ประชุมสภาสมัยวิสามัญ
bpraL choomM saL phaaM saL maiR wiH saaR manM
an extraordinary session of parliament

นักศึกษาสมัยนี้ชอบนุ่งกางเกงเลเวลาทำกิจกรรมกัน
nakH seukL saaR saL maiR neeH chaawpF noongF gaangM gaehngM laehM waehM laaM thamM gitL jaL gamM ganM
"Students like to wear fisherman's pants when they do activities together."

สมัยหนึ่งกรมประชาสัมพันธ์ถูกเรียกว่ากรมกร๊วก เพราะเสนอข่าวไม่เป็นกลาง
saL maiR neungL grohmM bpraL chaaM samR phanM thuukL riiakF waaF grohmM gruaakH phrawH saL nuuhrR khaaoL maiF bpenM glaangM
"At one time, the Public Relations Department was called the 'Junk Department' because its news was not impartial."

การศึกษามวลชนและระบบสื่อสารคมนาคมสมัยใหม่กำลังทำให้ภาษาต่าง ๆ นานาในโลกร่วงหล่นลงมาเหมือนใบไม้กลางฤดูแล้ง
gaanM seukL saaR muaanM chohnM laeH raH bohpL seuuL saanR khaH maH naaM khohmM saL maiR maiL gamM langM thamM haiF phaaM saaR dtaangL dtaangL naaM naaM naiM lo:hkF ruaangF lohnL lohngM maaM meuuanR baiM maaiH glaangM reuH duuM laaengH
"Public education and modern communication systems are causing many different languages to fall like leaves in the dry season."

ในสมัยสุโขทัย ผู้ใดมีทุกข์ร้อน ก็มาสั่นกระดิ่งถวายฎีกาได้
naiM saL maiR sooL kho:hR thaiM phuuF daiM meeM thookH raawnH gaawF maaM sanL graL dingL thaL waaiR deeM gaaM daiF
"During the Sukhothai period, persons who have difficulties and troubles could ring a bell and petition the king (for assistance)."

สมัยเรียนปีที่สี่พวกเราจะอยู่ทำงานกันจนสว่างบางทีอาบน้ำอาบท่าแต่งตัวรอเข้าเรียนในชั่วโมงเช้าต่อไปเลย
saL maiR riianM bpeeM theeF seeL phuaakF raoM jaL yuuL thamM ngaanM ganM johnM saL waangL baangM theeM aapL naamH aapL thaaF dtaengL dtuaaM raawM khaoF riianM naiM chuaaF mo:hngM chaaoH dtaawL bpaiM leeuyM
"When I was a senior at school, we sometimes worked until dawn; then we bathed, got dressed, and got to school in time for our first morning class."

สมัยกรุงศรีอยุธยาดินแดนของไทยถูกข้าศึกรุกรานหลายครั้งหลายครา
saL maiR groongM seeR aL yootH yaaM dinM daaenM khaawngR thaiM thuukL khaaF seukL rookH raanM laaiR khrangH laaiR khraaM
"During the Ayuthiya period enemies invaded the borders of the Thai [state] many times."

เจ้าอนุวงศ์เป็นกษัตริย์ลาวที่มีความใกล้ชิดกับราชสำนักไทยในสมัยรัตนโกสินทร์มาก ๆ
jaoF aL nooH wohngM bpenM gaL satL laaoM theeF meeM khwaamM glaiF chitH gapL raatF chaH samR nakH thaiM naiM saL maiR ratH dtaL naH go:hM sinR maakF maakF
"King Anuwong was a Lao monarch who maintained very close ties with the Thai royal court during the Rathanakosin period."

...ซึ่งเป็นฟาร์มที่บิดาของตนได้ก่อตั้งขึ้นมาตั้งแต่สมัยที่ยังเป็นเด็ก
seungF bpenM faamM theeF biL daaM khaawngR dtohnM daiF gaawL dtangF kheunF maaM dtangF dtaaeL saL maiR theeF yangM bpenM dekL
"...which is the farm founded by his father while [Narinsak] was still a child."

ประเทศไทยเปิดรับวัฒนธรรมตะวันตกเข้ามาในสังคมไทยตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๔
bpraL thaehtF thaiM bpeertL rapH watH thaH naH thamM dtaL wanM dtohkL khaoF maaM naiM sangR khohmM thaiM dtangF dtaaeL saL maiR ratH chaH gaanM theeF seeL
"Thailand began adopting Western culture into Thai society as of the time of Rama IV."

ทำอย่างนี้ทำให้นึกถึงสมัยเรียนอยู่ที่มหาวิทยาลัย
thamM yaangL neeH thamM haiF neukH theungR saL maiR riianM yuuL theeF maH haaR witH thaH yaaM laiM
"Doing this reminds me of when I was at the University."

อธิการบดีคนปัจจุบันจะเสนอตัวลงสมัครเป็นอธิการบดีเป็นสมัยที่สาม
aL thiH gaanM baL deeM khohnM bpatL jooL banM jaL saL nuuhrR dtuaaM lohngM saL makL bpenM aL thiH gaanM baL deeM bpenM saL maiR theeF saamR
"The current chancellor will put his name forward to be chancellor for the third time."

สมัยเด็ก ๆ เท่ากับลูกชายตอนนี้ ผมเคยวิ่งเล่นแทบทุกซอกทุกซอยของหมู่บ้าน
saL maiR dekL dekL thaoF gapL luukF chaaiM dtaawnM neeH phohmR kheeuyM wingF lenF thaaepF thookH saawkF thookH saawyM khaawngR muuL baanF
"When I was a child, just like young boys of today, I used to run up and down almost every street, nook and cranny of the village."

ประเทศไทยเปิดรับวัฒนธรรมตะวันตกเข้ามาในสังคมไทยตั้งแต่สมัยรัชกาลที่๔
bpraL thaehtF thaiM bpeertL rapH watH thaH naH thamM dtaL wanM dtohkL khaoF maaM naiM sangR khohmM thaiM dtangF dtaaeL saL maiR ratH chaH gaanM theeF seeL
"Thailand has adopted Western culture into its society since the reign of Rama IV."

เมื่อสมัยที่ยังเป็นอาจารย์วัยละอ่อนโชคดีมีโอกาสได้รับทุนจากมูลนิธิโตโยต้า ไปดูงานด้านสิ่งแวดล้อมที่ประเทศญี่ปุ่น
meuuaF saL maiR theeF yangM bpenM aaM jaanM waiM laH aawnL cho:hkF deeM meeM o:hM gaatL daiF rapH thoonM jaakL muunM niH thiH dto:hM yo:hM dtaaF bpaiM duuM ngaanM daanF singL waaetF laawmH theeF bpraL thaehtF yeeF bpoonL
"When I was just a greenhorn professor, I was very luck to have received funding from the Toyota Foundation to study environmental issues in Japan."

สมัย ร.๕ ระบบเศรษฐกิจของไทย เปลี่ยนจากระบบเศรษฐกิจแบบเลี้ยงตัวเอง ไปสู่ระบบเศรษฐกิจแบบการค้า
saL maiR raawM haaF raH bohpL saehtL thaL gitL khaawngR thaiM bpliianL jaakL raH bohpL saehtL thaL gitL baaepL liiangH dtuaaM aehngM bpaiM suuL raH bohpL saehtL thaL gitL baaepL gaanM khaaH
"During the reign of Rama V the Thai economy shifted from subsistence farming to commercial scale production."

สมัยที่เขายังมีชีวิตอยู่ได้เล่าให้บรรดาเพื่อน ๆ ฟังว่า ตนเป็นคนอาภัพ เพราะไม่มีพ่อแม่พี่น้อง
saL maiR theeF khaoR yangM meeM cheeM witH yuuL daiF laoF haiF banM daaM pheuuanF pheuuanF fangM waaF dtohnM bpenM khohnM aaM phapH phrawH maiF meeM phaawF maaeF pheeF naawngH
"When he was still alive he told all his friends that he was so unlucky because he had neither parents nor siblings."

เขาได้เป็น ส.ส..สมใจหลังจากแห้วถึง ๕ สมัยรวด
khaoR daiF bpenM saawR saawR sohmR jaiM langR jaakL haaeoF theungR haaF saL maiR ruaatF
"He became a happy member of parliament after being disappointed in five straight elections."

ผมเริ่มตัดผม ตั้งแต่สมัยผมเป็นเด็กแล้วนะครับ
phohmR reermF dtatL phohmR dtangF dtaaeL saL maiR phohmR bpenM dekL laaeoH naH khrapH
"I had my first haircut when I was a child."

ในสมัยผมยังเป็นเด็ก คือเรื่องมีอยู่ว่า ในตอนนั้นเนี่ยมันเป็นช่วงสงกรานต์พอดีเลย เป็นช่วงไฮซีซันของประเทศไทยนะครับ
naiM saL maiR phohmR yangM bpenM dekL kheuuM reuuangF meeM yuuL waaF naiM dtaawnM nanH niiaF manM bpenM chuaangF sohngR graanM phaawM deeM leeuyM bpenM chuaangF haiM seeM sanM khaawngR bpraL thaehtF thaiM naH khrapH
"When I was still a kid, as the story goes, during the Songkran festival; it was the high-season in Thailand."

ในการเปิดการประชุมสมัยสามัญฝ่ายค้านจะร่วมกันยื่นญัตติอภิปรายไม่ไว้วางใจรัฐบาล
naiM gaanM bpeertL gaanM bpraL choomM saL maiR saaR manM faaiL khaanH jaL ruaamF ganM yeuunF yatH dtiL aL phipH raaiM maiF waiH waangM jaiM ratH thaL baanM
"As the regular session [of parliament] opened, the opposition will join together to file a motion to debate a vote of no-confidence in the government."

ต้องอาศัยเพื่อนสนิทที่คบกันมาตั้งแต่สมัยเรียนคอยช่วย
dtawngF aaM saiR pheuuanF saL nitL theeF khohpH ganM maaM dtangF dtaaeL saL maiR riianM khaawyM chuayF
"[She] had to rely on her close friend whom she knew since she was in school for assistance."

คือ การเขียนคำตามวิธีการที่กำหนด ใช้คำตามที่กำหนดไว้ในพจนานุกรม และใช้ภาษาให้เหมาะสมแก่สมัยนั้น
kheuuM gaanM khiianR khamM dtaamM wiH theeM gaanM theeF gamM nohtL chaiH khamM dtaamM theeF gamM nohtL waiH naiM phohtH jaL naaM nooH grohmM laeH chaiH phaaM saaR haiF mawL sohmR gaaeL saL maiR nanH
"[These] are [1] writing words correctly, [2] using words correctly according to the dictionary, and [3] using language appropriate to the particular times."

สมัยสงครามโลกครั้งที่สอง ผมอยู่ที่ภูเก็ต อยู่ถึง ๓ ปีโดยไม่เคยพบหน้าทหารญี่ปุ่นและไม่เคยประมือกันเลย
saL maiR sohngR khraamM lo:hkF khrangH theeF saawngR phohmR yuuL theeF phuuM getL yuuL theungR saamR bpeeM dooyM maiF kheeuyM phohpH naaF thaH haanR yeeF bpoonL laeH maiF kheeuyM bpraL meuuM ganM leeuyM
"During WWII I lived in Phuket for three years, but I met face to face with a Japanese soldier nor did I ever engage with one."

แต่ในยุคสมัยที่ประชากรล่มโลก ผู้คนเริ่มแก่งแย่งอากาศ น้ำ และอาหาร
dtaaeL naiM yookH saL maiR theeF bpraL chaaM gaawnM lohmF lo:hkF phuuF khohnM reermF gaengL yaaengF aaM gaatL naamH laeH aaM haanR
"But in an era when humans are spread all over the earth, people compete for air, water, and food."

สมัยก่อนที่ยังไม่มีกล้องถ่ายรูป คนรวยนิยมจ้างจิตรกรมาวาดภาพเหมือนไว้เพื่อประดับบ้านแทนรูปถ่าย
saL maiR gaawnL theeF yangM maiF meeM glaawngF thaaiL ruupF khohnM ruayM niH yohmM jaangF jitL dtraL gaawnM maaM waatF phaapF meuuanR waiH pheuuaF bpraL dapL baanF thaaenM ruupF thaaiL
"Before there were cameras, wealthy people often hired painters to paint portraints to decorate their homes, instead of using photographs."

ภูเก็ตวันนี้ จังเปลี่ยนโฉมไปจากเดิมสมัยที่ศึกษาครั้งก่อน
phuuM getL wanM neeH jangM bpliianL cho:hmR bpaiM jaakL deermM saL maiR theeF seukL saaR khrangH gaawnL
"The features of Phuket today are thus different from when the study was first conducted."

ในสมัยเริ่มต้น ซุ้มบังไพรของผมคือซุ้มบังไพรง่าย ๆ อย่างที่คนล่าสัตว์ใช้เวลาซุ่มยิงสัตว์ใกล้ ๆ เช่น ต้นมะขามป้อม มะกอก รวมทั้งต้นไทร
naiM saL maiR reermF dtohnF soomH bangM phraiM khaawngR phohmR kheuuM soomH bangM phraiM ngaaiF yaangL theeF khohnM laaF satL chaiH waehM laaM soomF yingM satL glaiF chenF dtohnF maH khaamR bpaawmF maH gaawkL ruaamM thangH dtohnF saiM
"In the beginning, my blind was simple, similar to what hunters use when lying in wait to shoot nearby animals; [it was made of things] like gooseberry branches, olive trees, as well as banyan trees."

หลานสาว- "สมัยที่คุณตาเรียนหนังสือ มีเครื่องคิดเลข ใช่ไหมคะ"
laanR saaoR saL maiR theeF khoonM dtaaM riianM nangR seuuR meeM khreuuangF khitH laehkF chaiF maiH khaH
Granddaughter: "When you were in school, they had calculators, didn't they?"

ผมอยากเล่าประสบการณ์ครั้งหนึ่งในชีวิตสมัยเป็นนักบินเฮลิคอปเตอร์ของกองบินตำรวจ เกี่ยวกับสัมผัสที่ ๖ ที่ทำให้รอดตายมาได้อย่างไม่น่าเชื่อ
phohmR yaakL laoF bpraL sohpL gaanM khrangH neungL naiM cheeM witH saL maiR bpenM nakH binM haehM liH khaawpF dtuuhrM khaawngR gaawngM binM dtamM ruaatL giaaoL gapL samR phatL theeF hohkL theeF thamM haiF raawtF dtaaiM maaM daiF yaangL maiF naaF cheuuaF
"I want to tell you about an experience I had when I was a helicopter pilot for the Aviation Division of the Thai Police; it involved a sixth sense which unbelievably saved my life."

เหตุเกิดเมื่อปี ๒๕๑๗ สมัยนั้นยังเป็นนักบินผู้ช่วย
haehtL geertL meuuaF bpeeM saawngR phanM haaF raawyH sipL jetL saL maiR nanH yangM bpenM nakH binM phuuF chuayF
"This event occurred in 2517 (1974); at that time [I] was still a co-pilot."

สมัยนั้นพวกคอมมิวนิสต์ชุกชุมมาก
saL maiR nanH phuaakF khaawmM miuM nitH chookH choomM maakF
"At that time, communists were abundant [in the area]."

สมัยนั้น ต๋อง ดังเสียยิ่งกว่าพลุ
saL maiR nanH dtaawngR dangM siiaR yingF gwaaL phlooH
"At that time, Tawng’s fame was skyrocketing."

กองทหารในสมัยสงครามโลกครั้งที่สองญี่ปุ่นได้ล่วงละเมิดเอกราชอธิปไตยของชาติไทย
gaawngM thaH haanR naiM saL maiR sohngR khraamM lo:hkF khrangH theeF saawngR yeeF bpoonL daiF luaangF laH meertF aehkL gaL raatF aL thipH bpaL dtaiM khaawngR chaatF thaiM
"The Japanese army violated Thai sovereignty during the Second World War."

สมัยพุทธกาลพระพุทธเจ้าใช้หลักธรรมวินัยในการแก้ปัญหาภายในคณะสงฆ์
saL maiR phootH thaH gaanM phraH phootH thaH jaoF chaiH lakL thamM maH wiH naiM naiM gaanM gaaeF bpanM haaR phaaiM naiM khaH naH sohngR
"During the lifetime of the Buddha, he used the principles of discipline to solve problems within the monastic brotherhood."

จากประสบการณ์ ตอนสมัยเด็ก
jaakL bpraL sohpL gaanM dtaawnM saL maiR dekL
"From my experience when I was a kid [I have the following observations]:."

เคยเป็นแชมป์โลกมา ๒ สมัย
kheeuyM bpenM chaaemH lo:hkF maaM saawngR saL maiR
"[It] won the world championship twice."

ในสมัยโบราณชาวบ้านเชื่อถือผีสางเทวดา
naiM saL maiR bo:hM raanM chaaoM baanF cheuuaF theuuR pheeR saangR thaehM waH daaM
"In ancient times rural people believed in evil demons and angels."

บางคนว่าอยากย้อนยุคไปสมัยไดโนเสาร์ เพื่อจะได้หาทางปราบให้เชื่องเอามาเป็นพาหนะ
baangM khohnM waaF yaakL yaawnH yookH bpaiM saL maiR daiM no:hM saoR pheuuaF jaL daiF haaR thaangM bpraapL haiF cheuuangF aoM maaM bpenM phaaM haL naH
"Some of them said that they wanted to return to the time of the dinosaurs so that they could find a way to tame them and use them as transport animals."

บางคนก็ว่าอยากไปสมัยปฏิวัติฝรั่งเศสเพราะอยากเห็นกิโยตินตัดคอคน
baangM khohnM gaawF waaF yaakL bpaiM saL maiR bpaL dtiL watH faL rangL saehtL phrawH yaakL henR giL yo:hM dtinM dtatL khaawM khohnM
"Others said that they wanted to return to the time of the French Revolution because they wanted to see the guillotine used to sever heads."

ในสมัยรัชกาลที่ ๕ ได้ประกาศยกเลิกประเพณีหมอบคลาน ซึ่งใครมาเฝ้าพระองค์ ไม่ต้องหมอบคลาน และทรงอนุญาตให้นั่งเก้าอี้ได้
naiM saL maiR ratH chaH gaanM theeF haaF daiF bpraL gaatL yohkH leerkF bpraL phaehM neeM maawpL khlaanM seungF khraiM maaM faoF phraH ohngM maiF dtawngF maawpL khlaanM laeH sohngM aL nooH yaatF haiF nangF gaoF eeF daiF
"During the reign of King Rama V the traditional practice of people prostrating themselves was abolished; anyone then coming into the King’s presence did not have to crawl to him but could sit in a chair."

เป็นนวัตกรรมที่เพิ่งจะเกิดขึ้นในสมัยของจอมพล ป. พิบูลสงคราม เท่านั้นนะครับ
bpenM naH watH dtaL gamM theeF pheerngF jaL geertL kheunF naiM saL maiR khaawngR jaawmM phohnM bpaL phiH buunM sohngR khraamM thaoF nanH naH khrapH
"[This] is an innovation which had just developed during the rule of Field Marshall P. Phibul Songkram."

กลิ่นตุ ๆ ที่กำลังเริ่มคุกรุ่นขึ้นมาของสงครามโลกครั้งที่สอง (ซึ่งเริ่มเมื่อ พ.ศ..2482) นี่แหละทำให้รัฐสยาม (ที่จะต่อเนื่องมาเป็นประเทศไทยในสมัยจอมพล ป.) เตรียมพร้อมสำหรับสงคราม ดังปรากฏข้อความในระเบียบทหารบก ที่ 1/7742 ดังนี้
glinL dtooL theeF gamM langM reermF khooH groonL kheunF maaM khaawngR sohngR khraamM lo:hkF khrangH theeF saawngR seungF reermF meuuaF phaawM saawR neeF laeL thamM haiF ratH saL yaamR theeF jaL dtaawL neuuangF maaM bpenM bpraL thaehtF thaiM naiM saL maiR jaawmM phohnM bpaL dtriiamM phraawmH samR rapL sohngR khraamM dangM bpraaM gohtL khaawF khwaamM naiM raH biiapL thaH haanR bohkL theeF wanM dangM neeH
"The foul stench of the Second World War, beginning to permiate (starting in 1939), caused the Siamese state (which became in time Thailand during the time of Field Marshal Plaek) to prepare for war as show in Military Order 1/7742 as follows:"

แน่นอนว่า "ทหาร" ในที่นี้"ไม่ใช่นายทหารอาชีพ เพราะในสมัยโน้นเขาเรียกอะไรทำนองนี้ว่า "ยุวชนทหาร" ต่างหาก
naaeF naawnM waaF thaH haanR naiM theeF neeH maiF chaiF naaiM thaH haanR aaM cheepF phrawH naiM saL maiR no:hnH khaoR riiakF aL raiM thamM naawngM neeH waaF yooH waH chohnM thaH haanR dtaangL haakL
"It is certainly true that “soldiers” in this context are not professional military personnel because during that period of time, these solders were called “youth brigades”."

ในสมัยที่ล่าแม่มดถ้าสงสัยใครก็จับไปถ่วงน้ำ
naiM saL maiR theeF laaF maaeF mohtH thaaF sohngR saiR khraiM gaawF japL bpaiM thuaangL naamH
"During the era in which witches were hunted, if a person were suspect they were tested by immersion in water."

มนุษย์สมัยนั้นรับไม่ได้ อย่าว่าแต่สร้างเลย
maH nootH saL maiR nanH rapH maiF daiF yaaL waaF dtaaeL saangF leeuyM
"Humans of that age could not conceive of it, let alone build it."

เป็นที่เชื่อกันว่าข้าวยำนั้นถือกำเนิดขึ้นตอนที่เจ้าเมืองทางภาคใต้ได้ขอให้หมอไปคิดค้นสูตรอาหาร ที่สามารถรวมวัตถุดิบเพื่อสุขภาพทั้งหมดที่มีในสมัยนั้นเข้าด้วยกันในจานเดียวให้ได้
bpenM theeF cheuuaF ganM waaF khaaoF yamM nanH theuuR gamM neertL kheunF dtaawnM theeF jaoF meuuangM thaangM phaakF dtaaiF daiF khaawR haiF maawR bpaiM khitH khohnH suutL aaM haanR theeF saaR maatF ruaamM watH thooL dipL pheuuaF sookL khaL phaapF thangH mohtL theeF meeM naiM saL maiR nanH khaoF duayF ganM naiM jaanM diaaoM haiF daiF
"It is believed that spicy rice salad emerged when a Southern potentate requested that a medicine man create a food which would combine a bunch of medicinal elements available at that time into a single dish."