource for the Thai language |
F.A.Q. Check out the list of frequently asked questions for a quick answer to your inquiry
recent donations!
Sign-up to join our mailing list. You'll receive email notification when this site is updated. Your privacy is guaranteed; this list is not sold, shared, or used for any other purpose. Click here for more information.
To unsubscribe, click here.
| adapted from Matichon Weekend, June 7, 2013, page 30, by Nithi Eawsriwong. มติชนสุดสัปดาห์, ฉบับวันที่ วันที่ 07 มิถุนายน พ.ศ. 2556 ปีที่ 33 ฉบับที่ 1712, หน้า 30, นิธิ เอียวศรีวงศ์ |
ผมมั่นใจว่า คนรุ่นผมและหลังจากนั้นอีกนานล้วนเรียกวาฬว่าปลาวาฬเช่นเดียวกับโลมาว่าปลาโลมา phohmR manF jaiM waaF khohnM roonF phohmR laeH langR jaakL nanH eekL naanM luaanH riiakF waanM waaF bplaaM waanM chenF diaaoM gapL lo:hM maaM waaF bplaaM lo:hM maaM | I am sure that my contemporaries and many of those who followed us all refer to whales as “fish,” just like we refer to dolphins as “fish.” |
| สัตว์ที่ใช้ชีวิตอยู่ในน้ำชั่วนาตาปี ซ้ำยังมีรูปร่างไม่ต่างจากปลาทั่วไป แล้วไม่ให้เรียกว่าปลาได้อย่างไร satL theeF chaiH cheeM witH yuuL naiM naamH chuaaF naaM dtaaM bpeeM samH yangM meeM ruupF raangF maiF dtaangL jaakL bplaaM thuaaF bpaiM laaeoH maiF haiF riiakF waaF bplaaM daiF yaangL raiM | How can we not call animals which spend their entire existence in the water and have a fish-like body design “fish”? |
| นี่ว่ากันตามชีววิทยาแบบไทยนะครับ neeF waaF ganM dtaamM cheeM waH witH thaH yaaM baaepL thaiM naH khrapH | This is how we name them according to the Thai principles of biology. |
| แต่เมื่อชีววิทยาตะวันตกแพร่หลายมากขึ้น ก็เริ่มมีผู้ท้วงว่าสองอย่างนี้ไม่ใช่ปลา หากเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่อาศัยอยู่ในน้ำเท่านั้น dtaaeL meuuaF cheeM waH witH thaH yaaM dtaL wanM dtohkL phraaeF laaiR maakF kheunF gaawF reermF meeM phuuF thuaangH waaF saawngR yaangL neeH maiF chaiF bplaaM haakL bpenM satL liiangH luukF duayF nohmM theeF aaM saiR yuuL naiM naamH thaoF nanH | However, as western biological knowledge became widespread, people started to argue that these two species were not “fish”, but, rather were mammals which lived exclusively in the sea. |
| ส่วนใหญ่ของสัตว์ประเภทนี้ไม่ได้อาศัยอยู่ในน้ำ suaanL yaiL khaawngR satL bpraL phaehtF neeH maiF daiF aaM saiR yuuL naiM naamH | The majority of the animals of this class do not live in the sea. |
| ผมอยากเติมให้ด้วยว่ารูปร่างแบบปลาเป็นรูปแบบที่เหมาะสมที่สุดในการอาศัยอยู่ในน้ำ และตระเวนหาเหยื่อในน้ำ phohmR yaakL dteermM haiF duayF waaF ruupF raangF baaepL bplaaM bpenM ruupF baaepL theeF mawL sohmR theeF sootL naiM gaanM aaM saiR yuuL naiM naamH laeH dtraL waehnM haaR yeuuaL naiM naamH | I would like to add that the body design of fish is one that is most adapted for life in the water and for hunting for its food in the ocean. |
| สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมสองชนิดนี้จึงวิวัฒน์มาอยู่ในรูปร่างของปลา satL liiangH luukF duayF nohmM saawngR chaH nitH neeH jeungM wiH watH maaM yuuL naiM ruupF raangF khaawngR bplaaM | These two species of mammals evolved with the morphology of fish. |
| อันที่จริงเรื่องนี้ไม่เหมือนกับความรู้ที่ว่าโลกเป็นศูนย์กลางที่มีดวงจันทร์และดวงอาทิตย์โคจรไปรอบ ๆ นะครับ anM theeF jingM reuuangF neeH maiF meuuanR gapL khwaamM ruuH theeF waaF lo:hkF bpenM suunR glaangM theeF meeM duaangM janM laeH duaangM aaM thitH kho:hM jaawnM bpaiM raawpF raawpF naH khrapH | In reality, this question is not the same as the “knowledge” which holds that the earth is the center [of the universe] around which the moon and the sun orbit. |
| เพราะความรู้อันนี้ไม่จริง ในขณะที่ความรู้ว่าดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลางซึ่งมีโลก (อันมีดวงจันทร์เป็นบริวาร) โคจรไปรอบ ๆ นี่เป็นความรู้ที่จริง phrawH khwaamM ruuH anM neeH maiF jingM naiM khaL naL theeF khwaamM ruuH waaF duaangM aaM thitH bpenM suunR glaangM seungF meeM lo:hkF anM meeM duaangM janM bpenM baawM riH waanM kho:hM jaawnM bpaiM raawpF raawpF neeF bpenM khwaamM ruuH theeF jingM | [This is] because this [supposed] knowledge does not constitute reality, while the knowledge that the sun is the center of the solar system, around which the earth and its satellite the moon) orbit, is the true reality. |
| วาฬและโลมาเป็นปลาหรือสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ไม่เกี่ยวกับความจริง แต่เกี่ยวกับการแบ่งประเภท waanM laeH lo:hM maaM bpenM bplaaM reuuR satL liiangH luukF duayF nohmM maiF giaaoL gapL khwaamM jingM dtaaeL giaaoL gapL gaanM baengL bpraL phaehtF | Whether whales and dolphins are fish or mammals, is not a function of fact, but is a function of classification. |
| ชีววิทยาแบบไทยแบ่งตามรูปร่างและถิ่นที่อยู่อาศัย ชีววิทยาตะวันตกแบ่งตามประเภทของสัตว์ cheeM waH witH thaH yaaM baaepL thaiM baengL dtaamM ruupF raangF laeH thinL theeF yuuL aaM saiR cheeM waH witH thaH yaaM dtaL wanM dtohkL baengL dtaamM bpraL phaehtF khaawngR satL | Thai biology classifies [animals] based on form and habitat; western biology divides animals based on classes or category. |
| การแบ่งประเภทนั้นเป็นพื้นฐานของวิธีคิด gaanM baengL bpraL phaehtF nanH bpenM pheuunH thaanR khaawngR wiH theeM khitH | Classification is the foundation for our way of thinking. |
| คนไทยหรือชาวเอเซียจึงรู้จักการแบ่งประเภทเหมือนคนตะวันตกเพียงแต่เราแบ่งด้วยวิธีที่ต่างกันเท่านั้น khohnM thaiM reuuR chaaoM aehM siiaM jeungM ruuH jakL gaanM baengL bpraL phaehtF meuuanR khohnM dtaL wanM dtohkL phiiangM dtaaeL raoM baengL duayF wiH theeM theeF dtaangL ganM thaoF nanH | Thais or Asians [in general] understand classification, just like Westerners do; however, we use different criteria to differentiate [classes]. |
| เช่น บาลีแบ่งสัตว์ออกเป็นสองคือสัตว์ที่มีลำตัวขนานกับพื้น และสัตว์ที่มีลำตัวตั้งตรงจากพื้น chenF baaM leeM baengL satL aawkL bpenM saawngR kheuuM satL theeF meeM lamM dtuaaM khaL naanR gapL pheuunH laeH satL theeF meeM lamM dtuaaM dtangF dtrohngM jaakL pheuunH | For example, the Pali language divides animals into two [classes]: animals whose bodies are parallel to the ground and animals whose bodies stand erect or perpendicular to the ground. |
| อริสโตเติลแบ่งสิ่งมีชีวิตออกเป็นสองเท่านั้นคือสัตว์และพืช aL ritH dto:hM dteernM baengL singL meeM cheeM witH aawkL bpenM saawngR thaoF nanH kheuuM satL laeH pheuutF | Aristotle divided living things into two classes, animals and plants. |
| แบ่งอย่างไร จึงมีผลต่อวิธีคิดอย่างยิ่ง baengL yaangL raiM jeungM meeM phohnR dtaawL wiH theeM khitH yaangL yingF | How we classify things has a significant effect on our way of thinking. |
| เช่น แบ่งแบบบาลีก็เพื่อเน้นศักยภาพของมนุษย์ (ซึ่งบาลีเชื่อว่าเป็นสัตว์ประเภทเดียวที่มีลำตัวตั้งตรงจากพื้น) โน้มนำความคิดไปทางศาสนา chenF baengL baaepL baaM leeM gaawF pheuuaF nenH sakL gaL yaH phaapF khaawngR maH nootH seungF baaM leeM cheuuaF waaF bpenM satL bpraL phaehtF diaaoM theeF meeM lamM dtuaaM dtangF dtrohngM jaakL pheuunH no:hmH namM khwaamM khitH bpaiM thaangM saatL saL naaR | For example, the Pali classification system emphasizes mankind’s potential (according to Pali belief there is only one class of animal which stands upright), directing one’s way of thinking toward a spiritual path. |
| สัตว์ประเภทนี้เท่านั้นที่เข้าถึงพระเจ้าได้ หรือบรรลุพระนิพพานได้ satL bpraL phaehtF neeH thaoF nanH theeF khaoF theungR phraH jaoF daiF reuuR banM looH phraH nipH phaanM daiF | Only animals of this class [i.e. mankind] are able to approach God or reach Nirvana. |
| การแบ่งประเภทหรือการจัดประเภทจึงมีความสำคัญมาก เพราะไปกำหนดกระบวนการคิดทั้งหมดรวมทั้งไปกระทบต่อระบบคุณค่าด้วย gaanM baengL bpraL phaehtF reuuR gaanM jatL bpraL phaehtF jeungM meeM khwaamM samR khanM maakF phrawH bpaiM gamM nohtL graL buaanM gaanM khitH thangH mohtL ruaamM thangH bpaiM graL thohpH dtaawL raH bohpL khoonM naH khaaF duayF | Taxonomy or classification is of great importance because it determines our entire way of thinking, in addition to affecting our value system. |
| การแบ่งประเภทจึงกระทบต่อพฤติกรรมในชีวิตของเราอย่างมาก gaanM baengL bpraL phaehtF jeungM graL thohpH dtaawL phreuH dtiL gamM naiM cheeM witH khaawngR raoM yaangL maakF | [The way we] classify [things] thus greatly affects our behavior in our daily life. |
| แม่ผมซึ่งไม่ตบยุง เพราะถือศีล แต่ดักหนูได้หน้าตาเฉย maaeF phohmR seungF maiF dtohpL yoongM phrawH theuuR seenR dtaaeL dakL nuuR daiF naaF dtaaM cheeuyR | My mother wouldn’t swat a mosquito because it is sinful [to kill]; but [she] could trap a mouse without batting an eyelash. |
| เพราะแม่เชื่อว่าหนูเป็นสัตว์ที่ไม่มีดี จึงฆ่าได้ไม่บาป phrawH maaeF cheuuaF waaF nuuR bpenM satL theeF maiF meeM deeM jeungM khaaF daiF maiF baapL | [This is] because she believed that a mouse is an animal without any [redeeming] goodness, so killing it is not sinful. |
| ดูเหมือนเป็นการแก้ตัวให้แก่การฆ่าที่ฟังไม่ขึ้น duuM meuuanR bpenM gaanM gaaeF dtuaaM haiF gaaeL gaanM khaaF theeF fangM maiF kheunF | It seemed as if she were making a lame excuse to justify her killing [the mouse]. |
| ผมก็ยอมรับว่าฟังไม่ขึ้นนะครับ phohmR gaawF yaawmM rapH waaF fangM maiF kheunF naH khrapH | I admit that I was not convinced. |
| แต่หนูเป็นสัตว์ที่เข้ามาอยู่ร่วมกับมนุษย์และรังควานมนุษย์มากที่สุด dtaaeL nuuR bpenM satL theeF khaoF maaM yuuL ruaamF gapL maH nootH laeH rangM khwaanM maH nootH maakF theeF sootL | However, mice are animals which do live in close proximity to man and create the greatest headache for him. |
| แต่ที่น่าสนใจก็คือการแบ่งประเภทด้วยเรื่องดี-ชั่ว dtaaeL theeF naaF sohnR jaiM gaawF kheuuM gaanM baengL bpraL phaehtF duayF reuuangF deeM chuaaF | What is interesting is classification based on good and evil. |
| เพราะเรื่องดีชั่วนั้นวิทยาศาสตร์ตะวันตกกีดกันออกไปในการแบ่งประเภทมาตั้งแต่ต้น phrawH reuuangF deeM chuaaF nanH witH thaH yaaM saatL dtaL wanM dtohkL geetL ganM aawkL bpaiM naiM gaanM baengL bpraL phaehtF maaM dtangF dtaaeL dtohnF | [This is] because Western science rejects the notion of good and evil as a criteria for classification ab initio. |
| สสารมีสามสถานะคือของแข็ง ของเหลว และแก๊ส saL saanR meeM saamR saL thaaR naH kheuuM khaawngR khaengR khaawngR laayoR laeH gaaetH | Physical matter can exist in three [physical] states: solid, liquid, and gaseous. |
| ไม้คมแฝกก็เป็นของแข็ง และไม่ได้ถูกจัดเป็นของแข็งที่ชั่วแต่อย่างใด มีสถานะเป็นของแข็งเท่ากับหิ้งพระ maiH khohmM faaekL gaawF bpenM khaawngR khaengR laeH maiF daiF thuukL jatL bpenM khaawngR khaengR theeF chuaaF dtaaeL yaangL daiM meeM saL thaaR naH bpenM khaawngR khaengR thaoF gapL hingF phraH | A wooden club is a solid item and it cannot be construed as being a evil item in any shape or form; [a club] is a solid, just as is a altar which holds a Buddha image. |
| อคติอย่างหนึ่งของวิทยาศาสตร์ตะวันตกก็คือ ต้องแยกระหว่างผู้ศึกษากับสิ่งที่ศึกษาออกจากกันให้เด็ดขาด aL khaH dtiL yaangL neungL khaawngR witH thaH yaaM saatL dtaL wanM dtohkL gaawF kheuuM dtawngF yaaekF raH waangL phuuF seukL saaR gapL singL theeF seukL saaR aawkL jaakL ganM haiF detL khaatL | One of the basic principles of western science is that we must clearly distinguish between the person doing the investigating and the thing which is being investigated. |
| เพราะผู้ศึกษาแต่ละคนย่อมมีอคติที่ต่างกัน... phrawH phuuF seukL saaR dtaaeL laH khohnM yaawmF meeM aL khaH dtiL theeF dtaangL ganM | This is because each person who studies something carries [with him] a different prejudice or proclivity... |
| ...ทำให้ไม่สามารถหาความรู้ที่เป็นสากลได้ thamM haiF maiF saaR maatF haaR khwaamM ruuH theeF bpenM saaR gohnM daiF | ...causing them to be unable to gain universally accepted knowledge [or pure, unbiased truth]. |
| ฉะนั้น จึงไม่ต้องมีดี-ชั่วในการแบ่งประเภท chaL nanH jeungM maiF dtawngF meeM deeM chuaaF naiM gaanM baengL bpraL phaehtF | Thus, there need be no good or evil [used] in in taxonomy or classification. |
| โลมานั้นอร่อยแก่คนบางกลุ่ม (เช่น ในสก็อตแลนด์มีการล่าโลมากันมาก) lo:hM maaM nanH aL raawyL gaaeL khohnM baangM gloomL chenF naiM saL gawtL laaenM meeM gaanM laaF lo:hM maaM ganM maakF | Some groups of people have a taste for dolphin [meat] (for example in Scotland, dolphins are hunted by many [fishermen]). |
| แต่คนบางกลุ่มก็ไม่ยอมกิน เพราะถือเป็นสัตว์ที่มีคุณ dtaaeL khohnM baangM gloomL gaawF maiF yaawmM ginM phrawH theuuR bpenM satL theeF meeM khoonM | But some groups of people will not eat [them] because they believe that dolphins are animals possessed of virtue and goodness. |
| ความไม่มีดีชั่วนี่ล่ะ ที่ทำให้คนในโลกตะวันออกรับวิทยาศาสตร์ตะวันตกไม่ได้ khwaamM maiF meeM deeM chuaaF neeF laF theeF thamM haiF khohnM naiM lo:hkF dtaL wanM aawkL rapH witH thaH yaaM saatL dtaL wanM dtohkL maiF daiF | This lack of good and evil [in Western taxonomy] is what prevents people in the East from accepting Western science. |
| ความพยายามของนักปราชญ์มุสลิม, ฮินดู และศาสนาอื่นของตะวันออกที่จะผนวกระบบคุณค่าเข้าไปกับวิทยาศาสตร์ตะวันตกนั้น เป็นเรื่องน่าสนใจ khwaamM phaH yaaM yaamM khaawngR nakH bpraatL mootH saL limM hinM duuM laeH saatL saL naaR euunL khaawngR dtaL wanM aawkL theeF jaL phaL nuaakL raH bohpL khoonM naH khaaF khaoF bpaiM gapL witH thaH yaaM saatL dtaL wanM dtohkL nanH bpenM reuuangF naaF sohnR jaiM | The attempt by Islamic, Hindu, and other Eastern philosophers to add their value systems to Western science is a very interesting development. |
| แต่ในทางปฏิบัติดูเหมือนยังไม่เห็นความสำเร็จเป็นรูปธรรมชัดนัก dtaaeL naiM thaangM bpaL dtiL batL duuM meuuanR yangM maiF henR khwaamM samR retL bpenM ruupF bpaL thamM chatH nakH | However, in practice we don’t see any clear tangible success. |